Οι αρμόδιες αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν αρχίσει να εξετάζουν μεμονωμένους νησιωτικούς προορισμούς που αποτελούν σημαντικούς προορισμούς για τους Βρετανούς, προκειμένου να διαπιστώσουν κατά πόσον μπορούν να μεταφερθούν από την «πορτοκαλί» στην «πράσινη» λίστα, που δεν υποχρεώνει σε οριζόντια καραντίνα όσους επιστρέφουν από την Ελλάδα.
Αυτό αποκαλύπτει μιλώντας στην «Κ» η Βρετανίδα πρέσβειρα στην Ελλάδα Κέιτ Σμιθ. Ξεκαθαρίζει μάλιστα πως η στρατηγική της βρετανικής κυβέρνησης είναι να καταστήσει δυνατή τη σταδιακή επανεκκίνηση των διεθνών μετακινήσεων, πάντα όμως προστατεύοντας τη δημόσια υγεία. Σημειώνει πως «ώς τις 17 Μαΐου ίσχυε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα για τους Βρετανούς η οποία τώρα έχει αρθεί». Ωστόσο, υπάρχει σύσταση της βρετανικής κυβέρνησης προς τους πολίτες της να αποφεύγουν τα ταξίδια αναψυχής σε προορισμούς που συμπεριλαμβάνονται στην «πορτοκαλί» λίστα, όπου και η Ελλάδα. Εκφράζει όμως την ελπίδα ότι προορισμοί όπως η Ελλάδα μπορούν να περάσουν στην «πράσινη» λίστα, καθώς θα βελτιώνεται η επιδημιολογική τους εικόνα. Τονίζει δε πως «οι Βρετανοί κρατούν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά τους για την Ελλάδα» και πιστεύει πως «η ανάκαμψη του τουρισμού θα είναι γρήγορη και εντυπωσιακή».
– Είστε αισιόδοξη για το φετινό καλοκαίρι;
– Oλοι ξέρουμε ότι αυτό δεν θα είναι ένα κανονικό καλοκαίρι. Αλλά θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα είναι ούτε καλοκαίρι του 2020. Eχουμε σημειώσει τεράστια πρόοδο στην αντιμετώπιση της πανδημίας, τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στην Ελλάδα. Δεν έχουμε τελειώσει ακόμα, αλλά τα σημάδια είναι πολύ ελπιδοφόρα. Τα καταφέραμε με το ταχύ και επιτυχές πρόγραμμα εμβολιασμού, την κλίμακα των τεστ, τις προσωπικές θυσίες και την πειθαρχία. Οι προσεγγίσεις της βρετανικής και της ελληνικής κυβέρνησης είναι, κατά την άποψή μου, ευθυγραμμισμένες: δεν ρισκάρουν να υπονομεύσουν την επιτυχία που διασφαλίστηκε με τόσες δυσκολίες.
– Αρκετές βρετανικές επιχειρήσεις, όπως αεροπορικές και ταξιδιωτικά γραφεία, επικρίνουν έντονα τις πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων της βρετανικής κυβέρνησης κατά των διεθνών ταξιδιών. Υπάρχει λοιπόν τέτοια οδηγία;
– Ως τις 17 Μαΐου ίσχυε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα για τους Βρετανούς πολίτες, η οποία τώρα έχει αρθεί. Η στρατηγική της βρετανικής κυβέρνησης είναι να καταστήσει δυνατή τη σταδιακή επανεκκίνηση των διεθνών μετακινήσεων πάντα προστατεύοντας τη δημόσια υγεία. Επομένως, παρότι τα ταξίδια πλέον επιτρέπονται, υπάρχει σύσταση της βρετανικής κυβέρνησης προς τους πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια αναψυχής σε προορισμούς που συμπεριλαμβάνονται στην «πορτοκαλί» και στην «κόκκινη» λίστα κρατών. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να περιορίσουμε τον συνεχιζόμενο και σημαντικό ακόμη κίνδυνο. Για τις βρετανικές αρχές υπάρχει κίνδυνος από τις μεταλλάξεις του ιού που παρατηρούνται αυτή τη στιγμή στο εξωτερικό και που ενδέχεται να φτάσουν στη Βρετανία ως αποτέλεσμα των διεθνών μετακινήσεων. Για αυτό τον λόγο, μεταξύ άλλων, ο αριθμός των κρατών της «πράσινης» λίστας, όπου δηλαδή ο κίνδυνος μεταλλάξεων είναι μικρότερος, είναι πολύ περιορισμένος. Πολλοί δημοφιλείς στους Βρετανούς τουριστικοί προορισμοί, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Κύπρος και βεβαίως η Ελλάδα, βρίσκονται στην «πορτοκαλί» λίστα. Ελπίζουμε ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους προορισμούς μπορούν να περάσουν στην «πράσινη» λίστα, καθώς θα βελτιώνεται η επιδημιολογική τους εικόνα.
– Τι ισχύει σήμερα για τους Βρετανούς που θέλουν να έρθουν Ελλάδα και πότε αναμένεται να αναθεωρηθεί το καθεστώς αυτό;
– Επιτρέψτε μου πρώτα να εξηγήσω σύντομα πώς λειτουργεί το σύστημα του φωτεινού σηματοδότη για την κατάταξη των ταξιδιωτικών προορισμών. Οι υπουργοί αποφασίζουν ποιες χώρες θα κατατάξουν στην «πράσινη», «πορτοκαλί» και «κόκκινη» κατηγορία βάσει της αξιολόγησης κινδύνου που συντάσσει η επιτροπή των ειδικών στο Ενιαίο Κέντρο Βιοασφάλειας (Joint Biosecurity Centre). Οι χώρες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τον κίνδυνο δημόσιας υγείας. Στα κριτήρια αυτής της αξιολόγησης περιλαμβάνονται τα εξής: ο γενικός κίνδυνος μετάδοσης της COVID-19, o κίνδυνος μετάδοσης συγκεκριμένων μεταλλάξεων και η δυνατότητα ικανότητας γενωμικής μελέτης, η δυνατότητα, δηλαδή, ταυτοποίησης μεταλλάξεων των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν θα αναθεωρούνται πάντα με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία και σε τακτική βάση: 28 Ιουνίου, 31 Ιουλίου και 1η Οκτωβρίου. Επιπροσθέτως, το Ενιαίο Κέντρο Βιοασφάλειας έχει αρχίσει με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία να εξετάζει μεμονωμένους νησιωτικούς προορισμούς που αποτελούν σημαντικούς προορισμούς για τους Βρετανούς τουρίστες. Η βασική αρχή που διέπει το σύστημα του φωτεινού σηματοδότη είναι η δημόσια υγεία στη Βρετανία σε σχέση με τους Βρετανούς που επιστρέφουν στη χώρα από το εξωτερικό. Η ταξιδιωτική οδηγία είναι κάτι διαφορετικό, καθώς αναφέρεται σε κινδύνους στους οποίους τυχόν θα εκτεθούν οι Βρετανοί πολίτες στο εξωτερικό. Για αυτό και υπάρχει μια μικρή διαφοροποίηση μεταξύ των δύο συστημάτων.
– Μπορείτε να μας διευκρινίσετε περαιτέρω τη διαδικασία για την επιστροφή από εδώ στη Βρετανία;
– Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι στην «πορτοκαλί» λίστα. Οσοι φτάνουν στη Βρετανία από την Ελλάδα, χρειάζεται να προσκομίσουν την κάρτα PLF και αποδεικτικό αρνητικού μοριακού τεστ πριν από την αναχώρησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει να απομονωθούν στο σπίτι τους για 10 ημέρες και να κάνουν δύο ακόμα μοριακά τεστ, τη δεύτερη και όγδοη μέρα μετά την άφιξή τους. Εναλλακτικά μπορούν να κάνουν ένα μοριακό τεστ την 5η μέρα και αν είναι αρνητικό να εξαιρεθούν της περαιτέρω καραντίνας. Καταλαβαίνω απολύτως ότι είναι μια απαιτητική αλλά απαραίτητη διαδικασία, σχεδιασμένη με επιμέλεια ώστε να προστατευθεί η δημόσια υγεία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Γρήγορη ανάκαμψη
– Πιστεύετε ότι η ανάκαμψη των τουριστικών ροών σε προ κρίσης επίπεδα θα αργήσει;
– Πολύ αμφιβάλλω. Οι φετινές κρατήσεις αλλά και οι κρατήσεις του «κανονικού» 2019 (3,6 εκατομμύρια) δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι σταθερός και αγαπημένος προορισμός για τους Βρετανούς. «All You Need is Greece» είναι σίγουρα ένα μήνυμα που ασπάζονται πολλοί από τους συμπατριώτες μου – και εγώ βεβαίως.
Το γνωστό ελληνικό «πακέτο», υπέροχο κλίμα, φαγητό και ποτό, μοναδικό τοπίο με ήλιο και θάλασσα είναι πολύ οικείο εδώ και δεκαετίες. Προσφάτως, οι Βρετανοί τουρίστες έχουν αρχίσει να απολαμβάνουν και εναλλακτικές προτάσεις που προσφέρει πλέον η Ελλάδα, ορειβασία, ποδήλατο, νέα θαλάσσια σπορ, διαδρομές πολιτισμού. Κι όλα αυτά πάνω στους βαθείς, ιστορικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς δεσμούς που κάνουν την Ελλάδα έναν ιδιαίτερα αγαπημένο προορισμό. Βεβαίως, ακόμα πολλά εξαρτώνται από την πορεία της πανδημίας και η προσέγγισή μας πρέπει πάντα να βασίζεται στην επιστήμη.
Ομως, εάν τα πράγματα συνεχίσουν να κινούνται στη σημερινή θετική κατεύθυνση, πιστεύω ότι η ανάκαμψη του τουρισμού θα είναι γρήγορη και εντυπωσιακή.
