Tη δυνατότητα εξαίρεσης των πράσινων επενδύσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους του κάθε κράτους – μέλους αναμένεται να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, αύριο στο άτυπο Ecofin στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε., σε μια αναζήτηση των περιθωρίων να τονώσουν την ανάπτυξη, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους νέους περιβαλλοντικούς στόχους που εισηγείται η Κομισιόν.
Αποφάσεις δεν αναμένονται, θα είναι απλώς μια πρώτη ενημέρωση, με αφορμή την παρουσίαση σχετικής εισήγησης. Ωστόσο, η παρουσίαση θα ανοίξει ουσιαστικά τη συζήτηση για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. Κι αυτό γιατί μια από τις βασικές προτάσεις στο πλαίσιο της αναθεώρησης είναι ακριβώς η εξαίρεση των πράσινων επενδύσεων από τους λεγόμενους μεσοπρόθεσμους στόχους των κρατών – μελών. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι δαπάνες για πράσινες επενδύσεις θα εξαιρούνται από τον όποιο στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα τεθεί μετά τη λήξη της ρήτρας γενικής διαφυγής, πιθανότατα το 2023 – π.χ. τον στόχο για 2% του ΑΕΠ. Αυτό θα δώσει μεγαλύτερα περιθώρια στην ελληνική κυβέρνηση να διαθέσει επιπλέον πόρους για επενδύσεις, φοροελαφρύνσεις ή ό,τι άλλο θεωρεί σκόπιμο.
Σημειώνεται ότι και σήμερα προβλέπεται η δυνατότητα εξαίρεσης από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους δαπανών μεγάλων επενδύσεων, υπό προϋποθέσεις, όπως να έχει η εν λόγω χώρα σημαντικό επενδυτικό κενό (σ.σ. όπως έχει η Ελλάδα) ή σχετίζονται με σημαντικούς διαρθρωτικούς στόχους (π.χ. ασφαλιστικό) Πάντως στην πράξη, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, σπάνια έχει χρησιμοποιηθεί αυτή η ρήτρα.
Στο Eurogroup σήμερα και στο Ecofin αύριο θα συμμετάσχει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο του συμβουλίου οικονομικών εμπειρογνωμόνων Μιχάλη Αργυρού. Η γενίκευση της συζήτησης για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων δεν θα ξεκινήσει επί της ουσίας πριν σχηματιστεί κυβέρνηση στη Γερμανία. Ομως, η προετοιμασία του εδάφους σιγά σιγά ξεκινάει.
Μια δεύτερη σημαντική πρόταση στο πλαίσιο της επαναδιαπραγμάτευσης των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., εκτός από την εξαίρεση των πράσινων επενδύσεων, είναι η κατάργηση της υποχρέωσης να μειώνεται το χρέος ενός κράτους – μέλους κάθε χρόνο κατά το 1/20 του ποσού που υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ. Αυτός ο κανόνας θεωρείται ανέφικτος, ιδίως τώρα που η πανδημία εκτόξευσε στα ύψη το χρέος των κρατών – μελών. Για παράδειγμα, η Ελλάδα με χρέος 205% του ΑΕΠ της, θα έπρεπε να το μειώνει κατά 30% κάθε χρόνο. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται εξάλλου σήμερα η ενημέρωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης από την επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υπό το φως των χθεσινών αποφάσεων του Δ.Σ. της τράπεζας για επιβράδυνση του προγράμματος αγορών έκτακτης ανάγκης για την πανδημία (ΡΕΡΡ). ΕΚΤ και Ecofin κινούνται παράλληλα προς την επόμενη φάση, μετά την πανδημία, με οδηγό τον ρυθμό ανάκαμψης των οικονομιών, που δείχνει ικανοποιητικός, αλλά και τον πληθωρισμό που προκαλεί ανησυχία.