Ρυθμίσεις χρεών μόνο για βιώσιμες εταιρείες

Ρυθμίσεις χρεών μόνο για βιώσιμες εταιρείες

Ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, στην «Κ» για τον νέο πτωχευτικό

6' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Στη μετά την πανδημία εποχή θα επιβιώσουν οι ανθεκτικές επιχειρήσεις και αυτές που έχουν την ικανότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα και ο νόμος για τη δεύτερη ευκαιρία θα βοηθήσει στη διάκριση των επιχειρήσεων σε βιώσιμες και μη». Αυτό επισημαίνει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτης Κουρμούσης, σημειώνοντας ότι «στόχος της κυβέρνησης μέσα από τον νόμο είναι να επιτευχθεί η μείωση του χρέους, αλλά με ορθολογικό τρόπο, δηλαδή να γίνουν ρυθμίσεις οφειλών, όπου αυτό είναι εφικτό, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι πτωχεύσεις». 

– Η έναρξη του νέου πτωχευτικού νόμου συνέπεσε με την οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία και η οποία αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση του ιδιωτικού χρέους. Πώς πιστεύετε ότι θα λειτουργήσει ο νόμος στην πράξη; 

– Ο νέος νόμος παρέχει τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των χρεών που είτε γεννήθηκαν είτε επιδεινώθηκαν λόγω της πανδημίας. Υιοθετεί διεθνείς και βέλτιστες πρακτικές όπως αυτές καθορίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα, τον ΟΟΣΑ και εφαρμόζει την ευρωπαϊκή οδηγία 1023/2019, την οποία υποχρεούνται να τηρούν όλες οι χώρες και άρα οι κανόνες είναι πλέον ίδιοι. 

Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα είτε να ρυθμίσεις τα χρέη σου (μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού ή εξυγίανσης) ή να τα διαγράψεις όλα (μέσω πτώχευσης) και έτσι να κάνεις ένα νέο ξεκίνημα απαλλαγμένος από όλες τις οφειλές, δηλαδή να έχεις μια δεύτερη ευκαιρία. Στόχος της κυβέρνησης είναι να επιτευχθεί η μείωση του χρέους, αλλά με ορθολογικό τρόπο, δηλαδή να γίνουν ρυθμίσεις οφειλών, όπου αυτό είναι εφικτό, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι πτωχεύσεις. Εκτιμώ όμως ότι στη μετά την πανδημία εποχή θα επιβιώσουν οι ανθεκτικές επιχειρήσεις και αυτές που έχουν την ικανότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα και ο νόμος θα βοηθήσει στη διάκριση των επιχειρήσεων σε βιώσιμες και μη.
 
– Από την 1η Ιουνίου ενεργοποιήθηκε η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού και ήδη παρατηρείται ισχυρό ενδιαφέρον. Ποιες είναι οι ασφαλιστικές δικλίδες για την αποτροπή καθυστερήσεων;

– Στη χώρα μας πλέον εφαρμόζεται ένας εξωδικαστικός μηχανισμός που παρέχει αυτοματοποίηση λύση ρύθμισης για τις οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων προς τους βασικούς πιστωτές, δηλαδή δημόσιο και τράπεζες (συμπεριλαμβανομένων και των funds – servicers). Ηδη έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία πάνω από 20 χιλιάδες οφειλέτες. Αυτή η διαδικασία θα δώσει λύση γρήγορα σε πολλούς οφειλέτες. Κάποιοι δεν θα ικανοποιηθούν από μια προτυποποιημένη λύση και θα προτιμήσουν μια πιο προσωποποιημένη, ακολουθώντας τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, με σκοπό τη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές. Κάποιοι άλλοι θα κινηθούν δικαστικώς. Η στρατηγική κατεύθυνση διεθνώς είναι σε εξωδικαστικές διαδικασίες, ενώ στο παρελθόν οδηγούνταν στα δικαστήρια, συνεπώς θεωρώ πως η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα βοηθήσει στην ταχεία διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους. Τα στοιχεία αντλούνται αυτόματα και η ρύθμιση προκύπτει από ειδικό αλγόριθμο, συνεπώς διασφαλίζονται η ταχύτητα, η διαφάνεια και η πρόληψη σφαλμάτων και αδικιών του παρελθόντος.
 
– Ποιος δικαιούται «κούρεμα» οφειλής;

– Το «κούρεμα» οφειλής λαμβάνει χώρα μόνο σε περίπτωση που κάποιος έχει οικονομική αδυναμία (δηλαδή τα έσοδά του δεν επαρκούν για να καλύψει τα ανελαστικά έξοδά του) και ταυτόχρονα δεν διαθέτει περιουσία σημαντικής αξίας (π.χ. ακίνητα). Συνεπώς, κάθε οφειλέτης θα πρέπει να περάσει από μια διαδικασία ρύθμισης και ελέγχου, απ’ όπου θα εξεταστεί αν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις και εφόσον πληρούνται τότε θα γίνει το κούρεμα. Κατά την εξέταση αυτή θα ελεγχθεί τόσο ο ίδιος όσο και οι συνοφειλέτες και εγγυητές του, οι οποίοι είναι συνυπεύθυνοι για την αποπληρωμή των οφειλών. 

Ως παράδειγμα, κάποιος που δεν είχε σημαντική ακίνητη περιουσία και τώρα έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία και δεν έχει πλέον επαρκή εισοδήματα, τότε θα λάβει κούρεμα οφειλής. Ομως αν έχει ακίνητη περιουσία, τότε το κούρεμα θα έχει ως αντίτιμο την απώλεια της περιουσίας του.
 
