Περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες από όταν άνοιξε την οικονομία της στην ελεύθερη αγορά, η Κίνα φαίνεται να επιχειρεί κάποιου είδους επιστροφή στα σοσιαλιστικά οράματα του παρελθόντος. Λίγες ημέρες αφότου μίλησε για αλλαγή πολιτικής με στόχο την «κοινή ευημερία», όπως την προανήγγειλε προ ημερών ο Κινέζος πρόεδρος, το Πεκίνο παρουσίασε νέο σχέδιό του που προβλέπει τη δημιουργία 55 εκατ. θέσεων εργασίας σε αστικά κέντρα μέχρι το 2025, κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης.
Σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg αναφέρεται στο λεπτομερές σχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή το Συμβούλιο του Κράτους, το πλησιέστερο ανάλογο του υπουργικού συμβουλίου. Στο εν λόγω σχέδιο τονίζει πως με τις νέες θέσεις εργασίας θα μειωθεί η ανεργία στο 5,5%, ενώ θα αυξηθεί η διάρκεια της περιόδου εκπαίδευσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των εργαζομένων, το σχέδιο δεσμεύεται να ασκεί εφεξής ελέγχους στις επιχειρήσεις ώστε να διασφαλίσει πως θα υιοθετήσουν τα νόμιμα ωράρια εργασίας και ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν τον αναγκαίο ελεύθερο χρόνο. Δεσμεύεται επίσης να αναλάβει δράση προκειμένου να καταργηθούν οι διακρίσεις στην αγορά εργασίας και να ενθαρρύνει τους εργοδότες ώστε να προσφέρουν στο προσωπικό τους ευέλικτες συνθήκες για να διευκολύνουν τη φροντίδα των παιδιών αλλά και να προσφέρουν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης σε γυναίκες που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας για να αποκτήσουν παιδιά.
Οι ανακοινώσεις έπονται ανακοίνωσης που εξέδωσε το Ανώτατο Δικαστήριο της Κίνας με την οποία καταδίκαζε απερίφραστα την πρακτική εκμετάλλευσης των εργαζομένων που έχει γίνει γνωστή ως «996», δηλαδή από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ και για 6 ημέρες την εβδομάδα.
Οπως σχολιάζει σχετικό ρεπορτάζ του CNN πρόκειται για συνήθη πρακτική των τεχνολογικών κολοσσών της Κίνας καθώς και των νεοφυών και πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Πρόκειται για ανακοίνωση την οποία εξέδωσε από κοινού με το υπουργείο Ανθρώπινων Πόρων και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στην οποία τονίζει πως οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα στην «ανάπαυση και στις διακοπές» και προσθέτει ότι «αποτελεί νομικά δεσμευτική υποχρέωση των εργοδοτών η τήρηση του ωραρίου εργασίας που ισχύει σε εθνικό επίπεδο».
Δεν παραλείπει, μάλιστα, να αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα επιχειρήσεων σε διάφορους κλάδους της οικονομίας που παραβίασαν τα νόμιμα ωράρια εργασίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που το Πεκίνο τοποθετείται δημοσίως κατά αυτής της πρακτικής των υπερβολικών ωρών εργασίας.
Πριν από δύο χρόνια υπέστη δριμύτατη κριτική ο Τζακ Μα, ιδρυτής του κολοσσού του ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba, επειδή είχε χαρακτηρίσει «ευλογία» την πρακτική του «996». Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι από τον Νοέμβριο του 2020 ο κλάδος των τεχνολογικών κολοσσών βρέθηκε στο στόχαστρο του Πεκίνου, που επιχειρεί τη γενικότερη αποδυνάμωσή του ξεκινώντας από τον Τζακ Μα.
Στο σχέδιο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, και μια δέσμευση ότι θα αυξηθεί το μερίδιο της οικονομίας που θα αντιπροσωπεύουν οι μισθοί των εργαζομένων, ώστε να αρχίσει να γεφυρώνεται σταδιακά το χάσμα της ανισότητας.
Η υπόσχεση για αύξηση των μισθών συνοδεύεται πάντως και από προβλέψεις για την αύξηση της παραγωγικότητας, μεταξύ άλλων, με ειδικά προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Σύμφωνα με το νέο σχέδιο, η χρονική διάρκεια της βασικής εκπαίδευσης στη χώρα θα αυξηθεί στα 11,3 χρόνια από τα 10,8 χρόνια στα οποία ορίζεται τώρα. Την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, η φορολογική αρχή της Κίνας ανακοίνωσε ότι δεσμεύεται να εφαρμόσει τις κατευθυντήριες γραμμές που έχει εκδώσει το Πεκίνο από τον Μάρτιο, οι οποίες προβλέπουν ενισχυμένους ελέγχους στα υψηλά εισοδήματα και στον μεγάλο πλούτο. Στην ανακοίνωσή της τονίζει, επίσης, ότι θα συνεχίσει την εκστρατεία πάταξης κάθε παράνομης πρακτικής φοροαποφυγής.
Οπως επισημαίνει σχετικό σχόλιο της Wall Street Journal, η Κίνα εδώ και πολλά χρόνια συγκαταλέγεται στις χώρες με τη μεγαλύτερη ανισότητα στον κόσμο, καθώς το πλουσιότερο 1% ελέγχει το 30,6% του πλούτου της χώρας, σύμφωνα με υπολογισμούς της Credit Suisse. Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, ο συνδυασμός της πανδημίας με τη ραγδαία μείωση των γεννήσεων ήταν αυτός που ανάγκασε το Πεκίνο να μην αδιαφορεί πλέον για την ανισότητα. Οι μονοπωλιακές τακτικές των τιτάνων της κινεζικής τεχνολογίας, όπως οι Alibaba και Tencent, προσφέρονταν –σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα– για να διοχετεύσει την οργή της κοινής γνώμης ο πρόεδρος Σι. Ως εκ τούτου δεν αποκλείεται να υποστούν περαιτέρω πιέσεις οι τεχνολογικοί κολοσσοί και οι βαθύπλουτοι της Κίνας για να προσφέρουν στην κοινωνία από τους πόρους τους τόσο μέσω δωρεών όσο και μέσω της αυξημένης φορολογίας που σχεδιάζει το Πεκίνο.
