Νέο γύρο στον εγχώριο «πόλεμο του γάλακτος» –ή μάλλον των γαλακτοβιομηχανιών– φέρνουν οι πρόσφατες εξαγορές από το fund CVC τόσο της Vivartia, στην οποία περιλαμβάνεται η ΔΕΛΤΑ, όσο και του 70% της «Δωδώνης». Μάλιστα, ο κύκλος αυτός συγκέντρωσης δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς απομένει να δούμε στο CVC, αλλά μέσω «Δωδώνης», αν θα περάσει και η γαλακτοβιομηχανία «Κολιός», καθώς και αν θα επιδιωχθεί μελλοντικά και η απόκτηση του πλήρους ελέγχου της ΜΕΒΓΑΛ, το 44%, περίπου, της οποίας σήμερα κατέχει η ΔΕΛΤΑ.
«Εμείς απλώς θα συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας», είναι η απάντηση του κ. Δημήτρη Σαράντη, προέδρου της «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» (γνωστή στο ευρύ κοινό ως «Ολυμπος»), που σήμερα κατέχει ηγετική θέση στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων. Απάντηση που υποκρύπτει και μια δόση πικρίας θα έλεγε κάποιος, καθώς η εταιρεία των αδελφών Μιχάλη και Δημήτρη (Τάκη) Σαράντη είχε καταθέσει το 2012 προσφορά για την απόκτηση της «Δωδώνης» (συγκεκριμένα για την απόκτηση του 67,7% αυτής που αποτελούσε την προς πώληση τότε συμμετοχή της ΑΤΕbank στην εταιρεία), ενώ το 2014 οι ίδιοι οι αδελφοί Σαράντη είχαν υποστηρίξει πως είχαν κάνει πρόταση εξαγοράς της ΔΕΛΤΑ έναντι 200 εκατ. ευρώ (καταβολή μετρητών και ανάληψη τραπεζικών υποχρεώσεων), πρόταση που φαίνεται να επαναλήφθηκε και τα επόμενα χρόνια. Η διοίκηση, πάντως, της τρικαλινής εταιρείας δεν αποκλείει νέες εξαγορές και μάλιστα στον κλάδο των γαλακτοκομικών, επισημαίνοντας ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν 4-5 «νοικοκυρεμένες» επιχειρήσεις που δυνητικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον στόχο για την «Ελληνικά Γαλακτοκομεία». Η εταιρεία, άλλωστε, μεγάλωσε μέσα από συνεχείς εξαγορές ενώ και το 2020 απέκτησε την εταιρεία αναψυκτικών «Κλιάφας» και την εταιρεία εμφιάλωσης νερού «Δουμπιά – Μαλαματίνα».
Η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» κατέχει αυτή τη στιγμή την πρώτη θέση στην ελληνική αγορά μεταξύ των παραγωγικών εταιρειών γαλακτοκομικών με τζίρο το 2020 404 εκατ. ευρώ, έναντι 373 εκατ. ευρώ το 2019. Το 2019 η ΔΕΛΤΑ, στην οποία υπάγεται ο κλάδος των γαλακτοκομικών, των τυροκομικών, αλλά και των χυμών της Vivartia (σ.σ. στους χυμούς και στο τσάι δραστηριοποιείται σημειωτέον και η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία), έκανε τζίρο 236,6 εκατ. ευρώ, η «Δωδώνη» 107,59 εκατ. ευρώ, η «Κολιός» 97,59 εκατ. ευρώ, ενώ η ΜΕΒΓΑΛ 113,66 εκατ. ευρώ. Ισχυρός παίκτης, βεβαίως, και επίσης επίδοξος «μνηστήρας» της «Δωδώνης» και της Vivartia είναι η FrieslandCampina Hellas με εμπορική αλλά και πλούσια παραγωγική δραστηριότητα στην Ελλάδα, η οποία μέσω της «Δωδώνης» κυρίως επιθυμούσε διακαώς να αποκτήσει πρόσβαση στο κομμάτι της φέτας. Κομμάτι που αφενός έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους σε σχέση με το γάλα, όπως συνολικά τα τυροκομικά προϊόντα, και αφετέρου είναι αυτό με τη μεγάλη εξαγωγική δυναμική μαζί με το γιαούρτι. Εκεί, άλλωστε, βρίσκεται και ένα σημαντικό μέρος της απάντησης στο ερώτημα για ποιο λόγο αυτός ο κλάδος της μεταποίησης τροφίμων βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των εξαγορών και των συγχωνεύσεων, δεδομένου ότι τουλάχιστον τα τελευταία δέκα χρόνια η αγορά γάλακτος (παστεριωμένου και υψηλής παστερίωσης) υποχωρεί συνεχώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κλαδικής έρευνας που έχει διενεργήσει η εταιρεία Στόχασις, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης του συνόλου της εγχώριας αγοράς παστεριωμένου και υψηλής παστερίωσης γάλακτος την περίοδο 2011-2020 είναι 2,5% με τις «Ελληνικά Γαλακτοκομεία», ΔΕΛΤΑ και Friesland να υπολογίζεται ότι κατέχουν μερίδιο πάνω από το 60%.
Η εγχώρια αγορά γιαουρτιού, μετά μια έντονα πτωτική πορεία τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης, πέρασε σε θετικό πρόσημο, με τον μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης την περίοδο 2011-2019 να διαμορφώνεται στο 3,1%, ενώ το 2020 εκτιμάται πως η αγορά ακολούθησε πτωτική πορεία, με τη μείωση να προέρχεται αποκλειστικά από το κανάλι του HORECA. Το ενδιαφέρον, ωστόσο, στοιχείο της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι βεβαίως η εγχώρια αγορά, αλλά κυρίως η δυναμική των εξαγωγών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της Στόχασις, ενώ το 2010 εξαγόταν το 22,4% της εγχώριας παραγωγής γιαουρτιού, το 2019 έφθασε να εξάγεται το 41% της εγχώριας παραγωγής. Και μπορεί να άνοιξε τον δρόμο η ΦΑΓΕ, αλλά ακολούθησαν στη συνέχεια η ΔΕΛΤΑ, η Κρι Κρι, η «Ολυμπος», η ΜΕΒΓΑΛ, ενώ τη δική της πορεία στην κατηγορία έχει ξεκινήσει και η «Δωδώνη».
Από την άλλη, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), οι εξαγωγές φέτας το 2020 ανήλθαν σε 80.843 τόνους, καταγράφοντας αύξηση 10% σε σύγκριση με το 2019, με την αξία των εξαγωγών να ανέρχεται σε 432 εκατ. ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο. Αυτός, εξάλλου, ήταν και ο βασικός λόγος που η Friesland επιθυμούσε διακαώς να αποκτήσει τη «Δωδώνη».
Στην Κύπρο
Την ίδια ώρα, ο άτυπος «πόλεμος» μεταξύ των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών μεταφέρεται και εκτός συνόρων. Το φθινόπωρο του 2021 αναμένεται να ξεκινήσει στην Κύπρο η κατασκευή του εργοστασίου χαλουμιού της «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» με στόχο να αρχίσει να λειτουργεί το 2023. Εκεί βρίσκεται από το 2016 με εργοστάσιο χαλουμιού η «Δωδώνη». Αξίζει να σημειωθεί ότι τo 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, η αξία των εξαγωγών χαλουμιού ανήλθε σε 266,49 εκατ. ευρώ.