Τα νοικοκυριά στην Ευρωζώνη έχουν σωρεύσει σημαντικές υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις και αυτό συνέβη χάρη στα παρατεταμένα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεση της πανδημίας. Εάν θα αποφασίσουν να δαπανήσουν μεγαλύτερο από το αναμενόμενο τμήμα των χρημάτων αυτών στην κατανάλωση, τότε οι πιέσεις επί των τιμών σε μεσοπρόθεσμο ορίζονταν θα ενισχυθούν περισσότερο. Εντούτοις, από τη στιγμή που η αρχική αγοραστική μανία εξατμίστηκε και η ζήτηση αποδυναμώνεται, εμείς από πλευράς μας θα αναμένουμε μια μερική αντιστροφή αυτών των πιέσεων. Πέραν του 2023 διαβλέπουμε ορισμένες τάσεις, οι οποίες μπορεί να διευκολύνουν την άνοδο του πληθωρισμού, τουλάχιστον εν συγκρίσει με τις υποτονικές δυναμικές των τιμών που είχαμε παρατηρήσει μέσα στη δεκαετία του 2010. Η δημογραφική μετάβαση θα σημάνει ότι τα ποσοστά των παραγωγικών εργαζομένων επί του συνολικού πληθυσμού θα βαίνουν μειούμενα. Κατά συνέπεια θα ελαττώνεται ο αριθμός των παραγωγών, ενώ οι καταναλωτές θα παραμένουν αμετάβλητοι και τα αγαθά θα καθίστανται γενικά σπανιότερα. Επιπροσθέτως, ο πράσινος μετασχηματισμός της οικονομίας θα συντελεστεί με υψηλό τίμημα, το οποίο θα πρέπει να επωμιστούν οι καταναλωτές πληρώνοντας έως ένα βαθμό υψηλότερες τιμές.
O πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει τώρα υπερβεί κατά πολύ το ανώτατο όριο του 2,6%, το οποίο είχε προβλέψει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφορικά με το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Με μια πιθανολογούμενη περαιτέρω άνοδο του δείκτη έως τον Νοέμβριο, η ΕΚΤ είναι σχεδόν βέβαιο πως θα αναθεωρήσει προς τα πάνω τις προβλέψεις περί πληθωρισμού στη συνεδρίασή της στις 9 Σεπτεμβρίου. Συνδυάζοντας τες με μια σχετικά βελτιωμένη πρόβλεψη για το πραγματικό ΑΕΠ από το 4,6% στο 4,9% για το 2021 (όπως το προβλέπουμε εμείς), θα μπορούσε να δημιουργήσει το υπόβαθρο για να ανακόψει κατά το τέταρτο τρίμηνο τον ρυθμό αγοράς ομολόγων στο πλαίσιο του επείγοντος προγράμματος της πανδημίας – και θα μπορούσε να επιβραδύνει τον ρυθμό κάπου ανάμεσα σε εκείνον του πρώτου τριμήνου και τον πιο γρήγορο στη συνέχεια.
Οι δε χαμηλές αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα συνηγορούσαν υπέρ μιας τέτοιας κίνησης παρά τη διογκούμενη αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις των μολύνσεων από τη μετάλλαξη «Δέλτα» στο κλίμα και στην οικονομική δραστηριότητα. Το πρόγραμμα επειγουσών αγορών τίτλων αναμένεται να διαρκέσει έως τουλάχιστον τον Μάρτιο του 2022. Ωστόσο, κρίνοντας από τον περιορισμένο αντίκτυπο, που ακόμα και ο πολύ μεγάλος όγκος αγορών είχε στο παρελθόν στον πληθωρισμό, ο σχετικός δείκτης δεν αναμένεται να μεταβληθεί πολύ ως απάντηση σε μερικά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα ή λιγότερα υπό τη μορφή αγοράς τίτλων, ειδικά τώρα που παρήλθε η οξεία φάση της κρίσης της πανδημίας.
* Ο κ. Salomon Fiedler είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.