Ανακοινώνοντας μια αύξηση επιτοκίων μεγαλύτερη από τις προσδοκίες της αγοράς, η Τράπεζα της Τουρκίας επιβεβαίωσε χθες τη στροφή που πραγματοποιεί τους τελευταίους μήνες προς την ορθόδοξη νομισματική και οικονομική πολιτική. Αύξησε το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 200 μονάδες βάσης στο 19% από το 17%. Μολονότι η αγορά προεξοφλούσε την κίνηση, δεδομένων των πληθωριστικών πιέσεων, επικρατούσε προσδοκία για μία αύξηση κατά μόνον 100 μ.β. στο 18%.
Πρόκειται για την τρίτη αύξηση επιτοκίων που αποφασίζει η κεντρική τράπεζα από τον Νοέμβριο και τον διορισμό του νέου διοικητή της και υποστηρικτή της ορθόδοξης νομισματικής πολιτικής, Νατσί Αγκμπάλ. Καταλυτικός παράγοντας στην απόφασή της, όπως άλλωστε διευκρινίζει στο σχετικό ανακοινωθέν της, ήταν ο διαφαινόμενος κίνδυνος επιτάχυνσης του πληθωρισμού από την πρόσφατη άνοδο της τιμής του πετρελαίου. Ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε στην Τουρκία τον Φεβρουάριο για πέμπτο συναπτό μήνα ως αποτέλεσμα κυρίως της ανόδου του πετρελαίου που έχει εκτιναχθεί τους τελευταίους μήνες από τα βάθη των 20 δολαρίων το βαρέλι σε επίπεδα πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας αύξηση άνω του 30%.
Παράλληλα, όμως, είναι σαφές πως η Τράπεζα της Τουρκίας προσπαθεί να ανακόψει τη νέα υποχώρηση που σημειώνει τελευταία η τουρκική λίρα δεχόμενη πιέσεις από την άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων σε ΗΠΑ και Ε.Ε. και γενικότερα των αποδόσεων στις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Η αντίδραση της αγοράς ήταν άμεση, με την τουρκική λίρα να σημειώνει άνοδο 2,2% μόλις διέρρευσε η απόφαση της κεντρικής τράπεζας. Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος διαμορφώθηκε, έτσι, στις 7,3393 λίρες προς ένα δολάριο. Κατέγραψε τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο της τελευταίας εβδομάδας και ανέκαμψε μετά μια συνεχή υποχώρηση ενός και πλέον μηνός, καθώς από τα μέσα Φεβρουαρίου η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 8%. Η διολίσθησή της είχε για μία ακόμη φορά προκαλέσει έντονες εκκλήσεις προς την κεντρική τράπεζα να παρέμβει ώστε να αποτρέψει μια ελεύθερη πτώση του νομίσματος.
Η κίνηση της κεντρικής τράπεζας έδωσε, άλλωστε, ώθηση στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, με τον βασικό δείκτη να σημειώνει άνοδο 0,6% και τον επιμέρους των τουρκικών τραπεζών Borsa Instanbul Banks Index να σημειώνει κέρδη 3,1%. Υπό τον Νατσί Αγκμπάλ η Τράπεζα της Τουρκίας έχει αυξήσει τα επιτόκια της τουρκικής λίρας αθροιστικά κατά 875 μ.β. προς μεγάλη ικανοποίηση των επενδυτών που εκτιμούν πως ανακτά την αξιοπιστία της η κεντρική τράπεζα της πάλαι ποτέ αγαπημένης τους χώρας μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών. Οπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο Φίνιξ Κάλεν, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Societe Generale, «σε ένα περιβάλλον προκλήσεων για τις εγχώριες επιχειρήσεις και πολιτικών πιέσεων κατά της περαιτέρω ανόδου του κόστους δανεισμού, η Τράπεζα της Τουρκίας αποφάσισε να υπογραμμίσει τη δέσμευσή της σε μια πολιτική ανάσχεσης του πληθωρισμού». Ο ίδιος αναλυτής προσέθεσε πως η τελευταία αυτή κίνηση «θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη τόσο των ξένων επενδυτών όσο και των μικροεπενδυτών που βλέπουν πως ο Αγκμπάλ είναι αποφασισμένος να αποτρέψει την επιδείνωση στο μέτωπο του πληθωρισμού».
Η πολιτική του Αγκμπάλ έχει αποδειχθεί επιτυχής, εφόσον, παρά την πρόσφατη υποχώρησή της, η τουρκική λίρα έχει ανατιμηθεί συνολικά κατά 14% από τον διορισμό του τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Τούρκος πρόεδρος έδειξε τότε να αναδιπλώνεται και να εγκαταλείπει την πολιτική των πιέσεων που ασκούσε επί χρόνια στην κεντρική τράπεζα απαιτώντας να διατηρεί χαμηλό το κόστος του δανεισμού και να διασφαλίζει έτσι υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλά ποσοστό δικής του δημοτικότητας. Παράλληλα με τον διορισμό του Αγκμπάλ και την αποπομπή του προκατόχου του έκανε δεκτή την παραίτηση του γαμπρού του και τέως υπουργού Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Ο Αλμπαϊράκ είχε δεχθεί δριμύτατη κριτική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που τον κατηγορούσαν για κακοδιαχείριση της τουρκικής οικονομίας. Η αντικατάστασή του τότε και η υπόσχεση του Αγκμπάλ για επιστροφή της χώρας στην ορθόδοξη νομισματική πολιτική είχε δώσει αρχικά ώθηση στην τουρκική λίρα που σημείωνε άνοδο 25% σε σύγκριση με τα ιστορικά χαμηλά επίπεδά της. Μεσολάβησαν οι κυρώσεις από την Ουάσιγκτον για το θέμα των S-400 που προκάλεσαν τότε νέα διολίσθηση του νομίσματος, αλλά η τουρκική λίρα είχε και πάλι ανακάμψει. Εχει δεχθεί, πάντως, πλήγμα όπως και πολλά νομίσματα αναδυόμενων αγορών από τη στιγμή κατά την οποία άρχισαν να σημειώνουν άνοδο οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων στις ΗΠΑ.