Σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης εξελίσσεται η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς με τον ΣΥΡΙΖΑ να ζητάει συνάντηση του προέδρου του με το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η επιλογή αυτής της συνάντησης δεν είναι τυχαία, καθώς το ΤΧΣ είναι ο «αδύναμος κρίκος» σε αυτή την υπόθεση, ο μέτοχος που γνωρίζει ότι θα γράψει –για μία ακόμη φορά– ζημίες.
Το ΤΧΣ θα δει να μειώνεται δραστικά η συμμετοχή του στην τράπεζα και μαζί οι προσδοκίες ανάκτησης του μεγαλύτερου μέρους των ζημιών που έχει υποστεί στη διάρκεια της δεκαετίας, σχεδόν, από τη σύστασή του, όχι μόνο από την Πειραιώς, αλλά και από τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες, στην ανακεφαλαιοποίηση των οποίων συμμετείχε.
Τις επόμενες ημέρες, το πολιτικό παιχνίδι των εντυπώσεων θα διεξαχθεί επί τη βάσει του ποιος έκανε τις επιλογές με τη μεγαλύτερη ζημιά. Ηταν χειρότεροι οι όροι της ανακεφαλαιοποίησης του 2015, επί ΣΥΡΙΖΑ ή της αύξησης κεφαλαίου του 2021; Τα δεδομένα είναι τα εξής:
1. Ο τρόπος που θα γίνει η αύξηση κεφαλαίου. Και στις δύο αυξήσεις κεφαλαίου χρησιμοποιείται κατά βάση η μέθοδος του βιβλίου προσφορών. Η εξήγηση που δόθηκε και τότε και τώρα είναι πως πρόκειται για μια πολύ πιο ευέλικτη διαδικασία, όπου οι προσφορές καθορίζουν το εύρος τιμών στο οποίο θα γίνει η αύξηση.
2. Μικροί μέτοχοι: Στην ανακεφαλαιοποίηση του 2015, οι μικροί μέτοχοι δεν είχαν το δικαίωμα συμμετοχής, με το επιχείρημα πως η διάθεση μετοχών στο ευρύ επενδυτικό κοινό είναι χρονοβόρα διαδικασία και δεν υπάρχει χρόνος. Στην αύξηση κεφαλαίου του Απριλίου θα μπορούν να συμμετάσχουν στη δημόσια προσφορά στην Ελλάδα, υποχρεωτικά στην ανώτατη τιμή του εύρους, το οποίο θα διαμορφωθεί από το βιβλίο προσφορών. Με τους όρους ανακεφαλαιοποίησης του 2015, επί ΣΥΡΙΖΑ και τον αποκλεισμό τους, οι μικροί μέτοχοι υπέστησαν απίσχναση της συμμετοχής τους κατά 99,5%. Τώρα, θα έχουν τη δυνατότητα, αν συμμετάσχουν στη δημόσια προσφορά στην Ελλάδα, να διατηρήσουν το ποσοστό τους.
3. Το ΤΧΣ. Στην ανακεφαλαιοποίηση του 2015 δεν επιτράπηκε η συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μάλιστα, άλλαξε και ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου. Συγκεκριμένα με τον νόμο 4346/2015 η φράση ότι «το Ταμείο δύναται να δεχθεί» που υπήρχε αρχικά, αντικαθίσταται με τη φράση «το Ταμείο δέχεται», υποχρεώνοντας το ΤΧΣ να συναινέσει σε οποιαδήποτε τιμή προέκυπτε από το βιβλίο προσφορών. Το αποτέλεσμα ήταν με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή του στην Πειραιώς να μειωθεί από 67% σε 26%.
Επιπλέον, το ΤΧΣ έδωσε ένα είδος δανείου στην τράπεζα, ύψους 2 δισ. ευρώ, τα περίφημα Cocos, τα οποία υπό προϋποθέσεις –εάν δεν πληρωνόταν ο τόκος δύο φορές– θα μετατρέπονταν σε μετοχές με προκαθορισμένη τιμή στα 6 ευρώ. Σημειώνεται ότι η ΑΜΚ είχε γίνει σε τιμή τρία δέκατα του λεπτού. Τα Cocos μετατράπηκαν σε μετοχές πριν από λίγους μήνες και το ΤΧΣ είδε τη συμμετοχή του να εκτοξεύεται εκ νέου στο 61,3%, αλλά με προφανές κόστος και ζημία.
Στην αύξηση κεφαλαίου του 2021 δεν έχει καθοριστεί ποια θα είναι η συμμετοχή του ΤΧΣ. Το βέβαιο είναι πως θα πέσει κάτω από την καταστατική μειοψηφία του 33,3%. Το πόσο κάτω, θα εξαρτηθεί σύμφωνα με αρμόδιους κυβερνητικούς αξιωματούχους από τη συμμετοχή των ξένων επενδυτών και την ποιότητά τους. Η εμφάνιση ενός μεγάλου επενδυτή είναι ικανή συνθήκη να οδηγήσει σε αρκετά χαμηλό ποσοστό τη συμμετοχή του Ταμείου.
Οι «χαμένοι στόχοι»
Οταν συστάθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και διατέθηκαν 50 δισ. ευρώ από τα δάνεια των θεσμών για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος, το μνημόνιο προέβλεπε την ανάκτηση των 16 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου. Προφανώς κι αυτή η πρόβλεψη θα περιληφθεί στον μακρύ κατάλογο των «χαμένων στόχων» του μνημονίου, δεδομένου ότι με την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, το ΤΧΣ κατείχε 84% στην Εθνική, 81% στην Πειραιώς και την Alpha Bank και 95% στη Eurobank. Στο τέλος της 3ης ανακεφαλαιοποίησης του 2015, κατείχε 33% στην Εθνική, 24% στην Πειραιώς, 5% στην Alpha Bank και 2,5% στη Eurobank.