Παρά το τεράστιο σοκ, το οποίο υπέστη το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η βασική ζήτηση από τον ιδιωτικό τομέα παραμένει σταθερή χάρις στο ευρύ φάσμα των φορολογικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για τη στήριξη των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Υπήρξε ένας ασυνήθιστος συνδυασμός ενισχυμένων εισοδημάτων και ισχνών δαπανών υπό συνθήκες εγκλεισμού και λοιπών περιορισμών, οπότε τα νοικοκυριά μπόρεσαν να κάνουν περισσότερη αποταμίευση. Εκτιμούμε, συγκεκριμένα, ότι τα νοικοκυριά συσσώρευσαν ποσό 193 δισεκατομμυρίων στερλινών σε υπερβάλλουσα αποταμίευση από το πρώτο τρίμηνο του 2020 έως το πρώτο τρίμηνο του 2021, ποσοστό ισοδύναμο με το 14% της ονομαστικής οικιακής κατανάλωσης του 2019. Ο δείκτης αποταμίευσης έφτασε στο 25,1% το β΄ τρίμηνο του 2020, δηλαδή σχεδόν διπλασίασε το ρεκόρ του του 12,7% μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση το πρώτο τρίμηνο του 2010. Αξίζει να αναφερθεί πως ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2020 τα περιοριστικά μέτρα για να ανασχεθεί η εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού έχουν καθορίσει τα μοντέλα κατανάλωσης σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από την ίδια τη ζήτηση και τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη. Οι συνθήκες εγκλεισμού κατάφεραν καίριο χτύπημα στις υπηρεσίες (και τις συνεπαγόμενες δαπάνες), που παρέχονται πρόσωπο με πρόσωπο, το οποίο ήταν βαρύτερο από εκείνο στην κατανάλωση αγαθών, η οποία μπορεί να μετατοπιστεί πιο εύκολα στο Διαδίκτυο.
Εν αντιθέσει με όσα συνέβησαν μετά την οικονομική κρίση του 2008-2009, τα περισσότερα νοικοκυριά βγαίνουν από την ύφεση, έχοντας πιο υγιή οικονομικά και σταθερότερο εισόδημα από την εργασία. Χάρις στα τεράστια αποθέματα υπερβάλλουσας ζήτησης από τις αυξημένες αποταμιεύσεις, προβλέπονται μεγάλα κέρδη από την κατανάλωση σε συνθήκες γρήγορης και βραχυπρόθεσμης ανάκαμψης της βρετανικής οικονομίας, εφόσον σταδιακά αίρονται οι περιορισμοί. Κατά συνέπεια, το ανομοιογενές σοκ που υπέστησαν οι δαπάνες κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, πιθανώς να αντιστραφεί. Η αβεβαιότητα πέριξ της πανδημίας παραμένει, οπότε η έκβαση μπορεί να ποικίλλει.
Το βασικό μας σενάριο προβλέπει, ωστόσο, ότι έως την τελευταία τριμηνία του 2022 η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση θα είναι σχεδόν 1% υψηλότερη από την αντίστοιχη το ίδιο διάστημα του 2019 (το καλύτερο σενάριο προβλέπει σχεδόν 6% υψηλότερη και το χειρότερο σχεδόν 4% χαμηλότερη). Παρά το γεγονός ότι η πραγματική κατανάλωση υπερβαίνει τα προπανδημικά επίπεδα στο πλαίσιο του βασικού μας σεναρίου, παραμένει αποδυναμωμένη σε σχέση με τις τάσεις προ κορωνοϊού. Αυτό φανερώνει το ότι, μεσούσης της πανδημίας, οι εργαζόμενοι έχασαν την προβλεπόμενη σε κανονικές συνθήκες αύξηση των εισοδημάτων τους. Εντούτοις, η ανάκαμψη της εμπιστοσύνης των Βρετανών καταναλωτών δείχνει ότι τα νοικοκυριά είναι πρόθυμα να ξοδέψουν.
* Ο κ. Κallum Pickering είναι οικονομολόγος της επενδυτικής Berenberg Bank.