Μηδενική ορατότητα για τα επακριβή μεγέθη που μπορεί να επιτύχει φέτος ο ελληνικός τουρισμός δηλώνουν πως έχουν οι επιχειρηματίες του κλάδου. Ωστόσο εκφράζουν με σχετική βεβαιότητα την εκτίμηση πως η φετινή χρονιά θα είναι καλύτερη από την περυσινή, χωρίς όμως να προσδιορίζουν πόσο καλύτερη.
Κυβέρνηση και επιχειρήσεις εκτιμούν πως μέχρι τα τέλη Ιουνίου, και ανάλογα με το επίπεδο της εμβολιαστικής κάλυψης του ευρωπαϊκού αλλά και του ελληνικού πληθυσμού, οι ταξιδιωτικές ροές θα αρχίσουν να γίνονται πιο προβλέψιμες.
Ομως η διάψευση των προσδοκιών για άνοιγμα της βρετανικής αλλά και της ρωσικής αγοράς από τον τρέχοντα μήνα απομακρύνει το αισιόδοξο σενάριο που θέλει την τουριστική οικονομία της χώρας να ανακτά το 50% της δραστηριότητάς της κατά το 2019. Υπενθυμίζεται πως το 2020 τα ταξιδιωτικά έσοδα διαμορφώθηκαν κοντά στα 4,5 δισ. ευρώ έναντι 18,2 δισ. το 2019.
Με το πρώτο φετινό εξάμηνο ουσιαστικά χαμένο, το επικρατέστερο σενάριο, το οποίο επεξεργάζονται πλέον οι φορείς του τουρισμού, βλέπει στην καλή περίπτωση το δεύτερο εξάμηνο του έτους να διαμορφώνεται στο 50% των μεγεθών του 2019. Κάτι που συνεπάγεται πως για ολόκληρο το 2021 τα τουριστικά μεγέθη της χώρας θα αγγίξουν το 40% αυτής του 2019, εξηγούν οι ειδικοί. Επίδοση σαφώς καλύτερη από την περυσινή που διαμορφώθηκε περίπου στο 25%, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα ποσοστά αυτά μεταφράζονται σε ταξιδιωτικά έσοδα της τάξης των περίπου 7,2 δισ. φέτος.
Ομως υπάρχουν ακόμα ελπίδες πως το δεύτερο εξάμηνο, είτε μέσω της επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν είτε μέσω πολύ υψηλών πληροτήτων, θα μπορέσει να επιτύχει κάτι καλύτερο. Για την Αθήνα η πρόβλεψη για το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο αναφορικά με την επιβατική κίνηση βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο 45% και 50%, αντίστοιχα. Δεν έχει μεταβληθεί δηλαδή ουσιωδώς σε σχέση με ένα μήνα πριν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η αναθεώρηση της αξιολόγησης της Ελλάδας, για ενδεχόμενη κατάταξή της στους πράσινους προορισμούς από τους οποίους δεν θα επιβάλλεται καραντίνα σε όσους επιστρέφουν στη Βρετανία, θα γίνει στα τέλη Ιουνίου.
Με τις πτήσεις από τη Ρωσία ακόμα περιορισμένες σε οκτώ εβδομαδιαίως, και η ρωσική αγορά θεωρείται πρακτικά κλειστή για τον Ιούνιο. Ετσι, ο ελληνικός τουρισμός τις επόμενες εβδομάδες θα εξαρτηθεί κυρίως από τις ροές από τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και από τη Γαλλία και την Ιταλία, αναφέρουν στην «Κ» πηγές της ελληνικής αεροπορικής και ξενοδοχειακής βιομηχανίας. Ιδιαίτερα θετικό χαρακτηρίζεται πάντως το γεγονός ότι παρά την ύπαρξη ταξιδιωτικής οδηγίας από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, οι μεγάλες αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες διατηρούν τον προγραμματισμό τους για αυξημένες πτήσεις φέτος το καλοκαίρι προς την Ελλάδα, σε επτά απευθείας ημερησίως.
Οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν τον σχεδιασμό των αεροπορικών, όπως και της Aegean, οι οποίες σταδιακά είχαν ήδη ξεκινήσει να αυξάνουν τη δραστηριότητά τους από και προς τις αγορές αυτές καθώς προχωράει το καλοκαίρι, και θα είναι υποχρεωμένες να προβούν σε προσαρμογές των συχνοτήτων από και προς τους συγκεκριμένους προορισμούς.
Ωστόσο η Aegean έχει από νωρίς υιοθετήσει μια στρατηγική ευελιξίας, με έμφαση στις επτά περιφερειακές της βάσεις, κατανέμοντας την πτητική της δραστηριότητα σε ένα μείγμα τόσο τακτικών πτήσεων όσο και ναυλωμένων (charter), όχι μόνο στις μεγάλες και παραδοσιακές αγορές τροφοδότες του τουρισμού, αλλά και σε ανερχόμενες αγορές μικρότερου συγκριτικά μεγέθους, οι οποίες την περίοδο αυτή κινούνται περισσότερο δυναμικά όπως αυτές της Βορειοανατολικής Ευρώπης αλλά και του Ισραήλ. «Το μέγεθος του στόλου της Aegean και η ευελιξία ενισχύουν την ικανότητά της να προσαρμόζεται γρήγορα και να συνεχίζει να τροφοδοτεί με εναλλακτικές τουριστικές ροές την εγχώρια τουριστική βιομηχανία», εξηγούν πηγές της αγοράς.
