Στην επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης ποντάρει τώρα το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να διευρύνει το δημοσιονομικό περιθώριο για περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις, το οποίο δημιουργείται μετά το 2023, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025, που κατέθεσε χθες η κυβέρνηση στη Βουλή.
Συγκεκριμένα, το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει πρωτογενές έλλειμμα 7,1% του ΑΕΠ για φέτος, 0,5% του ΑΕΠ για το 2022 και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα με ποσοστό 2% του ΑΕΠ το 2023, 2,8% του ΑΕΠ το 2024 και 3,7% του ΑΕΠ το 2025.
Ελαφρύνσεις
Το μέγεθος του περιθωρίου για ελαφρύνσεις θα εξαρτηθεί κατ’ αρχήν από τους νέους στόχους που θα τεθούν όσον αφορά τη χώρα μας για πρωτογενή πλεονάσματα, με βάση τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, οι οποίοι δεν προβλέπεται να οριστικοποιηθούν πριν από τις γερμανικές εκλογές. Μέχρι και το 2022 θα ισχύσει η ρήτρα γενικής αποφυγής, επιτρέποντας ελλείμματα για τα μέτρα στήριξης της οικονομίας από την πανδημία, αλλά στη συνέχεια θα διαμορφωθούν νέοι στόχοι.
Εφόσον ο νέος στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα κινηθεί στην περιοχή του 2,2% του ΑΕΠ, όπως τους έχει προσδιορίσει πρόσφατα η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους μας από την Κομισιόν αλλά και όπως είχαν προβλεφθεί στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος 0,8% του ΑΕΠ το 2024 και 1,5% του ΑΕΠ το 2025.
Με βάση το προβλεπόμενο για τότε ΑΕΠ, αυτό αντιστοιχεί σε 1,650 δισ. για το 2024 και 3,255 δισ. ευρώ για το 2025. Προσοχή, όμως: Εφόσον η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης, που ισχύουν για το 2021 και το 2022, μονιμοποιηθούν, θα απορροφήσουν περίπου 1% του ΑΕΠ από αυτόν τον χώρο. Αρα, στην ουσία απομένει ένα περιθώριο 0,5% του ΑΕΠ, περίπου 1 δισ. ευρώ, για το 2025.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν στο υπουργείο Οικονομικών, τα πάντα θα κριθούν από την ανάπτυξη. Σύμφωνα με ανάλυση ευαισθησίας που περιέχει το Μεσοπρόθεσμο, για κάθε 1 μονάδα ισχυρότερης ανάπτυξης δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος 0,5% του ΑΕΠ (και το αντίστροφο βέβαια). «Η μείωση των φόρων και η διατήρηση των ελαφρύνσεων περνά από την ανάπτυξη», τονίζουν στο υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, οι επενδύσεις αναμένεται να φτάσουν το 16,7% του ΑΕΠ το 2025, από 11,1% του ΑΕΠ το 2020, αποτελώντας τη βασική κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης. Στο διάστημα αυτό, το επενδυτικό κενό της Ελλάδας έναντι της Ευρωζώνης θα μειωθεί στο μισό (4,4 μονάδες του ΑΕΠ). Ειδικά το 2022 ο ρυθμός αύξησης προβλέπεται στο 30,3%, επίπεδο-ρεκόρ.
Οπως επεσήμανε χθες στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, «υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ταχείας και ισχυρής ανάκαμψης, πιο ισχυρής από τις αρχικές εκτιμήσεις». Σημείωσε ότι για φέτος το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ανάπτυξη 3,6%, έναντι 6,3% που προβλέπει η Τράπεζα Πειραιώς, 6,5% η Scope Ratings, 5,7% η Εθνική Τράπεζα, 5% η DBRS και 3,6-4,8% το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Για το 2022, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ανάπτυξη 6,2% –οπότε το ΑΕΠ θα υπερβεί κατά 1% το επίπεδο του 2019– και στη συνέχεια 4,1% το 2023, 4,4% το 2024 και 3,3% το 2025.
Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί από 14,5% φέτος σε 9,6% το 2025 (σε εθνικολογιστική βάση). Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Σταϊκούρας επεσήμανε ότι εξακολουθούν να υφίστανται κίνδυνοι, όπως η αβεβαιότητα στο υγειονομικό πεδίο και στις τουριστικές εισπράξεις.
Το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει αύξηση των επενδυτικών δαπανών κατά 88,4% το 2025 σε σύγκριση με το 2019. Ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ανέλθουν στο 5,3% του ΑΕΠ έναντι 3,3% το 2019. Τα έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν λιγότερο σε σχέση με το ονομαστικό ΑΕΠ και να περιοριστούν έτσι στο 44,9% του ΑΕΠ το 2025 έναντι 46,5% του ΑΕΠ το 2019.
Προσλήψεις
Παρά το γεγονός ότι ακολουθείται ο κανόνας 1:1 για προσλήψεις και αποχωρήσεις στο Δημόσιο, το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει συνολικά 109.175 προσλήψεις στην πενταετία έως το 2025 έναντι 74.178 αποχωρήσεων. Ειδικά φέτος προβλέπονται 32.870 προσλήψεις, εντός και εκτός κανόνα. Στις εκτός κανόνα, για το σύνολο της περιόδου περιλαμβάνονται 10.500 προσλήψεις εκπαιδευτικών και 2.900 προσλήψεις για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι».