Σε πρόσφατη εγκύκλιό της (Α.1178/2021), η ΑΑΔΕ έδωσε διευκρινίσεις για τη δυνατότητα της φορολογικής διοίκησης να εκδίδει πράξεις εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου με βάση το άρθρο 32 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ), ήτοι σε περιπτώσεις που ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει φορολογική δήλωση, παρά τη σχετική υποχρέωσή του. Η ανωτέρω εγκύκλιος αφορά τα φορολογικά έτη 2015 και επόμενα (τα οποία δεν έχουν παραγραφεί).
Συγκεκριμένα, η φορολογική διοίκηση εκδίδει πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου όταν, με βάση κάθε στοιχείο και πληροφορία που έχει στη διάθεσή της και αφορά ιδίως το επίπεδο διαβίωσης του φορολογουμένου, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του ή ομοειδείς δραστηριότητες, προκύπτει φορολογητέα ύλη και ποσό φόρου που υπερβαίνει το ποσό των 30 ευρώ.
Με την ίδια πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού υπολογίζεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, το τέλος επιτηδεύματος και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης, κατά περίπτωση.
Ειδικότερα, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου εκδίδεται για εισόδημα που προκύπτει με βάση τα στοιχεία που λαμβάνονται από:
α) Τα ηλεκτρονικά αρχεία βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα.
β) Διαθέσιμα στοιχεία που αφορούν λοιπά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία αποστέλλονται ετησίως από τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, τα ιδιωτικά θεραπευτήρια, τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, κ.λπ., ή περιλαμβάνονται στην τελευταία υποβληθείσα δήλωση φόρου εισοδήματος και στην περιουσιακή κατάσταση του εκάστοτε έτους, όπως αυτή προκύπτει από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ, ή
γ) Την ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που είναι διαθέσιμη στην ΑΑΔΕ και δύνανται να αφορούν την άσκηση επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς επίσης και από στοιχεία που λήφθηκαν στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών για την εφαρμογή της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας στο πεδίο της άμεσης φορολογίας, ή
δ) Εν γένει κάθε διαθέσιμη πληροφορία από τρίτους που λαμβάνει η φορολογική διοίκηση, η οποία εξυπηρετεί την ανάγκη διασταύρωσης των δηλούμενων εισοδημάτων, των παρακρατούμενων φόρων ή των δαπανών.
Επί του ποσού του φόρου που προσδιορίζεται με την πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου δεν υπολογίζονται πρόστιμα του ΚΦΔ, υπολογίζεται όμως ο τόκος, ο οποίος ανέρχεται μηνιαίως σε 0,73%. Ως αφετηρία υπολογισμού του τόκου λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού.
Ενέργειες φορολογουμένου
Η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου κοινοποιείται στον φορολογούμενο ηλεκτρονικά, ήτοι με ειδοποίηση στην προσωπική θυρίδα του στο Taxisnet και σχετικό email.
Στην εκδοθείσα πράξη αναγράφονται τα στοιχεία εκείνα που έλαβε υπόψη της για τον κατ’ εκτίμηση προσδιορισμό της φορολογικής του υποχρέωσης.
Ο φορολογούμενος έχει τις εξής επιλογές:
α) Καταβολή του οφειλόμενου εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση.
β) Υποβολή για το οικείο φορολογικό έτος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, συνυποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Στην περίπτωση αυτή, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου παύει να ισχύει αυτοδικαίως και εκδίδεται άμεσα νέο εκκαθαριστικό σημείωμα. Εφόσον προκύψει μικρότερο ποσό οφειλής, το επιπλέον βεβαιωθέν ποσό διαγράφεται, το δε τυχόν επιπλέον καταβληθέν ποσό επιστρέφεται. Επίσης, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του ΚΦΔ περί εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης.
γ) Ασκηση ενδικοφανούς προσφυγής εντός προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου.
δ) Υποβολή αίτησης ακύρωσης ή τροποποίησης της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου σε περίπτωση πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης, αριθμητικού ή υπολογιστικού λάθους.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).