Ο Πολ Βόλκερ, πρώην πρόεδρος της Federal Reserve, έφυγε από τη ζωή στο τέλος του 2019, πριν από την πανδημία. Καθώς, όμως, ο κόσμος αγωνίζεται να αντιμετωπίσει το ανθρώπινο και το οικονομικό κόστος της πανδημίας, συχνά θυμόμαστε την ανησυχία του ότι οι ιθύνοντες ενδέχεται να ξεχάσουν τη μάχη του κατά του πληθωρισμού.
Ο Πολ Βόλκερ ανέλαβε επικεφαλής της Fed τον Αύγουστο του 1979, όταν η Αμερική αντιμετώπιζε πρόβλημα στασιμοπληθωρισμού. Επιστράτευσε τις δυνάμεις του για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό που είχε βγει εκτός ελέγχου και αύξησε αμέσως τα επιτόκια, που έφτασαν στο 20% τον Δεκέμβριο του 1980. Κατόρθωσε να ανακόψει τον πληθωρισμό και να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας, μολονότι το «φάρμακο» της νομισματικής πολιτικής οδήγησε σε ραγδαία επιβράδυνση της ανάπτυξης το 1981 και σε ύφεση το 1982. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν όλα τα υλικά για να επαναληφθεί ένας πληθωρισμός ανάλογος της εποχής του Βόλκερ. Οι ενδείξεις από την πορεία των τιμών είναι ανησυχητικές, με τον πληθωρισμό να έχει φθάσει τον Απρίλιο στο 4,2% σημειώνοντας το μεγαλύτερο άλμα από το 2008. Οι τιμές αυξάνονται σε όλους τους τομείς της οικονομίας, κάτι που δεν έχει γίνει εδώ και δεκαετίες, ενώ αυξάνονται και οι τιμές της ενέργειας. Περιορίζεται η προσφορά αυτοκινήτων, ενώ σημειώνει μεγάλη ανάπτυξη ο κατασκευαστικός κλάδος. Οι τιμές των ακινήτων κινούνται ανοδικά, του χαλκού και του σιδηρομεταλλεύματος έχουν διπλασιαστεί σε ένα έτος, ενώ τα πρόσφατα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι ελλείψεις πολλαπλασιάζουν τον κίνδυνο.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους μισθούς που αυξήθηκαν κατά 3,3% από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο, ενώ αυξάνεται διαρκώς η ζήτηση για εργατικό δυναμικό και ιδιαιτέρως στον τομέα των υπηρεσιών. Η Fed ελπίζει πως όλες αυτές οι αυξήσεις είναι προσωρινές, αλλά εμείς ανησυχούμε ότι μπορεί να κάνει λάθος, καθώς παντού υπάρχουν ενδείξεις αδικαιολόγητης υπεραισιοδοξίας και δαπανών λόγω υπερβολικής ρευστότητας. Η άνοδος των κρυπτονομισμάτων, με τη συνολική αξία τους να υπερβαίνει τα 2 τρισ. δολάρια σύμφωνα με την Coinbase, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Οι κρυπτογραφημένες αξίες δεν έχουν καμία από τις κλασικές λειτουργίες του χρήματος. Είναι εξαιρετικά ασταθείς, δεν υπόκεινται σε καμία ρύθμιση, είναι ολέθριες για το περιβάλλον και άκρως κερδοσκοπικές. Είμαι βέβαιος πως αν ζούσε ο Πολ θα είχε θορυβηθεί από όλα αυτά τα σημάδια, τις υπερβολές και τους κινδύνους που εγκυμονούν για τη μακροπρόθεσμη υγεία της παγκόσμιας οικονομίας και για την ευημερία της μεσαίας τάξης. Το ερώτημα είναι κατά πόσον είναι πρόθυμη η Fed να αντιμετωπίσει μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη που πολέμησε ο Βόλκερ. Θα κινηθεί αρκετά γρήγορα ο πρόεδρος Ζερόμ Πάουελ ή θα περιμένει για πολύ και θα αφήσει να βγει εκτός ελέγχου ο ενθουσιασμός μετά το τέλος της πανδημίας;
* Ο κ. William Rhodes είναι πρόεδρος της William R. Rhodes Global Advisors και πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Citibank.