Οι προηγμένες οικονομίες και μερικές αναδυόμενες αγορές δύνανται να ανακάμψουν γρηγορότερα από την κρίση, αλλά οι περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες θα υποφέρουν τα επόμενα χρόνια. Αυτό δεν θα επιδεινώσει μόνο την ανθρώπινη τραγωδία, αλλά και τα οικονομικά δεινά των πιο ευάλωτων. Εκτιμούμε ότι, μέχρι το τέλος του 2022, στις προηγμένες οικονομίες το αθροιστικό κατά κεφαλήν εισόδημα θα είναι 13% χαμηλότερο από τις προβλέψεις μας πριν από την κρίση έναντι του 18% για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος και του 22% για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες πλην Κίνας. Αυτό μεταφράζεται στο ότι θα αυξηθούν κατά εκατομμύρια οι πάμπτωχοι άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Με άλλα λόγια, η σύγκλιση μεταξύ των χωρών δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη. Πριν από την κρίση, προβλέψαμε ότι οι διαφορές εισοδήματος μεταξύ των προηγμένων οικονομιών και 110 αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων χωρών θα μειωθούν την περίοδο 2020-2022. Εκτιμούμε, όμως, τώρα ότι μόνο 52 οικονομίες θα ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, ενώ 58 θα μείνουν πίσω. Εν μέρει αυτή η προοπτική σχετίζεται με την άνιση πρόσβαση στα εμβόλια. Ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση, οι περισσότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες αναμένεται να επιτύχουν μία ευρεία κάλυψη εμβολιασμών μόνο έως το τέλος του 2022 ή αργότερα.
Πέρυσι, οι προηγμένες οικονομίες εφάρμοσαν δημοσιονομικά μέτρα στήριξης αντίστοιχα με το περίπου 24% του ΑΕΠ κατά μέσον όρο, σε σύγκριση με μόνο το 6% στις αναδυόμενες αγορές και λιγότερο από το 2% σε χώρες με χαμηλό εισόδημα. Ετσι, αν επιδιώκουμε να αντιστρέψουμε αυτήν την επικίνδυνη απόκλιση μεταξύ και εντός των χωρών, πρέπει να αναλάβουμε δυναμικές πολιτικές δράσεις τώρα. Διακρίνω τρεις προτεραιότητες. Η πρώτη αφορά την επίταση των προσπαθειών να τεθεί τέλος στην κρίση της δημόσιας υγείας. Η πανδημία δεν θα τελειώσει, εάν δεν εξαλειφθεί παντού, για αυτό χρειαζόμαστε πολύ ισχυρότερη διεθνή συνεργασία για την επιτάχυνση της διάθεσης εμβολίων στις φτωχότερες χώρες. Η δεύτερη αφορά τον αγώνα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Με επικεφαλής τις χώρες της «Ομάδας των 20» (G20), ο κόσμος έχει κινητοποιηθεί όσο ποτέ άλλοτε στα χρονικά, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών μέτρων σχεδόν 14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η σημαντική νομισματική χαλάρωση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών επέτρεψε επίσης σε πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές και να δανειστούν με χαμηλά επιτόκια για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες, παρά την ιστορική ύφεση των οικονομιών. Δεδομένης της σοβαρότητας της κρίσης, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση πέρα από τη συνέχιση της πολιτικής αυτής. Τρίτη, τέλος, προτεραιότητα είναι να ενδυναμωθεί η στήριξη προς τις ευάλωτες χώρες, ώστε να μη βρεθούν προ του ζητήματος να επιλέξουν μεταξύ της διατήρησης της μακροοικονομικής σταθερότητας και της αντιμετώπισης της πανδημίας.
* Η κ. Κrystalina Georgieva είναι γενική διευθύντρια του ΔΝΤ.