Με μυστικά συμβόλαια και σκληρούς όρους οι πιστώσεις που χορηγεί το Πεκίνο

Με μυστικά συμβόλαια και σκληρούς όρους οι πιστώσεις που χορηγεί το Πεκίνο

2' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ως υπ’ αριθμόν ένα πιστωτής του αναπτυσσόμενου κόσμου, η Κίνα χορήγησε δάνεια σε πολλές φτωχές χώρες, επιβάλλοντας όμως όρους που προσφέρουν στο Πεκίνο αθέμιτη επιρροή στην οικονομική αλλά και στην εξωτερική πολιτική των χωρών αυτών. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου, του IfW, σε 100 κινεζικές συμφωνίες για τη χορήγηση δανείων σε 24 χώρες. Η μελέτη έγινε με τη συνδρομή σημαντικού αριθμού αμερικανικών ερευνητικών ινστιτούτων και, μεταξύ άλλων, βασίστηκε σε αντιπαράθεση των συμφωνιών της Κίνας με 142 συμφωνίες που συνήψαν άλλες πιστώτριες χώρες. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της Deutsche Welle, πολλές από αυτές έχουν κλείσει με «μυστικά» συμβόλαια, στα οποία υπάρχει ένα είδος ρήτρας όχι εμπιστευτικότητας αλλά μυστικότητας.

Σύμφωνα, πάντα, με το εν λόγω γερμανικό ινστιτούτο, τα συμβόλαια που συνήψε η Κίνα βασίζονται σε «δημιουργικούς ελιγμούς για τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου και για να παρακάμπτουν οποιοδήποτε εμπόδιο στην επιβολή όρων». Στο 30% των συμβολαίων η δανειολήπτρια χώρα υποχρεούται να καταβάλει ενέχυρο σε ειδικούς λογαριασμούς εγγυήσεων, συνήθως των κινεζικών κρατικών τραπεζών. Επιπλέον υποχρεούται να καταθέτει στους ίδιους λογαριασμούς τα έσοδα των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποστηριχθεί από τις κινεζικές πιστώσεις και, σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής, η κινεζική τράπεζα θα μπορεί να κατάσχει τις καταθέσεις. Σύμφωνα με το IfW, ανάλογα σκληροί όροι υπάρχουν μόνον στο 7% των διμερών συμφωνιών τέτοιου είδους στις χώρες του ΟΟΣΑ και μόλις στο 1% σε πολυμερείς συμφωνίες. 

Σε μεγάλο ποσοστό πρόκειται για πιστώσεις που έχουν χορηγηθεί στο πλαίσιο του μεγαλεπήβολου σχεδίου της Κίνας, του γνωστού ως «νέος Δρόμος του Μεταξιού», ενός πλέγματος έργων υποδομής σε περισσότερες από 60 χώρες. Οι συντάκτες της σχετικής μελέτης επισημαίνουν πως στις συμφωνίες αυτές οι κρατικές τράπεζες της Κίνας επιβάλλουν όρους ή τροποποιούν τους υπάρχοντες κατά τρόπο «που υπερβαίνει την απλή μεγιστοποίηση του εμπορικού οφέλους». Ειδικότερα, πάνω από 90% των συμβολαίων περιέχουν ρήτρα που δίνει στον πιστωτή τη δυνατότητα να ακυρώσει τη σύμβαση και να απαιτήσει την αποπληρωμή του σε περίπτωση αλλαγής της νομοθεσίας της χώρας ή της πολιτικής της στο θέμα του δανεισμού. Οι συντάκτες της σχετικής μελέτης επισημαίνουν ειδικότερα ότι οι ρήτρες για την περίπτωση αλλαγής πολιτικής είναι συνήθεις στις συμβάσεις πιστώσεων μεταξύ φορέων του ιδιωτικού τομέα, αλλά διαφοροποιούνται σημαντικά όταν ο πιστωτής είναι κρατική οντότητα και όχι ιδιωτικός φορέας.

Επισημαίνουν ιδιαιτέρως ότι, μελετώντας τις σχετικές συμβάσεις, έχουν εντοπίσει «υπερβολικές ρήτρες απορρήτου και εμπιστευτικότητας». Οπως τονίζουν, πολλά από τα συμβόλαια «υπογραμμίζουν τη δέσμευση των δανειοληπτών να μην αποκαλύψουν τους όρους της σχετικής συμφωνίας ή σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να μην αποκαλύψουν ακόμη και αυτό καθεαυτό το γεγονός ότι υφίσταται το σχετικό συμβόλαιο». Οπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, αυτού του είδους η μυστικότητα εμποδίζει άλλους πιστωτές να εξετάσουν και να διαπιστώσουν την πιστοληπτική δυνατότητα μιας χώρας. Και το σημαντικότερο και ίσως χειρότερο όλων, κατά τους ερευνητές, είναι πως «οι πολίτες αφενός της πιστώτριας χώρας και αφετέρου των δανειοληπτριών χωρών δεν μπορούν να ελέγξουν τους λογαριασμούς των κυβερνήσεών τους οι οποίες δεν είναι υπόλογες για όσες συμφωνίες έχουν συνάψει».

Εξάλλου, τα συμβόλαια δίνουν στις κρατικές τράπεζες της Κίνας προτεραιότητα έναντι άλλων πιστωτών, ενώ παράλληλα προσφέρουν στην Κίνα «υπερβολικά μεγάλα περιθώρια για να τα ακυρώνει ή να επισπεύδει την αποπληρωμή των δανείων όποτε διαφωνεί με τις πολιτικές που εφαρμόζονται στη δανειολήπτρια χώρα». Μεταξύ των αιτιών ακύρωσης του συμβολαίου αναφέρεται μάλιστα οποιοδήποτε διπλωματικό πρόβλημα ή ρήξη στις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή