Την Τουρκία, το Βιετνάμ και τη Βραζιλία ξεχωρίζει η Moody’s Analytics ανάμεσα στις αναδυόμενες οικονομίες ως τις χώρες που έχουν ανησυχητικά μεγάλο χρέος, ενώ παράλληλα τονίζει πως τα υπερβολικά υψηλά επίπεδα χρέους σε όλον τον κόσμο εγκυμονούν κινδύνους για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Οπως αναφέρει ο Στιβ Κοχρέιν, οικονομολόγος του εν λόγω οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης, η Moody’s υπολογίζει πως στο σύνολό του το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά 24 τρισ. δολάρια μέσα στο περασμένο έτος, φτάνοντας στο ιλιγγιώδες 366% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Εκφράζει, όμως, ιδιαίτερη ανησυχία για την υπερχρέωση των αναδυόμενων και τη ραγδαία αύξηση του χρέους τους που έχει υπερδιπλασιαστεί μέσα στην τελευταία δεκαετία και αντιπροσωπεύει πλέον το 1/3 του παγκόσμιου χρέους.
Τα υψηλά επίπεδα χρέους εγκυμονούν κινδύνους για τις οικονομίες αυτές, καθώς μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά την ανάκαμψή τους από την ύφεση της πανδημίας. Η Moody’s διαβλέπει τον κίνδυνο η υπερχρέωση αυτή να αναγκάσει τις κυβερνήσεις των αναδυόμενων οικονομιών να υιοθετήσουν αυστηρή δημοσιονομική πολιτική προκειμένου να περιορίσουν το χρέος. Οπως τονίζει, όμως, στην περίπτωση αυτή μπορεί να ανακόψουν την ανάκαμψή τους. Εξάλλου, οι αναδυόμενες οικονομίες προχωρούν στην εμβολιαστική διαδικασία με σαφώς πιο αργούς ρυθμούς από τις ανεπτυγμένες οικονομίες, ενώ ορισμένες από αυτές, όπως οι Ινδία, Αργεντινή και Μαλαισία, αντιμετωπίζουν ένα νέο και επιθετικότερο κύμα της πανδημίας. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων, επισημαίνει η Moody’s, συνεπάγεται πως η ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών μάλλον θα μείνει πίσω σε σύγκριση με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, τώρα που η παγκόσμια οικονομία γενικότερα ανακάμπτει από την κρίση της πανδημίας. Και όπως επισημαίνει ο Στιβ Κοχρέιν, «όταν η οικονομία αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, το χρέος δεν είναι τόσο μεγάλο ζήτημα», αλλά δεν ισχύει το ίδιο για οικονομίες με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ο οικονομολόγος της Moody’s προεξοφλεί μια άνιση ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομία με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να ανεβάζουν ταχύτητα μέσα στο καλοκαίρι, ενώ οι αναδυόμενες «θα χρειαστεί να περιμένουν περισσότερο».
Η Moody’s επισημαίνει, παράλληλα, πως το πρόβλημα του αυξημένου χρέους είναι γενικότερο και δεν αφορά μόνον το δημόσιο χρέος. Οι κυβερνήσεις ήσαν αυτές που επωμίστηκαν δυσανάλογα μεγάλο όγκο χρέους για να αντιμετωπίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας αλλά και επιχειρήσεις, χρηματοπιστωτικός τομέας και νοικοκυριά προχώρησαν σε εκτεταμένο δανεισμό συσσωρεύοντας χρέος που εγκυμονεί κινδύνους για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας. «Μολονότι έχουν βελτιωθεί οι προοπτικές ανάπτυξης στις ΗΠΑ και την Κίνα, τα υψηλά επίπεδα χρέους σε όλον τον κόσμο αυξάνουν τους κινδύνους που απειλούν την ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», τονίζει σχετική ανακοίνωσή της.
Ειδικότερα η Moody’s υπολογίζει πως το παγκόσμιο δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 12,2 τρισ. δολάρια μέσα στο περασμένο έτος, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση στα χρονικά. Η αύξηση του δημόσιου χρέους αντιπροσωπεύει, άλλωστε, πάνω από το ήμισυ της συνολικής αύξησης του χρέους σε παγκόσμιο επίπεδο. Οπως υπογραμμίζει η Moody’s, ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ το χρέος των κυβερνήσεων εκτοξεύθηκε σε τριψήφιο αριθμό φτάνοντας, έτσι, στο επίπεδο ρεκόρ του 105% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Τονίζει, άλλωστε, πως «η αύξηση του χρέους από την πανδημία τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες αγορές έπεται μιας πορείας διαρκούς ανόδου του χρέους σε όλον τον κόσμο που κατεγράφη στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας πριν από την πανδημία».
Σε ό,τι αφορά το χρέος των επιχειρήσεων, το περασμένο έτος αυξήθηκε κατά 5,5 τρισ. δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα να φτάσει συνολικά στο επίπεδο ρεκόρ των 80,6 τρισ. δολαρίων, με το ποσοστό του επί του ΑΕΠ να υπερβαίνει το 100% για πρώτη φορά στα χρονικά. Οπως τονίζει η Moody’s, «οι επιχειρήσεις σε Ευρώπη και Ασία σημείωσαν πρόοδο στην προσπάθειά τους να μειώσουν το χρέος τους την πενταετία προτού εκδηλωθεί η πανδημία, αλλά τα επίπεδά του εκτοξεύθηκαν το 2020 σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης συνεπεία του εκτεταμένου δανεισμού σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη και Ασία αλλά και της πτώσης που σημείωσε το ΑΕΠ στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Το χρέος των νοικοκυριών, τέλος, εκτινάχθηκε και αυτό κατά 2,5 τρισ. δολάρια μέσα στο περασμένο έτος, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση που έχει σημειώσει από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν ήταν σε εξέλιξη η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ και σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης. Ετσι συνολικά το παγκόσμιο χρέος των νοικοκυριών βρίσκεται στο ιλιγγιώδες επίπεδο των 51 τρισ. δολαρίων και στο 64% του παγκόσμιου ΑΕΠ.