Τον περασμένο μήνα η παλαιότερη τράπεζα του κόσμου, η Monte dei Paschi, απέκτησε ακόμη μία διάκριση, εκείνη της ασθενέστερης τράπεζας στην Ευρώπη. Η ιστορική τράπεζα της Σιένας είχε τη χειρότερη επίδοση από οποιαδήποτε άλλη στα στρες τεστ που επέβαλε η ευρωπαϊκή εποπτική αρχή. Eγραψε έτσι το τελευταίο κεφάλαιο ενός μακροχρόνιου θρύλου στοιχειοθετημένου από ατυχείς συμφωνίες, απάτες, εγκληματική συμπεριφορά, ακόμη και μυστηριώδεις θανάτους.
Τα στρες τεστ κατέδειξαν ότι σε περίπτωση βαθιάς ύφεσης θα εξανεμιστούν τα κεφάλαια της τράπεζας και θα χρειαστεί ανακεφαλαιοποίηση ύψους τουλάχιστον 2,9 δισ. ευρώ. Η ιταλική κυβέρνηση αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει μια δυσάρεστη αλήθεια: η ιστορία πεντέμισι αιώνων της Monte dei Paschi φτάνει στο τέλος της.
Με την ενθάρρυνση της Ρώμης, μία από τις μεγαλύτερες ιταλικές τράπεζες, η UniCredit, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι εξετάζει την προοπτική να εξαγοράσει την ιστορική τράπεζα υπό τον όρο ότι η κυβέρνηση θα αναλάβει όλα τα κόκκινα δάνειά της.
Η Monte dei Paschi, που ιδρύθηκε το 1472, θα εξακολουθήσει να υπάρχει ως φίρμα σε τραπεζικά καταστήματα στην κεντρική Ιταλία και η πελατεία της ίσως να μην αντιληφθεί μεγάλες διαφορές τουλάχιστον στην αρχή. Δεν θα υπάρχει όμως πια ως αυτόνομη οντότητα και ζωντανή απόδειξη για το γεγονός ότι η σύγχρονη τραπεζική είναι έργο των Ιταλών εμπόρων που την επινόησαν στα χρόνια της Αναγέννησης. Οι επιχειρήσεις της θα διοικούνται από τη UniCredit από τα κεντρικά γραφεία της στο Μιλάνο και όχι από τα παλιά γραφεία της ιστορικής τράπεζας στη Σιένα, που μοιάζουν με κάστρο. Και ο τίτλος της παλαιότερης τράπεζας στον κόσμο θα περάσει μάλλον στην Berenberg, που ιδρύθηκε στο Αμβούργο το 1590.
Για τη Σιένα και την ευρύτερη περιοχή, τα δεινά της Monte dei Paschi αποτελούν οικονομικό αλλά και ψυχολογικό πλήγμα. Ελάχιστες τράπεζες έχουν τέτοια εμπλοκή με τον πλούτο και την ταυτότητα της κοινότητας στην οποία ανήκουν όσο είχε η Monte dei Paschi όταν βρισκόταν στις δόξες της. Τα δεινά της άρχισαν το 2008. Το 2013 όταν οι αστυνομικές αρχές διερευνούσαν καταγγελίες κατά στελεχών της τράπεζας ότι απέκρυπταν από τις ρυθμιστικές αρχές και από τους μετόχους δυσθεώρητες ζημίες, ο υπεύθυνος επικοινωνιών της Monte dei Paschi βρέθηκε νεκρός κάτω από το παράθυρο του γραφείου του. Θεωρήθηκε αυτοκτονία, αλλά οι δικοί του ήταν βέβαιοι ότι δολοφονήθηκε επειδή ήξερε πολλά. Το 2019, 12 στελέχη των Monte dei Paschi, Deutsche Bank και Nomura καταδικάστηκαν για τη χρήση αθέμιτων παραγώγων με στόχο να συγκαλύψουν τα προβλήματα της ιστορικής τράπεζας. Τα προβλήματα της τράπεζας θα μπορούσαν να είχαν λυθεί προ πολλού, αλλά για τους κατοίκους της Σιένας η προτεινόμενη συμφωνία με τη Unicredito πρόδιδε μέρος της ταυτότητάς τους. Το ενδεχόμενο πώλησής της έχει αποτελέσει ζήτημα για την πόλη και για τις βουλευτικές εκλογές που έχουν προγραμματισθεί για τον Οκτώβριο. Ισως αποτελέσει χαρτί στα χέρια της ακροδεξιάς Λέγκας, που ήδη υποστηρίζει ο δήμαρχος της Σιένας, Λουίτζι ντε Μόσι.