Σύγχυση στο Ηνωμένο Βασίλειο για τα ταξίδια
Σύγχυση αλλά και επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των κρατήσεων από τη Βρετανία για ευρωπαϊκούς παραθεριστικούς προορισμούς, οι οποίες οψίμως είχαν επιταχυνθεί, προκάλεσαν οι δηλώσεις Βρετανών αξιωματούχων, προεξάρχοντος του πρωθυπουργού της χώρας, στα μέσα της εβδομάδας.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει υιοθετήσει ένα σύστημα «φωτεινού σηματοδότη» για τους δυνητικούς προορισμούς των Βρετανών προκειμένου να επισημάνει κινδύνους σχετιζόμενους με την πανδημία. Ωστόσο, κατηγορείται πως το υπονόμευσε αφού διά στόματος πρωθυπουργού δόθηκε οδηγία πως οι Βρετανοί δεν θα πρέπει να ταξιδεύουν στις χώρες που έχουν χαρακτηριστεί με πορτοκαλί χρώμα. Πρόκειται βεβαίως για οδηγία και όχι απαγόρευση αλλά η ζημιά είναι δεδομένη.
Το ζήτημα είναι μείζονος σημασίας για την Ελλάδα για την οποία η βρετανική αγορά αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη, μετά τη Γερμανία, ως προς την προσέλκυση ταξιδιωτών. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2019, πριν δηλαδή χτυπήσει η πανδημία, στην Ελλάδα έφτασαν 3,6 εκατομμύρια ταξιδιώτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι άφησαν 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε συνάλλαγμα. Αλλά και το 2020 ήρθαν πάνω από ένα εκατομμύριο Βρετανοί με τη συνολική ταξιδιωτική τους δαπάνη να ξεπερνάει τα 748 εκατομμύρια.
Τη μεθεπόμενη βδομάδα, την 1η Ιουνίου, η Βρετανία εκτιμάται πως μπορεί να αναθεωρήσει τη λίστα των χωρών, ή επιμέρους προορισμούς εντός χωρών όπως νησιά, του φωτεινού σηματοδότη της. Η Ελλάδα, όπως και η ανταγωνίστριά της Ισπανία, επί του παρόντος είναι καταχωρισμένες στην κατηγορία με το «πορτοκαλί» και ευελπιστούν σε αναβάθμιση το νωρίτερο δυνατόν. Αυτό θα σημάνει πως οι Βρετανοί που θα επιστρέφουν στη χώρα τους από εδώ θα πρέπει να έχουν αρνητικό τεστ, αλλά δεν θα χρειάζονται καραντίνα 10 ημερών. Οι χώρες που είναι στο «κόκκινο» έχουν πολύ αυστηρότερους περιορισμούς για τους επιστρέφοντες (δεκαήμερη καραντίνα σε ειδικό ξενοδοχείο που πληρώνουν οι ίδιοι περί τις 1.700 λίρες), ενώ για όσες είναι «πράσινες» επιτρέπεται η ελεύθερη επιστροφή αλλά με αρνητικό μοριακό τεστ.
Η σύγχυση, ωστόσο, προήλθε από το γεγονός ότι αν και δεν απαγορεύονται πλέον τα ταξίδια από τη Βρετανία, όπως ίσχυε μέχρι την περασμένη Δευτέρα, και επιτρέπονται με τους όρους του «φωτεινού σηματοδότη», ο Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι οι Βρετανοί δεν θα πρέπει να κάνουν τις διακοπές τους σε χώρες της «πορτοκαλί» λίστας. Οι δηλώσεις πυροδότησαν θύελλα αντιδράσεων από τη βρετανική, και όχι μόνον, αεροπορική βιομηχανία. Ορισμένοι μάλιστα υιοθέτησαν επιθετικές τακτικές πωλήσεων: Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ryanair η οποία αποφάσισε να διαθέτει εισιτήρια αξίας μόλις 5 λιρών για διάφορους προορισμούς της Ελλάδας και της υπόλοιπης Ευρώπης κατά τον Ιούνιο. Ο διευθύνων σύμβουλος της έτερης εμπορικής αεροπορικής, EasyJet, Johan Lundgren, ανακοίνωσε ότι είναι απολύτως νόμιμο για τον καθένα να ταξιδέψει στις «πορτοκαλί» περιοχές, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «μπερδεύει» τους ταξιδιώτες.
Το θέμα έχει και πολιτικές διαστάσεις, καθώς οι Βρετανοί μετά ένα χρόνο καραντίνας και ενώ έχουν πετύχει μία από τις ευρύτερες εμβολιαστικές καλύψεις διεθνώς, δηλώνουν ταλαιπωρημένοι –σε ένα σημαντικό ποσοστό και από τους χειρισμούς της κυβέρνησης– και επιθυμούν να κάνουν διακοπές στο εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό που ανησυχεί για ενδεχόμενη υποτροπή στην πανδημία, ενώ παράλληλα υπάρχει και το «σιωπηλό» οικονομικό επιχείρημα περί συγκράτησης των κεφαλαίων των ταξιδιωτικών δαπανών εντός των συνόρων εν μέσω ύφεσης.