Με τέσσερις διαφορετικές ταχύτητες λειτουργεί η αγορά στη χώρα, αναλόγως του επιπέδου κινδύνου κάθε περιοχής, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στον επιχειρηματικό κόσμο, εσωτερικές διαμάχες ειδικά στον κλάδο του λιανεμπορίου και σύγχυση στους καταναλωτές. Τη σύγχυση επέτειναν οι διαδοχικές αλλαγές αποφάσεων για το τι τελικά ισχύει σε κάθε περιοχή, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό που συνέβη το Σάββατο με το λεγόμενο take away από καφέ και γενικώς καταστήματα εστίασης, αλλά και όσα έγιναν χθες σχετικά με τις λαϊκές αγορές. Σύγχυση επικράτησε και στους ιδιοκτήτες πρατηρίων καυσίμων, καθώς αρχικά είχε ανακοινωθεί περιορισμός στη λειτουργία τους στις «κόκκινες» περιοχές, κάτι που αποσαφηνίστηκε το βράδυ του Σαββάτου, όταν και εκδόθηκε η κοινή υπουργική απόφαση με τα νέα μέτρα.
Η αιφνιδιαστική απόφαση, εξάλλου, για λειτουργία των σούπερ μάρκετ έως τις 5 μ.μ. το Σάββατο είχε ως συνέπεια τον σχηματισμό ουρών αναμονής εκατοντάδων μέτρων έξω από τα καταστήματα, οι οποίες και χθες ήταν αρκετά μεγάλες. Οι επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ, επιπλέον, έπρεπε το Σαββατοκύριακο, στις περιοχές που δεν λειτουργούν τα εμπορικά καταστήματα, να αποσύρουν από τα ράφια τους τα διαρκή αγαθά (είδη ένδυσης και υπόδησης, ηλεκτρικές συσκευές, παιχνίδια κ.ά.) ή να βάλουν κόκκινες κορδέλες στους διαδρόμους για να μην έχουν πρόσβαση οι καταναλωτές, καθώς απαγορεύεται (ξανά) να τα πωλούν από τα φυσικά τους καταστήματα.
Αναστάτωση προκλήθηκε και στα κομμωτήρια, τα οποία επίσης αποφασίστηκε αιφνιδιαστικά να μην ανοίξουν το Σάββατο, γεγονός που σήμαινε την ανάγκη επαναπρογραμματισμού των ραντεβού για τις επόμενες ημέρες.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα προβλέπει η κοινή υπουργική απόφαση που εκδόθηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, η χώρα χωρίζεται σε τέσσερις ζώνες όπου ισχύουν διαφορετικά πράγματα για τις διάφορες οικονομικές δραστηριότητες. Μάλιστα, ακόμη και εντός μιας ζώνης δεν αποκλείεται να εφαρμόζονται διαφορές. Οι τέσσερις ζώνες είναι οι ακόλουθες:
Επίπεδο πολύ αυξημένου κινδύνου: πρόκειται για τις περιοχές όπου εφαρμόζονται τα πλέον αυστηρά μέτρα και δεν λειτουργεί σε καμία μορφή το λιανεμπόριο, ούτε δηλαδή με click away (προαγορά και παράδοση εκτός καταστήματος) ούτε με click in shop (ραντεβού για αγορά εντός του καταστήματος) και οι καταναλωτές μπορούν να αξιοποιήσουν μόνο το ηλεκτρονικό εμπόριο. Στις περιοχές αυτές δεν λειτουργούν ούτε τα κομμωτήρια, ενώ λειτουργούν μέχρι τις 5 μ.μ. τα καταστήματα τροφίμων και τα φαρμακεία.
Μητροπολιτικές περιοχές: εκεί εντάσσονται η Αττική, η Θεσσαλονίκη και η Χαλκιδική. Πρόκειται στην ουσία για «κόκκινες» περιοχές, αλλά με μία μεγαλύτερη ευελιξία σε σχέση με την προηγούμενη ζώνη. Το λιανεμπόριο λειτουργεί μόνο με click away και μόνο Δευτέρα έως Παρασκευή. Ας σημειωθεί ότι στη Χαλκιδική ισχύει πιο περιορισμένο ωράριο σε σύγκριση με την Αττική και τη Θεσσαλονίκη.
Επίπεδο αυξημένου κινδύνου: πρόκειται για περιοχές, όπου το λιανεμπόριο επιτρέπεται να λειτουργεί με το διπλό μοντέλο του click in shop για τα είδη ένδυσης – υπόδησης και βιβλία – χαρτικά και με click away για όλες τις άλλες κατηγορίες.