– Τι θα γίνει με τους πλειστηριασμούς ακινήτων; Πώς θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία και πότε θα λειτουργήσει ο φορέας που θα αγοράζει τα σπίτια των ευάλωτων νοικοκυριών;

– Ο νέος νόμος παρέχει δύο μέτρα για την πρώτη κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών. Είτε με τη μακροχρόνια ρύθμιση είτε με τη δεύτερη ευκαιρία και τη δυνατότητα μελλοντικής επαναγοράς. Η ρύθμιση οφειλών σταματά τις κατασχέσεις λογαριασμών και τους πλειστηριασμούς.

Η κυβέρνηση θα εκπονήσει έναν ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό, έτσι ώστε να αναλάβει ένας ιδιώτης τη σύσταση του φορέα που θα αγοράζει την πρώτη κατοικία των πτωχευμένων νοικοκυριών. Ακολούθως θα τη μισθώνει πίσω στον πολίτη για 12 έτη. Το κράτος παρέχει ένα μηνιαίο επίδομα στέγασης, έτσι ώστε να συμβάλει έμπρακτα στην αποτροπή της έξωσης των ευάλωτων νοικοκυριών. Ο πολίτης έχει το δικαίωμα να επαναγοράσει την κατοικία στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Παρέχεται δηλαδή ένα κίνητρο για παραγωγή εισοδημάτων και απόκτηση περιουσίας. Η λειτουργία του φορέα είναι ωφέλιμη για τα νοικοκυριά αλλά και για το τραπεζικό σύστημα, γιατί πολλές φορές αυτά τα ακίνητα δεν έχουν επενδυτική αξία και οι μόνοι που τα επιθυμούν είναι οι ιδιοκτήτες τους, λόγω της συναισθηματικής αξίας που προσδίδουν.

Εως 10% θα αυξηθούν τα μη εξυπηρετούμενα

– Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες μειώνουν τα κόκκινα δάνεια, το ιδιωτικό χρέος παραμένει υψηλό, καθώς τα δάνεια αυτά μεταφέρονται σε funds. Πώς πιστεύετε ότι θα σπάσει ο φαύλος κύκλος του χρέους; 

– Είναι αλήθεια ότι στην Ελλάδα το συνολικό ιδιωτικό χρέος το 2019, πριν από την πανδημία, ήταν 234 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΤτΕ, της ΑΑΔΕ και του ΕΦΚΑ. Το χρέος προήλθε από τη 10ετή οικονομική κρίση και περιλαμβάνει 91,7 δισ. ευρώ ή ποσοστό 39,3% μη εξυπηρετούμενων δανείων που ανήκουν στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, 105,6 δισ. ευρώ ή ποσοστό 45,2% οφειλών προς τη φορολογική αρχή και 36,3 δισ. ευρώ ή ποσοστό 15,5% οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι επιχειρήσεις καταλαμβάνουν περίπου τα 2/3 του χρέους, ενώ το υπόλοιπο 1/3 αφορά σε ιδιώτες – νοικοκυριά.

Η πολυετής οικονομική κρίση στην Ελλάδα επιβαρύνθηκε με την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω διόγκωση του ιδιωτικού χρέους, με δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Μετά την πανδημία, το ιδιωτικό χρέος παγκοσμίως εκτιμάται ότι θα αυξηθεί. Στην Ελλάδα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να αυξηθούν έως 10%, δηλαδή κατά περίπου 10 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΤτΕ.

Μοναδική λύση είναι η ρύθμιση του χρέους, δηλαδή η μακροχρόνια αποπληρωμή του. Εάν το χρέος είναι μη βιώσιμο, δηλαδή είναι αδύνατη η αποπληρωμή του ακόμη και σε 30-35 έτη, τότε θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία της διαγραφής χρέους με ταυτόχρονη ρευστοποίηση περιουσίας. 
 
– Διεθνώς αναπτύσσεται μια συζήτηση για διαγραφή του χρέους που δημιουργήθηκε στην πανδημία. Τι πρόοδος υπάρχει σε αυτό το ζήτημα;

– Το ιδιωτικό χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο στα τέλη του 2019 ήταν 256 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δηλαδή εντός του 2020, αυξήθηκε κατά 24 τρισ. δολάρια, που είναι σημαντικά μεγαλύτερο από την αντίστοιχη αύξηση που έγινε κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008-2009. Η διαγραφή οφειλών, δηλαδή το «κούρεμα», είναι ένα θέμα που συζητείται πάντοτε όταν προκύπτουν μεγάλα χρέη. Στη χώρα μας η συζήτηση αυτή διαρκεί πάνω από μία δεκαετία, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης που πέρασε η Ελλάδα τα τελευταία έτη. Κάποιες χώρες δεν βίωσαν τόσο έντονα την οικονομική κρίση του 2007-2008 και έτσι αυτή η συζήτηση ξεκίνησε τώρα. Οι ελπίδες για κάτι τέτοιο αναθερμάνθηκαν με βασικά επιχειρήματα ότι χτυπήθηκαν όλες οι χώρες σε μεγάλο βαθμό, ότι υπάρχει «ανωτέρα βία», δηλαδή μια πανδημία για την οποία δεν ευθύνεται κανένας οφειλέτης, καθώς και ότι έχει ευθύνη το κράτος, το οποίο επέβαλε τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ομως η ιστορία των τελευταίων ετών δείχνει ότι ποτέ δεν συμβαίνει μια οριζόντια διαγραφή χρέους, όπως κάποιοι την οραματίζονται. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για οικονομικούς λόγους, αφού θα είχε τεράστιο κόστος που θα έπρεπε κάποιος να το επωμιστεί. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή