Την ανάγκη «έξυπνης προσαρμογής» του τουριστικού προϊόντος της χώρας στις πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τις σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης που δύναται να προσφέρει η δημιουργία ενός δικτύου από τουριστικές λιμενικές υποδομές στο μέλλον, επισημαίνει σε σχετική έρευνά της η διαΝΕΟσις, τα στοιχεία της οποίας θα παρουσιαστούν σε ειδική εκδήλωση σήμερα.
Σύμφωνα με σχετική ανάλυση, προκύπτει ότι η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να έχει όφελος έως και 2,86 δισ. ευρώ μέχρι το 2031 από την ανάπτυξη 5.164 νέων θέσεων ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών.
8.422 θέσεις εργασίας
Οι θέσεις αυτές είναι εφικτό να προκύψουν μόνο από την κατασκευή και λειτουργία του 30% των ήδη χωροθετημένων θέσεων ελλιμενισμού. Από το έτος 2031 και έπειτα, οι νέες θέσεις ελλιμενισμού θα συνεισφέρουν οικονομικά (άμεση και έμμεση επίπτωση) με 602,7 εκατ. ευρώ, ενώ θα συντηρούν 8.422 θέσεις εργασίας σε ετήσια βάση. Ακόμα όμως και σε ένα πιο ήπιο σενάριο, δηλαδή της λειτουργίας του 15% των ήδη χωροθετημένων θέσεων ελλιμενισμού, το όφελος για την οικονομία θα ήταν σημαντικό, αγγίζοντας το 1,57 δισ. ευρώ. Από το έτος 2031 και έπειτα, η συνολική ετήσια επίπτωση στην οικονομία θα διαμορφώνεται σε 332,9 εκατ. ευρώ, ενώ θα συντηρούνται περί τις 4.652 θέσεις άμεσης απασχόλησης.
Οπως τονίζεται, ένας μεγάλος αριθμός τουριστικών λιμένων έχει χωροθετηθεί αλλά δεν έχει προχωρήσει στο στάδιο της κατασκευής κι ένα ακόμα ποσοστό έχει μεν κατασκευαστεί αλλά δεν έχει λειτουργήσει ποτέ. Ως εκ τούτου, μόλις το 22% –ήτοι 37 από τους 168 χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες– λειτουργεί σήμερα. Αντίστοιχα, από τις 27.512 χωροθετημένες θέσεις ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής είναι σήμερα διαθέσιμο μόνο το 30,9%, ή συνολικά 8.499 θέσεις είναι λειτουργικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις συνολικά 62 χωροθετημένες μαρίνες που έχουν κατασκευαστεί, λειτουργούν οι 23, ποσοστό 37,1%.
Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, η διαΝΕΟσις καταθέτει ένα νέο στρατηγικό σχέδιο, όπου προτείνεται μια σειρά δράσεων σε τέσσερις πυλώνες μεταρρύθμισης, οι οποίες εκτιμάται πως θα συνεισφέρουν στην αποτελεσματικότερη οργάνωση και διοίκηση των μαρινών, αλλά και στην αύξηση των εσόδων και των θέσεων εργασίας στον κλάδο. Στο πλαίσιο αυτό, δύο πρωτοβουλίες κρίνονται ως οι σημαντικότερες, και συγκεκριμένα η αξιολόγηση του δικτύου των ήδη χωροθετημένων εγκαταστάσεων, ώστε να προκύψουν τα λιμάνια εκείνα που είναι υλοποιήσιμα, αλλά και η αναμόρφωση της διαγωνιστικής διαδικασίας παραχώρησης τουριστικών λιμένων.
Σήμερα παρατηρείται ανομοιογένεια διαγωνιστικών διαδικασιών, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται αρνητικά οι προθέσεις των εν δυνάμει επενδυτών. Επίσης, προτείνονται παρεμβάσεις σε επίπεδο ψηφιοποίησης λειτουργιών και διοικητικής λειτουργίας των τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων.
Κλιματική αλλαγή
Αντίστοιχα, όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό, η διαΝΕΟσις σημειώνει ότι οι περιοχές που αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο είναι η ευρύτερη περιοχή της νότιας και κεντρικής Κρήτης, της νότιας Χαλκιδικής και τα παράλια της Θεσσαλίας (όπως και οι παραθεριστικές περιοχές της Αττικής). Η τουριστική ανάπτυξη των περιοχών αυτών προϋποθέτει την ελεγχόμενη διαχείριση των φυσικών και πολιτισμικών πόρων βάσει χωρικών σχεδίων και προγραμμάτων στήριξης σύγχρονων πρωτοβουλιών και επενδύσεων. Επίσης, σύμφωνα με την ανάλυση, «ορισμένοι προορισμοί με χιονοδρομικά κέντρα στο νότιο μέρος της χώρας μπορεί να χάσουν το πλεονέκτημα αυτό εφόσον μειωθεί η περίοδος χιονοπτώσεων. Ομως θα μπορούσαν να προσελκύσουν άλλου είδους τουρισμό, όπως οικοτουρισμό, φυσιολατρία κ.ά. Αντίστοιχα, η αναμενόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον ειδικής αντιμετώπισης για κάποιες τουριστικές περιοχές, επιπλέον των θεμάτων ανόδου της θερμοκρασίας, καθώς θα απειλήσει βασικά τουριστικά θέλγητρα όπως οι αμμουδιές, αλλά ενδέχεται και να δημιουργήσει, αν και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία έλξης, π.χ. στο δέλτα ποταμών ή σε λιμνοθάλασσες», τονίζεται.
Ως εκ τούτου, σύμφωνα με την ανάλυση, τα θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή από πλευράς τουρισμού φέρνουν στο προσκήνιο και τις δυνατότητες ανάπτυξης και των ειδικών μορφών τουρισμού (π.χ. οικοτουρισμός, αγροτουρισμός κ.λπ.), διευρύνοντας τις δυνατότητες αλλά και τις ευκαιρίες διάχυσης της ανάπτυξης του τουρισμού και σε άλλες περιοχές. Στόχος θα πρέπει να είναι η «έξυπνη προσαρμογή», δηλαδή η αναζήτηση και υλοποίηση των κατάλληλων δράσεων, προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες του κάθε προορισμού (βασικά θέλγητρα, ένταση και είδος τουριστικής ανάπτυξης, αναμενόμενες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή κ.λπ.).