ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Ευκαιρία του αιώνα» για τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και «ιστορική στιγμή» χαρακτήρισε χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ (806 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές).
Σε ένα σύντομο βίντεο, την ημέρα της κοινής κατάθεσης του γαλλικού και του γερμανικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (αργά χθες κατατέθηκε και το ελληνικό), η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μίλησε για τη δημιουργία μιας πράσινης Ευρώπης, «που θα προστατεύσει το κλίμα και το περιβάλλον μας και θα δημιουργήσει βιώσιμες θέσεις εργασίας», μιας ψηφιακής Ευρώπης, «καινοτόμου και ανταγωνιστικής στις παγκόσμιες αγορές» και μιας ανθεκτικής Ευρώπης, «καλύτερα προετοιμασμένης για τις κρίσεις του μέλλοντος».
Η Γερμανία θα λάβει επιχορηγήσεις ύψους 28 δισ. ευρώ από το Recovery and Resilience Facility (RRF), το βασικό εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης. Το 90% των πόρων αυτών θα χρηματοδοτήσει πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις. Η Γαλλία, της οποίας η οικονομία επλήγη σφοδρότερα, θα λάβει 40 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, τα οποία θα καλύψουν μεγάλο μέρος του πακέτου τόνωσης της οικονομίας ύψους 100 δισ. ευρώ, το οποίο ήδη υλοποιείται.
«Ο πολιτικός μας στόχος δεν μπορεί να είναι η επιστροφή στην προ κρίσης κατάσταση», δήλωσε χθες ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ, στην κοινή (μέσω τηλεδιάσκεψης) συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Γερμανό ομόλογό του Ολαφ Σολτς. Το Ταμείο Ανάκαμψης «επιτρέπει σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να πάρουν μέτρα ώστε να βγουν πιο δυνατά από την κρίση», τόνισε από την πλευρά του ο κ. Σολτς. «Μπορούμε πλέον να δράσουμε από κοινού για μια ισχυρή, ενωμένη και βιώσιμη Ευρώπη».
Η προθεσμία για την κατάθεση των εθνικών σχεδίων στην τελική μορφή τους είναι η προσεχής Παρασκευή. Eως τότε, πάνω από δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ιταλία, αναμένεται να έχουν στείλει στην Επιτροπή το σχέδιό τους για την αξιοποίηση του RRF. Κοινοτικοί αξιωματούχοι πάντως τονίζουν ότι η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ποιότητα των σχεδίων και ότι μικρές καθυστερήσεις στην κατάθεσή τους δεν δημιουργούν πρόβλημα. Το ιταλικό σχέδιο, προηγούμενες εκδοχές του οποίου είχαν γίνει δεκτές με σκεπτικισμό από την Κομισιόν, φαίνεται ότι έχει βελτιωθεί ουσιωδώς υπό την εποπτεία του Μάριο Ντράγκι.
Η Επιτροπή έχει δύο μήνες για να αξιολογήσει τα εθνικά σχέδια και να εκδώσει τα αναγκαία νομικά έγγραφα που θα επιτρέψουν την εκταμίευση των πόρων. Κοινοτικές πηγές τονίζουν ότι, δεδομένου του όγκου δουλειάς, θεωρείται ανέφικτο η διαδικασία να μην εξαντλήσει το δίμηνο. Στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει άλλον ένα μήνα για να εγκρίνει κι αυτό το κάθε εθνικό σχέδιο.
Kοινό χρέος από 1η Ιουνίου
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταρτίσει τον μηχανισμό και το πρόγραμμα δανεισμού μέσω του οποίου θα αντλήσει τους πόρους του Ταμείου. Σύμφωνα με τους αρμόδιους αξιωματούχους, η Κομισιόν θα είναι σε θέση να εκδώσει κοινό ευρωπαϊκό χρέος ήδη από την 1η Ιουνίου.
Ωστόσο, για να γίνει αυτό πρέπει να κυρωθεί η Απόφαση Ιδιων Πόρων (Own Resources Decision) από όλα τα κράτη-μέλη. Την περασμένη εβδομάδα ολοκληρώθηκε η διαδικασία στη Γερμανία, μετά την άρση της αναστολής της από το ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο. Οκτώ μόνο χώρες απομένουν που δεν έχουν κυρώσει την Απόφαση. Στην Πολωνία, παρότι ο ελάσσων κυβερνητικός εταίρος έχει δηλώσει ότι θα την καταψηφίσει, η Απόφαση εγκρίθηκε χθες από το υπουργικό συμβούλιο και το κυβερνών κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του αντιπολιτευόμενου κόμματος της Αριστεράς, που αρκεί για την κύρωση. Η μόνη άλλη αστάθμητη μεταβλητή είναι η Φινλανδία, όπου η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή έκρινε χθες ότι η κύρωση απαιτεί πλειοψηφία 2/3 (και άρα τη στήριξη της αντιπολίτευσης).
Εκταμιεύσεις τον Ιούλιο
Η έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης (πριν από το τέλος Ιουνίου) θα επιτρέψει να γίνουν οι πρώτες εκταμιεύσεις από το RRF εντός Ιουλίου.