Σε επίπεδα που δεν έχουν σημειωθεί εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, από τον Μάιο του 2019, οδήγησε χθες τις τιμές του πετρελαίου η επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας. Οι τιμές εκτινάχθηκαν συγκεκριμένα πάνω από τα 71 δολάρια το βαρέλι το Brent και σχεδόν στα 68 δολάρια το βαρέλι το αργό Δυτικού Τέξας, αν και υποχώρησαν στη διάρκεια της ημέρας όταν κατέστη σαφές ότι δεν σημειώθηκαν ζημιές ικανές να πλήξουν την παραγωγή.
Ο «μαύρος χρυσός» έχει, πάντως, ήδη μπει σε ανοδική πορεία εδώ και εβδομάδες. Πριν από ένα μήνα η τιμή του Brent υπερέβη τα 60 δολάρια το βαρέλι και κύρια αιτία ώς τώρα ήταν οι εντεινόμενες προσδοκίες πως η εμβολιαστική διαδικασία θα οδηγήσει σε νίκη κατά του κορωνοϊού, ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και συνεπακόλουθη αύξηση της ζήτησης. Η άνοδος επιταχύνθηκε τις τελευταίες ημέρες μετά την απόφαση που έλαβε την περασμένη εβδομάδα ο ΟΠΕΚ να παρατείνει περαιτέρω τη συμφωνία για μείωση της παραγωγής ώστε να στηριχθούν οι τιμές. Δεδομένου ότι η αβεβαιότητα γύρω από την εξέλιξη της πανδημίας εξακολουθεί να συμπιέζει την παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο, το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών από κοινού με τη Ρωσία αποφάσισε να μην προχωρήσει στην αύξηση της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα από τον Απρίλιο, όπως είχε συζητηθεί τους τελευταίους μήνες.
Καταλυτικός παράγοντας στη χθεσινή άνοδο ήταν, πάντως, η επίθεση που σημειώθηκε την Κυριακή στις εγκαταστάσεις της ναυαρχίδας του πετρελαϊκού κλάδου της Σαουδικής Αραβίας, της Aramco. Οπως ανέφερε το επίσημο ειδησεογραφικό πρακτορείο SPA, επικαλούμενο το υπουργείο Ενέργειας της χώρας, μία από τις δεξαμενές πετρελαίου στο λιμάνι Ρας Τανούραμ, που σημειωτέον είναι και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια πετρελαίου στον κόσμο, δέχθηκε το πρωί της Κυριακής επίθεση από μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Αναλυτές του Bloomberg επισημαίνουν ότι o εν λόγω τερματικός σταθμός έχει δυνατότητα να εξάγει 6,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, καλύπτοντας περίπου το 7% της παγκόσμιας ζήτησης. Eίναι ως εκ τούτου μία από τις πλέον προστατευμένες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στον κόσμο. Την ίδια ημέρα ο στρατιωτικός συνασπισμός του οποίου ηγείται η Σαουδική Αραβία εγκαινίασε νέα επιχείρηση εναντίον των ανταρτών στην Υεμένη με πλήγματα στην πρωτεύουσα Σαναά.
Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο Τζον Ντρίσκολ, διευθυντής της JTD Energy Services, εξέφρασε την εκτίμηση πως ο αντίκτυπος του πλήγματος είναι κυρίως ψυχολογικός, καθώς «υπενθυμίζει στην αγορά ότι η Μέση Ανατολή είναι ασταθής περιοχή, γεμάτη εντάσεις και αντιπαλότητες που μπορούν να οξυνθούν ανά πάσα στιγμή». Σε ανάλογες δηλώσεις προέβη και ο Μπιλ Φάρεν Πράις, διευθυντής της εταιρείας ερευνών Enverus, που μιλώντας στους Financial Times τόνισε ότι «η συχνότητα τέτοιους είδους πληγμάτων αυξάνεται ακόμη κι αν φαίνεται περιορισμένη η ζημιά που προκαλούν στις υποδομές· γνωρίζουμε πως υπάρχει δυνατότητα να υποστούν μεγάλη ζημιά και αυτό μπορεί να ασκήσει ανοδικές πιέσεις στην τιμή του πετρελαίου».
Ο Τζον Ντρίσκολ, πάντως, πιθανολογεί πως η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου μπορεί να αποδειχθεί παροδική, δεδομένου ότι δεν έχουν πληγεί ουσιαστικά οι πετρελαϊκές υποδομές της Σαουδικής Αραβίας. Μέχρι στιγμής οι εξελίξεις στην αγορά πετρελαίου τείνουν μάλλον να τον δικαιώσουν, καθώς οι τιμές του «μαύρου χρυσού» υποχώρησαν πάλι στη διάρκεια της ημέρας.
Σύμφωνα, άλλωστε, με σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, το υπουργείο Ενέργειας της χώρας τόνισε πως δεν σημειώθηκε ούτε τραυματισμός ή απώλεια ανθρώπινης ζωής αλλά ούτε και ζημιά σε περιουσιακό στοιχείο. Μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα, η Αμρίτα Σεν της Energy Aspects εξέφρασε την εκτίμηση ότι ακόμη κι αν δεν σημειώθηκαν ζημιές, η απειλή που στοιχειοθετεί για την αγορά πετρελαίου ένα τέτοιο πλήγμα θα το λάβουν υπόψη οι διαπραγματευτές πετρελαίου.
Αν, πάντως, οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν κοντά σε αυτά τα επίπεδα, οι χώρες του Κόλπου θα παρουσιάσουν και πάλι πλεονασματικούς προϋπολογισμούς. Αυτό τονίζει μιλώντας στο Bloomberg η Μόνικα Μαλίκ, επικεφαλής των οικονομολόγων της Abu Dhabi Commercial Bank, που υπογράμμισε πως οι νέες τιμές «προσφέρουν μεγάλα δημοσιονομικά περιθώρια για στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και ανάκαμψη της οικονομίας». Οι χώρες του Κόλπου, των οποίων οι οικονομίες είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από τα έσοδα του πετρελαίου, παρουσίασαν δημοσιονομικά ελλείμματα στη διάρκεια του περασμένου έτους όταν η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεσή της οδήγησαν σε δραματική πτώση της ζήτησης για ενέργεια. Ακολούθησαν η υποχώρηση τον Απρίλιο του 2020 των προθεσμιακών συμβολαίων πετρελαίου σε αρνητικό έδαφος και η πραγματική συντριβή μεγάλου τμήματος της αμερικανικής βιομηχανίας σχιστολιθικών υδρογονανθράκων.