Το να διατυπώσει κανείς μία ολιστική οικονομική θεωρία, η οποία να καλύπτει πλήρως την κλιματική αλλαγή, αποτελεί έναν φιλόδοξο στόχο. Ισως ένας ο οποίος θα μπορούσε να το κάνει να ήταν ο Γουίλιαμ Νορντχάουζ, ο οικονομολόγος του οποίου οι μακροχρόνιες προσπάθειες να μοντελοποιήσει τις αλληλεπιδράσεις οικονομίας και κλίματος αποζημιώθηκαν με το βραβείο Νομπέλ το 2018. Το νέο του βιβλίο, «Το πνεύμα του πράσινου: τα οικονομικά των συγκρούσεων και των μολύνσεων σε έναν κόσμο με μεγάλο συνωστισμό», δίνει μια γενικευμένη περιγραφή τού πώς μπορούν να ταιριάζουν διαφορετικές πτυχές ορισμένων ζητημάτων από τους φόρους επί της ρύπανσης έως τον αποικισμό του Αρη. Προσφέρει, επίσης, τις λύσεις που έχουν εντοπίσει οι οικονομολόγοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το πόνημα αυτό αποτελεί εν μέρει μια εκτεταμένη ιστορία των εννοιών και της ορολογίας, που χρησιμοποιούνται πρωτίστως στη συζήτηση γύρω από το περιβάλλον. Καλύπτει τις αδυναμίες της κλασικής οικονομίας, τις πολιτικές πραγματικότητες, τις πολιτικές επιλογές, τα ανθρώπινα σφάλματα, ενώ κάνει παραλληλισμό και με την πανδημία, ώστε να προσαρμοστεί στην εποχή.
Λόγου χάριν, ο Νορντχάουζ μελετά το πώς βασικοί δείκτες χάνουν στην κυριολεξία, σε ορισμένες περιπτώσεις, ουσιώδη στοιχεία. Το ΑΕΠ δεν αντιπροσωπεύει τη μη μετρηθείσα δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της εξάντλησης των πόρων ή της εξωτερικής οικονομίας (μία συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη στο βιβλίο), όπως είναι η αρνητική επίδραση από τη ρύπανση στην υγεία. Εάν λαμβάνονταν όλα αυτά υπ’ όψιν, η παραγωγή των ΗΠΑ θα φαινόταν κατά 10% χαμηλότερη. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες τις τελευταίες δεκαετίες μπορεί να φαίνεται ισχυρότερη, εάν προσαρμοστεί προς το κόστος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό συμβαίνει, επειδή οι εκπομπές ανά μονάδα παραγωγής μειώθηκαν.
Αυτό το μήνυμα μοιάζει με πολλά υποσχόμενο κίνητρο για να ανανεωθεί επί το ακριβέστερον η λογιστική που αφορά τα μεγέθη της εθνικής οικονομίας. Ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο για ήδη πλούσιες και ανεπτυγμένες οικονομίες. Το βιβλίο ξεκινά με την έννοια μιας «πράσινης κοινωνίας», υπό το πρίσμα της οποίας εξετάζει μία τεράστια γκάμα θεμάτων, όπως η φιλοσοφία, ο νόμος, τα οικονομικά, οι τεχνολογικές εξελίξεις και πολλά άλλα. Το εύρος είναι ορισμένες φορές σαρωτικό, αν και ο Νορντχάουζ έχει να πει ενδιαφέροντα πράγματα, ακόμη και για θέματα που θα μπορούσαν να είχαν παραλειφθεί. Η προσπάθειά του να ποσοτικοποιήσει χονδρικά τα αξιοθρήνητα οικονομικά μιας εγκατάστασης της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες είναι συναρπαστική. Ενα δίδαγμα που εξάγεται από αυτήν την ανάλυση καθώς και από ευρύτερες έννοιες είναι η ανάγκη να μετρήσουμε τα πάντα σωστά. Το γλυκό νερό και οι άλλοι δημόσιοι πόροι έχουν σχεδόν παντού υποτιμηθεί. Το κοινωνικό όφελος της περιβαλλοντικής ρύθμισης είναι τεράστιο, αλλά δύσκολο να υπολογιστεί. Από την πλευρά του κόστους οι ρυπαντές σπάνια πληρώνουν τη ρύπανση, που προκαλούν, στρεβλώνοντας τα οικονομικά κίνητρα από τη σκοπιά της υπόλοιπης κοινωνίας.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τους πιο ακραίους της πολιτικής οικολογίας, ο Νορντχάουζ δεν θέλει να καταστρέψει τις ρυπογόνες επιχειρήσεις. Αντ’ αυτού προτείνει οικονομικά «αποτελεσματικές» λύσεις που, ενώ αναπόφευκτα επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις, βασίζονται στις δυνάμεις της αγοράς για να λειτουργήσουν, όπως επί παραδείγματι ένας φόρος στις εκπομπές ρύπων, τον οποίο ένθερμα υποστηρίζει. Αυτός θα ήταν ίσως 40 δολάρια ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ. Τέλος, πραγματεύεται τις αρκετά ριζοσπαστικές αλλαγές στις ανθρώπινες και εταιρικές συνήθειες που πρέπει να συντελεστούν, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα του 2015, χωρίς πειραματισμούς.