Σε… τροχιά αναδρομικών εισέρχεται από τον Σεπτέμβριο το ασφαλιστικό σύστημα, καθώς στο τέλος του μηνός αναμένεται η πληρωμή του δεύτερου και μεγαλύτερου «κύματος» επανυπολογισμένων συντάξεων, ενώ ακολουθούν νέοι συνταξιούχοι αλλά και δύσκολες υποθέσεις με παράλληλη ασφάλιση ή απασχόληση συνταξιούχων.
Εντός του μηνός αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις, που ενδέχεται να «φορτώσει» το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης άλλα 2 με 2,5 δισ. ευρώ. Ημερομηνία για τις 15 Σεπτεμβρίου έλαβε άλλωστε και η υπόθεση των συνταξιούχων του Δημοσίου, προκειμένου να συζητηθούν στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου τρία προδικαστικά ερωτήματα.
Αναλυτικά, για το τέλος Σεπτεμβρίου έχει προγραμματιστεί η πληρωμή των νέων, αυξημένων συντάξεων σε περίπου 150.000 παλαιούς συνταξιούχους, που έχουν δηλαδή υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης έως και τις 12 Μαΐου 2016. Με άλλη πληρωμή, εντός του φθινοπώρου, θα καταβληθούν τα αναδρομικά τουλάχιστον 23 μηνών.
Το δεύτερο αυτό «πακέτο» αυξήσεων εκτιμάται ότι συνολικά αφορά περίπου 250.000, όμως περίπου 100.000 θα δουν μόνο λογιστικά τις αυξήσεις αυτές, καθώς θα μειωθεί η προσωπική τους διαφορά.
Για όσους ο επανυπολογισμός βγάλει πραγματικές αυξήσεις, αυτές θα πληρωθούν σε 5 ετήσιες δόσεις. Στην πράξη, οι εν λόγω δικαιούχοι θα πληρωθούν μαζί την 1η και τη 2η δόση της συνολικής αύξησης για τα έτη 2020 και 2021. Οι υπόλοιπες 3 δόσεις θα καταβληθούν ανά έτος, έως το 2024.
Ενώ όμως οι αυξήσεις θα καταβληθούν εκτός απροόπτου τον Σεπτέμβριο, με την πληρωμή των συντάξεων Οκτωβρίου, τα αναδρομικά εκτιμάται ότι θα δοθούν εντός του Οκτωβρίου.
Και στην περίπτωση των παλαιών συνταξιούχων δεν αποκλείονται δύσκολες περιπτώσεις, με παράλληλη ασφάλιση ή περιπτώσεις συνταξιούχων που απασχολούνται, να καθυστερήσουν και τα ποσά να δοθούν με εμβόλιμες πληρωμές από τον ΕΦΚΑ.
Να σημειωθεί ότι είχαν προηγηθεί οι πληρωμές αυξημένων συντάξεων, με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, σε περίπου 70.000 «νέους» συνταξιούχους, οι οποίοι πήραν αυξήσεις και αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019 και μετά. Πρόκειται για αυτούς που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από τις 13/5/2016 και μετά, και έλαβαν αυξημένη σύνταξη καθώς αρχικά η παροχή είχε υπολογιστεί με βάση τα όσα όριζε ο νόμος Κατρούγκαλου και στη συνέχεια επανυπολογίστηκε με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, για τα 30,1 έως 40 έτη ασφάλισης, όπως αυτά επανακαθορίστηκαν με τον νόμο Βρούτση, μετά την απόφαση του ΣτΕ. Οι αυξήσεις σε αυτές τις περιπτώσεις καταβάλλονται σε μία δόση.
Και για τους νέους ασφαλισμένους πάντως, υπήρξαν συνταξιούχοι που δεν έλαβαν αύξηση ή και αναδρομικά, καθώς το μηχανογραφικό σύστημα του ΕΦΚΑ δεν ήταν έτοιμο.
Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα πρέπει να προστεθούν και περίπου 50.000 συνταξιούχοι που φέρονται να μην έχουν λάβει συντάξεις με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, τα οποία ψηφίστηκαν τον Φεβρουάριο του 2020 και εφαρμόστηκαν αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019, παρότι οι συντάξεις τους εκδόθηκαν από τον Μάιο του 2021 και μετά.
Και ενώ καλά καλά δεν έχουν επιστραφεί αναδρομικά που αφορούν τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, από το Συμβούλιο της Επικρατείας αναμένεται και νέα απόφαση, αυτή τη φορά για τις περικοπές των δώρων – επιδομάτων σε κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και τις περικοπές των επικουρικών την περίοδο των μνημονίων.
Παράλληλα, για τις 15 Σεπτεμβρίου όρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο να πραγματοποιήσει την κρίσιμη δίκη για τα αναδρομικά που διεκδικούν οι περίπου 300.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου. Η δίκη θα πραγματοποιηθεί από τη Μείζονα Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου προκειμένου να ξεκαθαρίσει μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, όπως:
α) Η συνταγματικότητα ή μη της κατάργησης των επιδομάτων των δώρων για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
β) Η συνταγματικότητα ή μη της συνέχισης των περικοπών του ν. 4093/2012 μετά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016.
γ) Εάν οι αποζημιωτικές αγωγές που έχουν ασκηθεί για τα ανωτέρω ζητήματα υπόκεινται σε διετή ή πενταετή παραγραφή.
δ) Εάν η απόσβεση των αξιώσεων για όσους δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου 33 του ν. 4734/2020 αντίκειται στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) ή όχι.
Σωρευτικά, εάν τα δύο ανώτατα δικαστήρια δικαιώσουν τους συνταξιούχους, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε πάνω από 4 δισ. ευρώ.