Με το βλέμμα στραμμένο στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού και στους κινδύνους που αυτές εγκυμονούν για την παγκόσμια οικονομία αλλά και εν μέσω της αισιοδοξίας που εμπνέει η προϊούσα εμβολιαστική διαδικασία άρχισε, χθες, η εαρινή τηλεσύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Θα ολοκληρωθεί στις 11 Απριλίου με τη συμμετοχή των ιθυνόντων της οικονομικής πολιτικής από τις 20 μεγαλύτερες ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες του πλανήτη.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται όχι μόνον η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και η αντίδραση των κυβερνήσεων στην πανδημία, τα μέτρα στήριξης, η διανομή των εμβολίων και η στήριξη των χωρών που δοκιμάζονται περισσότερο. Υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες θα εξετάσουν παράλληλα τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ανοικοδομήσουν την παγκόσμια οικονομία με στραμμένο το ενδιαφέρον στο πώς θα την καταστήσουν πιο ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και στους κινδύνους της.
Τα στοιχεία για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας είναι ήδη ενθαρρυντικά, καθώς ΗΠΑ και Κίνα σημειώνουν ταχύτατη ανάκαμψη, ενώ οι εμβολιασμοί προχωρούν σε πολλές από τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Οπως επισημαίνει το ΔΝΤ, η ανάκαμψη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα πακέτα στήριξης συνολικής αξίας 16 τρισ. δολαρίων και στις ενέσεις ρευστότητας που προσέφεραν στις οικονομίες κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες κυρίως, βέβαια, στις πλούσιες χώρες. Τη μεγαλύτερη στήριξη έχει, βέβαια, δεχθεί η ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο με ποσά ύψους 5 τρισ. δολαρίων που έχουν διοχετευθεί από την αρχή της πανδημίας.
Στην τελευταία εκτίμησή του τον Ιανουάριο, το ΔΝΤ προέβλεψε ανάπτυξη 5,1% της αμερικανικής οικονομίας. Εκτοτε, όμως, αναλυτές και φορείς του ιδιωτικού τομέα έχουν εκφράσει την εκτίμηση πως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα αναπτυχθεί κατά τουλάχιστον 7% φέτος, ιδιαιτέρως μετά και την έγκριση του πακέτου Μπάιντεν του 1,9 τρισ. δολαρίων. Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο, την Κίνα, οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών και οικονομολόγων κατατείνουν σε ανάπτυξη 8,1%. Την ίδια στιγμή, όμως, ίσως ο κυριότερος από τους κινδύνους είναι η εμφάνιση όλο και περισσότερων μεταλλάξεων του κορωνοϊού με τρεις εξ αυτών, τη βρετανική, τη νοτιοαφρικανική και τη βραζιλιάνικη, να έχουν ήδη μεταδοθεί σε όλον τον πλανήτη. Εμπνέουν ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς εγκυμονούν τον κίνδυνο να ανακόψουν την πορεία προς τον έλεγχο της πανδημίας και ιδιαιτέρως επειδή τα επιστημονικά στοιχεία καταδεικνύουν πως οι μεταλλάξεις είναι πιο μεταδοτικές. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές οικονομίες, όπως η Γαλλία και ο Καναδάς, αναγκάζονται να καταφύγουν σε νέα αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας, θέτοντας εκ νέου σε κίνδυνο την ανάκαμψή τους. Την ίδια στιγμή χώρες χαμηλού εισοδήματος με περιορισμένους πόρους μένουν πίσω τόσο στην εμβολιαστική διαδικασία όσο και στην τόνωση των οικονομιών τους.
«Το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει ταχύτατα», προειδοποίησε εμφατικά η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, εισάγοντας και συνοψίζοντας τα ζητήματα που εξετάζουν από χθες κεντρικοί τραπεζίτης και υπουργοί Οικονομικών. Οπως διευκρίνισε η ίδια, «όσο περισσότερο καθυστερεί η εμβολιαστική διαδικασία τόσο δυσκολότερο θα είναι να επιτύχουμε τους στόχους», αναφερόμενη εμφανώς στο ζητούμενο της ανάκαμψης και της επιστροφής στην κανονικότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν σε διεθνή ΜΜΕ, στη σχετική έκθεσή του που αναμένεται να δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα, το ΔΝΤ αναθεωρεί προς τα πάνω την πρόβλεψή του για ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας κατά 5,5% όπως ήταν η προηγούμενη εκτίμησή του τον Ιανουάριο σε ό,τι αφορά το τρέχον έτος. Θα πρόκειται έτσι για θεαματική ανάκαμψη από τη συρρίκνωση κατά 3,5% που σημείωσε η παγκόσμια οικονομία το φοβερό 2020 όταν σημείωσε τη χειρότερη οικονομική κρίση μετά την Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του 1930.
Εκτός, όμως, από τους κινδύνους που εγκυμονούν οι μεταλλάξεις, οι ιθύνοντες της οικονομίας ανησυχούν και για τις μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στους ρυθμούς με τους οποίους ανακάμπτουν οι διάφορες οικονομίες ανά τον κόσμο. «Τα δεδομένα των οικονομιών είναι πολύ διαφορετικά» σχολίασε η κ. Γκεοργκίεβα και υπογράμμισε πως «τα εμβόλια δεν είναι ακόμη διαθέσιμα για όλους και σε όλες τις χώρες και είναι υπερβολικά πολλοί οι άνθρωποι που εξακολουθούν να χάνουν τις θέσεις εργασίας τους και πάρα πολλές οι χώρες που μένουν πίσω».
Σύμφωνα, πάντα, με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, στις αναδυόμενες αγορές και τον αναπτυσσόμενο κόσμο, η οικονομική κρίση της πανδημίας έχει μειώσει το ΑΕΠ των χωρών αυτών κατά 20%, δηλαδή σε ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο πλήγμα που δέχθηκαν οι προηγμένες οικονομίες. Στη διάρκεια του περασμένου έτους πάνω από 100 εκατ. άνθρωποι κατά κύριο λόγο στις χώρες της Νότιας Ασίας διολίσθησαν σε βαθύτατη φτώχεια, δηλαδή ζουν με λιγότερο από 1,90 δολ. την ημέρα, όπως ορίζει τη βαθύτατη φτώχεια η Παγκόσμια Τράπεζα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, άλλωστε, πάνω από έξι εκατ. παιδιά άφησαν το σχολείο, εγκαταλείποντας, έτσι, και τις προοπτικές τους για μια καλύτερη ζωή στο μέλλον.