«Κάντε το όπως στην Ελλάδα», προτείνει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς η Société Générale σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των «βουνών χρέους» που έχει προκαλέσει η πανδημία στις χώρες της Ευρωζώνης. Η αλλαγή και όχι μόνο το περαιτέρω «πάγωμα» των δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρωζώνη είναι αναγκαία, όπως επισημαίνει, με έμφαση στη βιωσιμότητα του χρέους, όπως ακριβώς έχει γίνει με την Ελλάδα, στην οποία έχει δοθεί ένα πιο ρεαλιστικό διάστημα να μειώσει το βάρος του χρέους της.
Πιο αναλυτικά, σημειώνει η γαλλική τράπεζα, δεδομένου ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης δεν θα επιστρέψει στα επίπεδα προ πανδημίας πριν από το 2023, η περαιτέρω αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων έως το 2022 θα μπορούσε να επιτρέψει στα κράτη-μέλη να στηρίξουν την οικονομία τους. Ωστόσο, αυτό δεν φτάνει και απαιτείται μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση αυτών των κανόνων, δεδομένου ότι το περιβάλλον έχει αλλάξει –υψηλότερο δημόσιο χρέος αλλά και χαμηλότερα επιτόκια τα οποία επιτρέπουν στις χώρες να το διατηρούν σε αυτά τα επίπεδα– και ότι, πριν από την κρίση, οι ισχύοντες κανόνες δεν κατάφεραν να οδηγήσουν σε μείωση του δημόσιου χρέους. Για παράδειγμα, από το 2011 (όταν ξεκίνησε το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Σύμφωνο) έως το 2019, το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης μειώθηκε μόνο μέτρια.
Η Ελλάδα ήταν σε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης το 2010-2018 και έτσι δεν υπόκειτο στους δημοσιονομικούς κανόνες. Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, να δει κανείς τι θα σήμαιναν οι κανόνες για την Ελλάδα. Με την ονομαστική ανάπτυξη να είναι αρνητική κατά μέσον όρο την περίοδο 2014-19, η απαιτούμενη μείωση του χρέους (5,4% ανά έτος) θα έπρεπε να καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τη δημοσιονομική λιτότητα. Αυτό προφανώς δεν συνέβη, όμως ο δείκτης χρέους παρέμεινε γενικά αμετάβλητος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Για την Ελλάδα αυτό δείχνει όχι μόνο πόσο μη ρεαλιστικοί θα ήταν οι δημοσιονομικοί κανόνες, αλλά και ότι θα οδηγούσαν σε μεγάλη προκυκλική δημοσιονομική λιτότητα.
Κατά τη Société, θα πρέπει συνεπώς να υπάρξει μεγαλύτερη εστίαση στη βιωσιμότητα του χρέους των χωρών της Ευρωζώνης, όπως έγινε και με την Ελλάδα. Οι δημοσιονομικοί κανόνες θα μπορούσαν να αλλάξουν έτσι ώστε ο στόχος του χρέους να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας (όσον αφορά το επίπεδο του χρέους, τα δημογραφικά στοιχεία κ.λπ.), επιτρέποντας μεγαλύτερη ιδιοκτησία και συμμόρφωση με τους κανόνες. Επίσης, θα μπορούσε να εξεταστεί ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την κάλυψη του χάσματος έως τον στόχο του 60% του χρέους (για παράδειγμα 30-40 έτη).
Το παράδειγμα της Ελλάδας έχει να διδάξει πολλά. Η χώρα, όπως τονίζει η Société, έκανε το χρέος της πιο «ανεκτό» μέσω της σημαντικής επέκτασης της διάρκειάς του. Στο πλαίσιο της συμφωνίας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, όπως εξηγεί, επιλέχθηκε ένας πιο ρεαλιστικός χρονικός ορίζοντας για τη μείωσή του και την ομαλότερη δημοσιονομική σύσφιγξη. Ουσιαστικά, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι έχουν ήδη αναγνωρίσει ότι ενδέχεται να απαιτηθεί απόκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες για τις χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους, οπότε η ευρύτερη υιοθέτησή της για την ανακούφιση των χωρών από τα βάρη που προκάλεσε η πανδημία, δεν θα είναι κάτι πρωτοφανές.
Για τα παραπάνω δεν χρειάζεται καν αλλαγή της συνθήκης, όπως επισημαίνει η Société. Ούτε η αναφορά του 60% για τον δείκτη χρέους/ΑΕΠ (ή ο στόχος ελλείμματος 3%) ούτε η πορεία για την επίτευξη αυτού του επιπέδου περιλαμβάνονται στην συνθήκη της Ε.Ε. Η αλλαγή των κανόνων, συνεπώς, χρειάζεται μόνο ομοφωνία από τους ηγέτες της Ε.Ε.