Το 2007 για να κάνει κάποιος έναρξη μιας εταιρείας περιορισμένης ευθύνης χρειαζόταν να προβεί σε 15 διαφορετικές διαδικασίες, οι οποίες απαιτούσαν 38 ημέρες και το κόστος –μόνο γι’ αυτές τις διαδικασίες– σε χρήμα ήταν 21,7% του κατά κεφαλήν εισοδήματος ή 4.200 ευρώ. Εκτός αυτού ο επιχειρηματίας έπρεπε να καταβάλει σε τράπεζα ή συμβολαιογράφο ελάχιστο κεφάλαιο ύψους 22.500 ευρώ. Τι ισχύει σήμερα; Για τη σύσταση μιας ΕΠΕ χρειάζονται μόλις 3 διαδικασίες, που ολοκληρώνονται σε 4 ημέρες, το κόστος υπολογίζεται σε περίπου 250 ευρώ και δεν απαιτείται ελάχιστο υποχρεωτικό κεφάλαιο.
Τα παραπάνω συμβαίνουν στην Ελλάδα και είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), της πλέον καθοριστικής για τη διευκόλυνση του επιχειρείν μεταρρύθμισης που έγινε στη χώρα. Σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας ειδικά για το ελληνικό ΓΕΜΗ, ακριβώς αυτή η μεταρρύθμιση κατέστησε την Ελλάδα την ευρωπαϊκή χώρα με τις ευκολότερες διαδικασίες για την έναρξη μιας επιχείρησης. «Το παράδειγμα της Ελλάδας μπορεί να είναι χρήσιμο και σε άλλες χώρες κατά τον σχεδιασμό της πολιτικής τους για βελτίωση της σύστασης επιχειρήσεων», τονίζεται στη μελέτη.
Στην παρούσα φάση βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για να αποκτήσει το ΓΕΜΗ ακόμη μεγαλύτερο ρόλο, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη σύσταση επιχειρήσεων και την εμπορική δημοσιότητα, αλλά και στην επιχειρηματική στρατηγική. Συγκεκριμένα, εξετάζεται η ανταλλαγή στοιχείων με τις ΔΟΥ και τις τράπεζες και η δημιουργία μιας υπηρεσίας αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και η παροχή έγκαιρα προειδοποιήσεων προς εταιρείες που βρίσκονται «στο κόκκινο» και απειλούνται με πτώχευση. Εξετάζεται δε να παρέχονται και συμβουλευτικές υπηρεσίες προκειμένου οι επιχειρήσεις αυτές να αποφεύγουν τελικά την πτώχευση και να επανακάμπτουν. Τα βήματα αυτά δεν έχουν προχωρήσει ακόμη, καθώς ένα από τα ζητήματα που εξετάζονται είναι αυτά της προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και τραπεζικού απορρήτου.
Υπενθυμίζεται ότι το ΓΕΜΗ, ως ηλεκτρονική πλατφόρμα, ξεκίνησε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 2011, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ενώ ένα πρώτο βήμα είχε γίνει το 2008 κυρίως με τη μείωση του ποσού που απαιτείτο ως αρχικό κεφάλαιο και τη μείωση του χρόνου δημοσίευσης της σύστασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Το 2012 έγινε μία ακόμη σημαντική μεταρρύθμιση, αυτή της θέσπισης της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας (ΙΚΕ), την οποία επίσης η Παγκόσμια Τράπεζα χαρακτηρίζει στην ίδια μελέτη ως κρίσιμη. Η ευκολία με την οποία συστήνεται μια ΙΚΕ είχε ως συνέπεια να αυξηθούν γενικότερα οι ενεργές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι ΙΚΕ αποτελούν σήμερα το 23,7% των ενεργών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο ποσοστό, 32%, αποτελούν οι ομόρρυθμες επιχειρήσεις, όμως έχουν μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με το 2012, όταν αποτελούσαν το 42,8% των ενεργών επιχειρήσεων. Η ΙΚΕ είναι επίσης η πρώτη εταιρική μορφή η οποία κατέστη δυνατό να γίνεται η σύστασή της και ηλεκτρονικά, μέσω της υπηρεσίας μιας στάσης (e-ΥΜΣ) η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί το 2018.
Πλέον η σύσταση των ΙΚΕ γίνεται μόνο ηλεκτρονικά, καθώς ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο είχε ξεπεραστεί το όριο (70%) των συστάσεων που γίνονται μέσω της e-ΥΜΣ, όριο που είχε τεθεί με ορίζοντα τριετίας. Συγκεκριμένα, την 1η Δεκεμβρίου 2020 σε σύνολο 10.236 νέων ΙΚΕ είχαν συσταθεί ηλεκτρονικά 8.721 – ποσοστό 85,42%. Στις υπόλοιπες εταιρικές μορφές τα αντίστοιχα ποσοστά είναι χαμηλότερα και συγκεκριμένα 31,45% για τις ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.), 49,49% για τις ΕΠΕ, 56,40% για τις Ο.Ε. και 64,46% για τις ετερόρρυθμες (Ε.Ε.).