Επίπεδο επιτήρησης: πρόκειται για τις λιγότερο επιβαρυμένες περιοχές και τις μοναδικές όπου λειτουργούν κανονικά τα φυσικά καταστήματα του λιανεμπορίου.
Η εστίαση εξακολουθεί να μη λειτουργεί σε καμία περιοχή της χώρας, παρά μόνο μέσω των υπηρεσιών της παραλαβής από το κατάστημα (take away) και της διανομής στο σπίτι (delivery). Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 11 το πρωί του Σαββάτου ανακοινώθηκε ότι θα απαγορεύεται τα Σαββατοκύριακα το take away σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική για να ακολουθήσει στις 2 μ.μ. νέα ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης ότι τελικώς θα λειτουργεί κανονικά στις περιοχές αυτές και τα Σαββατοκύριακα.
Χθες ήταν η σειρά των αλλαγών για τις λαϊκές αγορές. Αν και είχε ανακοινωθεί η αναστολή λειτουργίας τους το ερχόμενο Σάββατο στις μητροπολιτικές περιοχές, γεγονός που προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του κλάδου, χθες ανακοινώθηκε από την αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπο ότι τελικά θα λειτουργήσουν κανονικά.
Σύγχυση προκλήθηκε και σε ό,τι αφορά τα πρατήρια καυσίμων, καθώς το απόγευμα της Παρασκευής ανακοινώθηκε ότι τα Σάββατα 6 και 13 Φεβρουαρίου θα κλείσουν στις 5 μ.μ. με τη σχετική κοινή υπουργική απόφαση να εκδίδεται στις 7.30 μ.μ. το απόγευμα του Σαββάτου και τους πρατηριούχους να μην ξέρουν τι να πράξουν. Τελικά, όπως και στην περίπτωση των φαρμακείων, έτσι και τα πρατήρια καυσίμων λειτουργούν όπως και πριν.
Πόσο θα πλήξει την οικονομία το «ακορντεόν»
Πόσο θα πλήξει την οικονομία το «ακορντεόν»«Η μεγαλύτερη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων αλλά και το επαναλαμβανόμενο, σε έναν βαθμό, άνοιγμα-κλείσιμο της αγοράς (ακορντεόν) έχουν κόστος για την οικονομία. Ως εκ τούτου, είναι πολύ πιθανό, η αρνητική επίδραση στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα από το δεύτερο lockdown να κατανεμηθεί σε δύο τρίμηνα και όχι σε ένα, ήτοι στο τέταρτο του 2020 και το πρώτο του 2021». Το παραπάνω επισημαίνει η Eurobank στην εβδομαδιαία ενημερωτική της έκδοση «7 ημέρες οικονομία».
Σύμφωνα με την ενημερωτική έκδοση τον Νοέμβριο 2020, ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, δηλαδή η αξία των πωλήσεων σε σταθερές τιμές, συρρικνώθηκε κατά 6,2% σε σχέση με τον Οκτώβριο 2020 και κατά 6,4% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Η μείωση του όγκου των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο τον Νοέμβριο 2020 ήταν αναμενόμενη καθότι ο εν λόγω μήνας ήταν ο πρώτος του δεύτερου γύρου των περιοριστικών μέτρων. Σε σύγκριση, ωστόσο, με τον Απρίλιο 2020 και το πρώτο lockdown, η προαναφερθείσα πτώση ήταν αρκετά ηπιότερη.
Η έξαρση των κρουσμάτων του κορωνοϊού COVID-19 από τα μέσα του Οκτωβρίου 2020 και έπειτα, δημιούργησε προσδοκίες για έναν νέο γύρο περιοριστικών μέτρων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να επισπεύσουν την πραγματοποίηση αγορών προϊόντων για την ικανοποίηση των αναγκών τους κατά τη διάρκεια του αναμενόμενου τότε δεύτερου lockdown. Ενα μέρος των εν λόγω δαπανών έλαβε χώρα τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου 2020, δηλαδή λίγο πριν από την έναρξη ισχύος των νέων μέτρων, και περιόρισε σε έναν βαθμό τις απώλειες για το σύνολο του μήνα.
Αν και τα στοιχεία για τον δείκτη όγκου του λιανικού εμπορίου τον Δεκέμβριο του 2020 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευθούν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στις 26 Φεβρουαρίου 2021, η Eurobank εκτιμά ότι το μερικό άνοιγμα της αγοράς κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου με τη μέθοδο της παράδοσης εκτός (click away) δύναται να αντιστάθμισε σε έναν βαθμό, έστω και μικρό, τις αρνητικές συνέπειες των περιοριστικών μέτρων.