Καθώς οι τιμές μετάλλων και πρώτων υλών έχουν πάρει την ανιούσα, οι τράπεζες της Wall Street προεξοφλούν ένα νέο μεγάλο κύκλο αυξημένης ζήτησης για τα εμπορεύματα αυτά, συνεπακόλουθο ανάπτυξης της οικονομίας. Η δυναμική της κατάστασης προδίδει, όμως, ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί η επικών διαστάσεων ανάπτυξη που προσέφερε στην παγκόσμια οικονομία η Κίνα στις αρχές του αιώνα.
Ο χαλκός οδεύει προς ιστορικό ρεκόρ, ενώ η εκτίναξη των αγορών αγροτικών προϊόντων και η επαναφορά των τιμών του πετρελαίου στα προ της πανδημίας επίπεδα προκαλούν ενθουσιώδεις συζητήσεις, καθώς οι οικονομίες ανακάμπτουν χάρη στα δυσθεώρητα πακέτα στήριξης που τους έχουν χορηγήσει οι κυβερνήσεις. Θεωρητικά μπορεί να πρόκειται για την αρχή μιας περιόδου πολλών ετών, στη διάρκεια των οποίων θα αυξάνεται η ζήτηση για πρώτες ύλες. Υπάρχουν, όμως, κάποια αινίγματα στην καρδιά των προβλέψεων.
Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, στην οποία θα έχουν κεντρικό ρόλο τα φιλικά προς το περιβάλλον μέταλλα όπως ο χαλκός, θεωρητικά βασίζεται στην πτώση και εξαφάνιση ενός καίριου εμπορεύματος: του πετρελαίου. Στο μεταξύ, οι επενδυτές επιστρέφουν σε εμπορεύματα όπως ο χαλκός, προεξοφλώντας ανάκαμψη και επιτάχυνση του πληθωρισμού, αλλά οι οικονομολόγοι προειδοποιούν για την αναμενόμενη αύξηση των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων. Ως μεγάλος κύκλος αυξημένης ζήτησης ορίζεται μια παρατεταμένη περίοδος αφύσικα υψηλής ζήτησης στην οποία δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν οι βιομηχανίες. Το αποτέλεσμα είναι η εκτίναξη των τιμών, που μπορεί να παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα επί χρόνια ή σε ορισμένες περιπτώσεις επί μία δεκαετία ή και περισσότερο. Για ορισμένους αναλυτές, το πρόσφατο ράλι των εμπορευμάτων, των μετάλλων και των πρώτων υλών ξυπνάει μνήμες του μεγάλου κύκλου αυξημένης ζήτησης που σημειώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν άρχισε η άνοδος της Κίνας. Αν, όμως, εξετάσει κανείς πιο προσεκτικά την κατάσταση, βλέπει πως η τύχη ορισμένων εμπορευμάτων είναι ακριβώς αντίστροφη από την τύχη κάποιων άλλων. Τα ορυχεία χαλκού, για παράδειγμα, ενδέχεται να χρειαστούν μια δεκαετία για να εκμεταλλευθούν τα καινούργια κοιτάσματα και να ανταποκριθούν στην εκτεταμένη ζήτηση. Δεν ισχύει, πάντως, το ίδιο για τους παραγωγούς πετρελαίου από το Τέξας μέχρι τον Περσικό Κόλπο, οι οποίιο μπορούν να ανταποκριθούν άμεσα στη ζήτηση και να ανακόψουν έτσι την άνοδο των τιμών του «μαύρου χρυσού». Το πόσο αντίθετη είναι η μοίρα του πετρελαίου από εκείνη των μετάλλων αντανακλάται πλέον και στις αγορές μετοχών, καθώς η μετοχή του μεγαλύτερου ομίλου ορυχείων στον κόσμου, του ΒΗΡ, έχει εκτοπίσει τη Royal Dutch Shell από τη θέση της μεγαλύτερης εισηγμένης στην αγορά του Λονδίνου. «Ο χαλκός αντιπροσωπεύει τη σωστή ανάπτυξη, το πετρέλαιο όχι», τονίζει ο Μάικλ Βίντμερ, επικεφαλής του τομέα ερευνών μετάλλων στην Bank of America του Λονδίνου.
Οι Goldman Sachs, BlackRock, Citigroup και Bank of America προβλέπουν πως ο χαλκός θα επιστρέψει στο ιστορικό ρεκόρ του των 10.000 δολαρίων ο τόνος. Ηδη η τιμή του έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα που είχε σημειώσει τον Μάρτιο του περασμένου έτους και βρίσκεται σε επίπεδα άνω των 9.000 δολαρίων ο τόνος, καθώς πολλοί επενδυτές στοιχηματίζουν στην εκτίναξη της ζήτησης όταν οι οικονομίες ανακάμψουν από την πανδημία και οι κυβερνήσεις διοχετεύσουν κεφάλαια σε υποδομές για ηλεκτροκίνητα οχήματα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο, έχει βέβαια ανακάμψει σε επίπεδα άνω των 60 δολαρίων το βαρέλι, καθώς η ζήτηση ανακάμπτει ταχύτερα από τη βαθύτατη μείωση της παραγωγής. Η Goldman Sachs προβλέπει πως θα φθάσει τα 75 δολάρια το βαρέλι μέσα στους επόμενους μήνες, αλλά η άνοδός του και η παραμονή του σε υψηλά επίπεδα θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον θα μειώνεται η προσφορά ταχύτερα από τη ζήτηση. Γιατί και η ζήτηση θα μειώνεται, εφόσον επιταχύνεται η στροφή στην καθαρή ενέργεια.
Και η άνοδος των τιμών είναι μεγάλος πειρασμός για τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες, που είναι δύσκολο να αντισταθούν. Τον περασμένο μήνα, ο ΟΠΕΚ και οι χώρες σύμμαχοί του είχαν μειώσει την παραγωγή κατά 9 εκατ. βαρέλια την ημέρα, που ισοδυναμεί με το 10% της τρέχουσας παγκόσμιας προσφοράς «μαύρου χρυσού». Αν οι τιμές εξακολουθήσουν να ανεβαίνουν, τα μέλη του καρτέλ αλλά και οι ανταγωνίστριές τους στις ΗΠΑ δεν έχουν κίνητρα για να εξακολουθήσουν να κρατούν την παραγωγή σε χαμηλά επίπεδα. Υπάρχουν, άλλωστε, και οι τιμές των αγροτικών προϊόντων που έχουν τη δική τους δυναμική. Η σόγια και το καλαμπόκι έχουν εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα πολλών ετών, αφού η Κίνα αγοράζει ασταμάτητα τεράστιες ποσότητες, επειδή προσπαθεί να αναπληρώσει τα κοπάδια χοίρων που αποδεκατίστηκαν στη χώρα μετά την επιδημία της πανώλης των χοίρων. Η πορεία των τιμών, όμως, θα εξαρτηθεί από το πότε θα περιορίσει τις αγορές της η Κίνα.