Κοιτώντας πέραν του φετινού καλοκαιριού, οι ειδικοί εκτιμούν πως όλα θα κριθούν από την εμβολιαστική κάλυψη του παγκόσμιου πληθυσμού. Διατυπώνουν έτσι την ανησυχία τους, ότι καθώς το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει διαθέσιμο το 80% των εμβολίων αυτό σημαίνει πως στον υπόλοιπο πλανήτη ο κορωνοϊός θα συνεχίσει να μεταδίδεται και να μεταλλάσσεται. Αυτή η πραγματικότητα είναι που συντηρεί και την επιφυλακτικότητα σε χώρες όπως η Βρετανία, μαζί βέβαια με το γεγονός πως οι περισσότερες κυβερνήσεις θα προτιμούσαν να κρατήσουν τις ταξιδιωτικές δαπάνες στο εσωτερικό τους, στις δικές τους οικονομίες. Παράλληλα, πολιτικοί λόγοι φαίνεται να επηρεάζουν επίσης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Ρωσία η οποία εκτιμάται πως συνδέει την απελευθέρωση των πτήσεων προς την Ευρώπη με πιέσεις που έχει δεχθεί και κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί.
Οι Ελληνες ξενοδόχοι πάντως προχωρούν φέτος στο άνοιγμα περισσότερων μονάδων από πέρυσι.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως ο όμιλος Sani/Ikos έχει ανοίξει ήδη και τις εννέα μονάδες του, συμπεριλαμβανομένου του νέου συγκροτήματος στην Ισπανία, ενώ και ο προγραμματισμός της Grecotel προβλέπει άνοιγμα φέτος 25 έναντι 15 πέρυσι από τα 40 ξενοδοχεία που ελέγχει.
Ανάκαμψη των πτήσεων στην Ευρώπη
Το Eurocontrol εξέδωσε αυτή την εβδομάδα τα νέα τρία σενάριά του για την επιβατική κίνηση ανά μήνα φέτος. Η εναέρια κυκλοφορία σε όλη την Ευρώπη μειώθηκε κατά 61% τον Μάιο του 2021 σε σύγκριση με τον Μάιο του 2019. Ωστόσο, ενώ η κρίση συνεχίζεται, η τάση είναι ανοδική και υπάρχουν προσδοκίες για περαιτέρω ανάκαμψη αυτό το καλοκαίρι. Ο Eamonn Brennan, γενικός διευθυντής του Eurocontrol, εξηγεί πως «είναι πολύ σαφές ότι υπάρχει τεράστια υποκείμενη ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια οπότε, καθώς οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί θα υποχωρούν, μπορούμε να αναμένουμε μια εύρωστη αύξηση της κίνησης». Το βασικό σενάριο του Eurocontrol δείχνει ότι ο αριθμός των πτήσεων θα αυξηθεί από το 39% των επιπέδων του 2019 τον Μάιο σε 57% τον Αύγουστο. Η κυκλοφορία κυμαίνεται περίπου στο 35% από τον Ιανουάριο, οπότε το Eurocontrol υπολογίζει πως θα γίνουν περίπου 5,5 εκατομμύρια πτήσεις ολόκληρο το έτος, δηλαδή το 50% του 2019. Ωστόσο, εάν περισσότερα κράτη χαλαρώσουν τους περιορισμούς τους νωρίτερα και εφαρμόσουν διαδικασίες όπως το ψηφιακό πιστοποιητικό της Ε.Ε. άμεσα, τότε το αισιόδοξο σενάριο μιλάει για ανάκτηση του 69% των επιπέδων κυκλοφορίας του 2019 τον Αύγουστο. Φυσικά, θα υπάρξουν σημαντικές παραλλαγές που συνδέονται με τους περιορισμούς ταξιδιού μεμονωμένων κρατών, οπότε ορισμένα τμήματα του αεροπορικού δικτύου ενδέχεται να έχουν καλύτερη επίδοση. Η νέα μηνιαία πρόβλεψη βασίζεται σε τρία σενάρια. Η πρόοδος των εμβολιασμών και η χαλάρωση των κρατικών μέτρων για τα μη απαραίτητα ταξίδια είναι οι βασικοί παράγοντες που καθορίζουν την πρόβλεψη των επιπέδων ταξιδιού μεταξύ της βασικής προβολής (σενάριο 2), της αισιόδοξης προβολής (σενάριο 1) και της απαισιόδοξης προβολής (σενάριο 3 ).
• Το σενάριο 1 προϋποθέτει εκτεταμένο εμβολιασμό σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το καλοκαίρι του 2021 σε συνδυασμό με μια συντονισμένη χαλάρωση των περιορισμών ταξιδιού και την επανέναρξη πτήσεων μεγάλων αποστάσεων.
• Το σενάριο 2 προϋποθέτει εκτεταμένο εμβολιασμό σε ολόκληρη την Ευρώπη και συντονισμένη χαλάρωση των περιορισμών ταξιδιού το πρώτο τρίμηνο του 2022 μεταξύ παγκόσμιων περιοχών, με περισσότερες πτήσεις μεγάλων αποστάσεων τότε.
• Το σενάριο 3 προβλέπει συνεχείς περιορισμούς κατά τα επόμενα χρόνια, λόγω του ανομοιογενούς επιπέδου εμβολιασμών ή και κρουσμάτων νέων στελεχών.