Ογκώδες πρόγραμμα για τη στήριξη της αμερικανικής οικονομίας ανακοίνωσε αργά χθες ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, του οποίου τα κονδύλια ξεπερνούν τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ήδη είχε αναφερθεί στο τμήμα εκείνο που αφορά την άμβλυνση των ανισοτήτων σε ομιλία του στις αρχές της εβδομάδας. Το ερώτημα, βέβαια, που εγείρεται για το σύνολο των έργων του προγράμματος, το οποίο κατά το μεγαλύτερο μέρος του αφορά έργα υποδομών με επενδύσεις περίπου 2,3 τρισ. δολαρίων και δημιουργία πολυάριθμων θέσεων εργασίας, είναι το πώς θα χρηματοδοτηθεί. Ηδη έχουν διατυπωθεί προτάσεις για αύξηση της φορολογίας στους έχοντες και στις εταιρείες. Ειδικότερα, όπως αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς, περίπου 650 δισ. δολάρια θα διοχετευθούν στην αποκατάσταση 20.000 μιλίων οδικού δικτύου, των δέκα οικονομικά σημαντικότερων γεφυρών, καθώς και 10.000 ακόμη, αλλά και σε έργα οδικής ασφάλειας και διασύνδεσης γειτονιών. Επίσης, 650 δισ. δολάρια για τις οικίες, όπου προβλέπεται κάλυψη ευρυζωνική για πρόσβαση στο Διαδίκτυο, βελτίωση των δικτύων ύδρευσης και ηλεκτροδότησης και εργασίες ανακαίνισης. Μεταξύ άλλων θα αντικατασταθούν πλήρως οι υδραυλικοί σωλήνες και το δίκτυο, που εξυπηρετεί 10 εκατομμύρια οικογένειες σε όλη τη χώρα. Τετρακόσια δισ. δολάρια θα δοθούν στις υπηρεσίες παροχής φροντίδας, μιας και ο ένας/η μία στους έξι εργαζομένους εκεί ζει στη φτώχεια, ενώ προβλέπονται και 580 δισ. δολάρια για τη μεταποίηση, την έρευνα με εστίαση στην καθαρή ενέργεια και την επαγγελματική κατάρτιση – σε αυτά συγκαταλέγονται και 50 δισ. δολάρια στην παραγωγή ημιαγωγών.
Κι ενώ είναι στα πρώτα βήματα της θητείας του, ο νέος πρόεδρος κατόρθωσε γρήγορα να δυσαρεστήσει και τους μεν ομοϊδεάτες Δημοκρατικούς και τους αντιπολιτευόμενους Ρεπουμπλικανούς, όπως αναφέρει σχετικά η ειδησεογραφική ιστοσελίδα Ιnternational Βusiness Τimes. Οι Ρεπουμπλικανοί ισχυρίζονται πως πηγαίνει πολύ μακριά το σχέδιο Μπάιντεν, ενώ οι Δημοκρατικοί πως δεν είναι αρκετά τολμηρό. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο και στα ΜΜΕ, τα κονδύλια που θα χρειασθούν ίσως και να πρέπει να ανέλθουν τελικά σε 4 τρισ. δολάρια αθροιστικά. Πιθανώς οι Συντηρητικοί πολιτικοί να έχουν δίκιο στις αντιρρήσεις τους, διότι οι ΗΠΑ είχαν δαπανήσει άνω των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια του παρελθόντος έτους, ώστε να μπορέσουν να ανακουφίσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Οι Δημοκρατικοί αντιτείνουν ότι τα έργα υποδομών τα χρειάζεται επειγόντως η χώρα και συνιστούν μία καλή μέθοδο για να επανεκκινήσει η οικονομία. Αλλά το φλέγον θέμα έγκειται στην πρόβλεψη για αύξηση των φόρων, κάτι το οποίο δυνητικά αποτρέπει την επίτευξη συμφωνίας με τους Ρεπουμπλικανούς. Οι Δημοκρατικοί στη Γερουσία οφείλουν να πείσουν τουλάχιστον δέκα Ρεπουμπλικανούς ώστε να υποστηρίξουν τις αυξήσεις, προκειμένου να ψηφιστεί το αντίστοιχο νομοσχέδιο, ενώ δεν αποκλείεται και ορισμένοι ομοϊδεάτες τους να προβληματίζονται. Προσφάτως η υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, τόνισε πως τα έργα υποδομής μπορούν μερικώς να καλυφθούν από τους εταιρικούς φόρους, τους οποίους η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να αυξήσει από 21% σε 28%, αλλά και από όσους επιβληθούν στα ετήσια εισοδήματα από 400.000 δολάρια και πάνω.
Πάντως, αξίζει να γίνει μια αναδρομή στις επιδιωκόμενες παρεμβάσεις για τις υποδομές των ΗΠΑ – και αυτό γιατί κατασκευάστηκαν κυρίως στη διάρκεια των δεκαετιών του 1950, του 1960 και του 1970. Πρόκειται για τα δίκτυα εθνικών οδών, τους δρόμους, τα σχολεία, τις γέφυρες, τα σιδηροδρομικά δίκτυα και τα αεροδρόμια, τα οποία πλέον σήμερα βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, όπως αναφέρει σχετικά το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων. Η αμερικανική ένωση πολιτικών μηχανικών (ASCE), η οποία δημοσιεύει μία έκθεση κάθε τέσσερα χρόνια σχετικά με την κατάσταση των υποδομών, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς ήδη πριν από 23 χρόνια την είχε βαθμολογήσει χαμηλά και συγκεκριμένα στη βαθμίδα Δ σε μία κλίμακα από το Α έως το ΣΤ. Στην τελευταία αναφορά της προ ημερών τόνισε πως πρώτη φορά υπήρξε μια μέτρια βελτίωση, αποδίδοντας μια συνολική βαθμολογία στη βαθμίδα Γ. Στα συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρεται ακόμη ότι το 45% των πολιτών στερείται αξιόπιστη πρόσβαση σε υπηρεσίες μεταφοράς, ενώ εκτιμάται ότι σε ορίζοντα δεκαετίας οι συνολικές ανάγκες υποδομών στη χώρα θα φθάσουν τα 2,59 τρισεκατομμύρια δολάρια. Κατά την ένωση κατασκευαστών οδικών δικτύων, το 36% των γεφυρών, δηλαδή 220.000, χρειάζονται επισκευή και σχεδόν 80.000 αντικατάσταση.
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα επιδιώξει να συγκεντρώσει επενδύσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας, την πράσινη ενέργεια, τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τη βελτίωση των μεταφορών, ώστε να είναι λιγότερο βλαβερές στο περιβάλλον. Ενα θέμα που ανακύπτει έχει να κάνει με το ότι κάθε έργο χρηματοδοτείται με άλλον τρόπο: τα αεροδρόμια διαχειρίζονται ιδιώτες επενδυτές, ενώ το διαπολιτειακό σύστημα αυτοκινητοδρόμων κατασκευάστηκε από την κυβέρνηση και τώρα συντηρείται από τις πολιτείες. Η κατασκευή και η συντήρηση δευτερευόντων δρόμων πραγματοποιούνται από κομητείες, ενώ η διέλευση πολλών αυτοκινητοδρόμων είναι δωρεάν. Τέλος, η αμερικανική ένωση πολιτικών μηχανικών προειδοποίησε πως, μέχρι το 2039, οι χρόνιες υποεπενδύσεις σε υποδομές θα κοστίσουν στην ετήσια παραγωγή 10 τρισ. δολάρια, απώλεια άνω των 3 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας και ζημίες 2,4 τρισ. δολαρίων από εξαγωγές.