Η Ελλάδα κατέλαβε τη δεύτερη θέση (μετά την Πορτογαλία και μαζί με τη Γερμανία) ως προς τον χρόνο κατάθεσης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, αλλά η πρόκληση για τη συνέχιση των υψηλών επιδόσεων και στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ασφαλώς μεγαλύτερη, όπως αναγνωρίζουν ακόμη και κυβερνητικά στελέχη. Η ανάλογη εμπειρία των ΕΣΠΑ στο παρελθόν δικαιολογεί τον προβληματισμό που αναπτύσσεται.
Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης περιγράφει σε συνομιλητές τους το μέγεθος της δυσκολίας, λέγοντας ότι το 2022 η Ελλάδα θα κληθεί να απορροφήσει τα διπλάσια από το συνηθισμένο της πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων των 5 δισ. ευρώ και ταυτόχρονα να αυξήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις κατά 30%. Συνολικά, το ύψος της κοινοτικής στήριξης του προγράμματος είναι 30,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 17,8 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ για δάνεια, και όλα πρέπει να απορροφηθούν έως το 2026. Μαζί με τις ιδιωτικές επενδύσεις που θα κινητοποιηθούν, το «Ελλάδα 2.0» έχει προϋπολογισμό 57,6 δισ. ευρώ.
Μετά την παράδοσή του ιδιοχείρως χθες το πρωί στον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Επιτροπής στην Ελλάδα, Γιώργο Μοσχόβη (είχε προηγηθεί η ηλεκτρονική υποβολή του προχθές το βράδυ), ο κ. Σκυλακάκης μίλησε και δημοσίως για την πρόκληση: «Το πρώτο βήμα έγινε. Τώρα ακολουθεί το ακόμα δυσκολότερο έργο της απορρόφησης των τεράστιων πόρων του Ταμείου που θα επιτρέψει στη χώρα να πραγματοποιήσει όχι απλώς μια δυναμική ανάκαμψη, αλλά να μπει σε μια μόνιμη μακροχρόνια πορεία ανάπτυξης και αλλαγής του παραγωγικού της μοντέλου, προς όφελος ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας». Οι δυσκολίες δεν αφορούν μόνο τις δεδομένες αγκυλώσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα. Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας, ο οποίος διετέλεσε και αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής Πισσαρίδη, επεσήμανε την περασμένη εβδομάδα ότι μεγάλα τμήματα της δημόσιας διοίκησης αλλά και της επιχειρηματικότητας δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στην ολοκλήρωση απαιτητικών επενδυτικών σχεδίων.
Για την προώθηση του προγράμματος έχει δημιουργηθεί η ειδική υπηρεσία συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, με επικεφαλής τον κ. Νίκο Μαντζούφα, η οποία πρόκειται να στελεχωθεί από 40 άτομα, εκ των οποίων οι 20 τουλάχιστον από τον δημόσιο τομέα, ενώ επίσης θα υπάρχει και πλειάδα ιδιωτών συμβούλων, καθώς και ένα πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης έργων. Μέχρι στιγμής, 12 υπάλληλοι του Δημοσίου έχουν τοποθετηθεί στην υπηρεσία.
Το πρόγραμμα αναμένεται να εγκριθεί από την Κομισιόν έως τις 27 Ιουνίου και από το Συμβούλιο μέχρι τις 27 Ιουλίου, με βάση τους κανονισμούς. Εκτιμάται ότι θα χρειαστεί άλλο ένα 20ήμερο για την εκτελεστική συμφωνία, κάτι που σημαίνει ότι η προκαταβολή των 4 δισ. ευρώ πιθανότατα δεν θα φτάσει στην Ελλάδα πριν από τα τέλη Αυγούστου.
Εν τω μεταξύ, τα έργα ξεκινούν με εθνικούς πόρους, με πρώτο το «Εξοικονομώ», του οποίου μάλιστα ο προϋπολογισμός αυξήθηκε κατά τι την τελευταία στιγμή. Το σχέδιο περιλαμβάνει εμβληματικά έργα και μεταρρυθμίσεις, όπως η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, η ηλεκτροκίνηση, η κατάρτιση και επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού.
Το κείμενο φτάνει τις 4.104 σελίδες, εκ των οποίων περίπου 1.400 είναι η πιστοποίηση της κοστολόγησης από την Grant Thornton. Περιλαμβάνει 106 επενδυτικά προγράμματα και 67 μεταρρυθμίσεις. Στην αισιόδοξη εκδοχή κατά την οποία όλα θα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, η υλοποίησή του θα προσθέσει 7 ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ.