Οι εταιρείες εξυπηρέτησης επίγειας κυκλοφορίας (handling) με δυσκολία καταφέρνουν να βρουν προσωπικό, η Aegean το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου πραγματοποίησε περισσότερες πτήσεις σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες της χρονιάς και οι πτήσεις στους ελληνικούς αιθέρες ήταν χαμηλότερες μόλις κατά 7% σε σχέση με το 2019. Δεν πρόκειται για «μαγική εικόνα», αλλά για τις επιδόσεις των αερομεταφορών το φετινό καλοκαίρι, οι οποίες υπήρξαν ιδιαίτερα βελτιωμένες σε σχέση με πέρυσι, με τον κλάδο να επιχειρεί να ανακτήσει τμήμα του χαμένου εδάφους. Βέβαια, η ανοδική αυτή πορεία δεν σημαίνει ότι οι πρωταγωνιστές των αερομεταφορών, οι αεροπορικές εταιρείες, οι εταιρείες διαχείρισης αεροδρομίων και handling έχουν καταφέρει να γεφυρώσουν το χάσμα με το 2019. Κι αυτό δεδομένου ότι τους πρώτους πέντε μήνες της χρονιάς η επιβατική κίνηση στα αεροδρόμια υπήρξε ισχνή, ενώ διαχρονικά, προτού ξεσπάσει η πανδημία, οι αεροπορικές μπίζνες αποτελούσαν δύσκολο πεδίο δραστηριοποίησης. Παρ’ όλα αυτά, ύστερα από το παρατεταμένο σοκ της πανδημίας, οι αεροπορικές εταιρείες βρίσκονται σε τροχιά ανάκαμψης και η απώλεια ταμειακών ροών (cash burn), που υπήρξε μεγάλη το 2020 και τους πρώτους μήνες της φετινής χρονιάς, έχει πάψει να υφίσταται.
Η Aegean εμφάνισε κατά το δεύτερο τρίμηνο, για πρώτη φορά από την αφετηρία της κρίσης τον Μάρτιο του 2020, θετικές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες, οι οποίες ανέρχονται σε 94,5 εκατ. ευρώ συνολικά κατά το πρώτο εξάμηνο. Κι αυτό λόγω της αύξησης προπωλήσεων από τον Απρίλιο του 2021, με την αεροπορική, κατά το πρώτο εξάμηνο, να περιορίζει τις ζημίες σε 78,4 εκατ. ευρώ (από -159 εκατ.). Κατά το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου η αεροπορική μετέφερε περισσότερους επιβάτες σε σχέση με όσους είχε μεταφέρει αθροιστικά από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο. Στο δίκτυο εξωτερικού, οι επιβάτες αυξήθηκαν κατά 108%, σε 1,2 εκατ., ενώ στο δίκτυο εσωτερικού ενισχύθηκαν κατά 39%, σε 1 εκατ., με την αεροπορική να προσφέρει συνολικά 3,2 εκατ. θέσεις. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιρινού διμήνου, η Aegean συνέχισε να αυξάνει την πτητική της δραστηριότητα, προσφέροντας περίπου το 80% της αντίστοιχης χωρητικότητας του 2019 (υπολογιζόμενη σε διαθέσιμες θέσεις), ενώ η επιβατική κίνηση ανήλθε στο 65% της αντίστοιχης περιόδου του 2019. Την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021, ο όμιλος θα προσφέρει το 70%-80% των διαθέσιμων θέσεων του 2019.
«Οι αερομεταφορές δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα παγκοσμίως, με τη δραστηριότητα να υποχωρεί 70%-80%. Για περισσότερο από 16 μήνες υπήρχαν πολλαπλοί περιορισμοί και πρωτόγνωρη αβεβαιότητα, με τεράστια δυσκολία στον προγραμματισμό. Η εταιρεία μας όμως είχε τόσο εξαιρετική δυναμική, σημαντικά ταμειακά αποθέματα και σημαντική εμπειρία σε κρίσεις από τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα μας. Η Aegean, που απέδιδε μέχρι πρόσφατα 400 εκατ. ευρώ, ετησίως, σε τέλη και εισφορές, βοηθήθηκε και από την πολιτεία. Χρειαστήκαμε όμως πολύ λιγότερα –και αναλογικά με τη δραστηριότητα– σε σχέση με τις περισσότερες εταιρείες στην Ε.Ε.
Ετσι και κρατηθήκαμε και κρατήσαμε την παραγγελία των αεροσκαφών μας. Μόνο μεταξύ 2022 και 2023 θα παραλάβουμε άλλα 20 νέα αεροσκάφη», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της Aegean Δημήτρης Γερογιάννης, την Παρασκευή, σε εκδήλωση για την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων μεταφορών και υποδομών στην Ελλάδα στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
Στη Skyexpress, που εγκαινίασε το καλοκαίρι νέες πτήσεις σε προορισμούς του εξωτερικού, όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, η επιβατική κίνηση αγγίζει το 80% των επιπέδων του 2019, ενώ η πληρότητα των πτήσεων ανέρχεται σε περίπου 70%, σύμφωνα με πληροφορίες. Η εταιρεία μέχρι το τέλος της χρονιάς θα διαθέτει έξι καινούργια αεροσκάφη ATR 72-600, έχοντας πρόσφατα προσθέσει στον στόλο της έξι καινούργια Airbus A320neo.
Ευρύτερα, στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση του ευρωπαϊκού οργανισμού για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας (Eurocontrol), που δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη, ο αριθμός των πτήσεων στις 15 Σεπτεμβρίου υποχώρησε κατά 12% σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν. Τόσο έχει μειωθεί και σε σχέση με την αντίστοιχη μέρα του 2019. Τον Αύγουστο προηγήθηκε η πανευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας, η οποία εμφάνισε μειωμένες πτήσεις κατά μόλις 7% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2019, σύμφωνα με τη Eurostat. Ακολουθούν με απόσταση η Ρουμανία και η Κροατία με λιγότερες, σε σχέση με το 2019, πτήσεις σε ποσοστό 18% και 21,5%.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο χάρτης του ανταγωνισμού στην εποχή μετά την πανδημία αναδιατάσσεται, όπως φανερώνει η πρόσφατη απόπειρα επιθετικής εξαγοράς της EasyJet από την ουγγρική Wizz Air. Η δραστηριότητα της βρετανικής αεροπορικής, που είχε απώλειες της τάξεως των 2,3 δισεκατομμυρίων ευρώ λόγω της πανδημίας, αναμένεται για το υπόλοιπο της χρονιάς να διαμορφωθεί στα 2/3 των επιπέδων του 2019. Σύμφωνα με το Eurocontrol, ύστερα από συνεχή αύξηση του αριθμού των πτήσεων από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ο αριθμός των πτήσεων στην Ευρώπη αυξάνεται συνεχώς, σταθεροποιείται από τις αρχές Σεπτεμβρίου και τοποθετείται στο 71% των επιπέδων του 2019. Στις ΗΠΑ, όπου λόγω της μετάλλαξης «Δέλτα» καταγράφεται επιβράδυνση των κρατήσεων που ανέκαμπταν, οι περισσότεροι αερομεταφορείς εκτιμούν ότι τα έσοδα του τρίτου τριμήνου θα αντιστοιχούν στο 70% αυτών που συγκεντρώθηκαν πριν από δύο χρόνια.
Δεν βρίσκουν προσωπικό στις υπηρεσίες
Τα άδεια αεροδρόμια σχεδόν όλο το έτος πέρυσι (εξαιρουμένων των καλοκαιρινών μηνών), όπως και κατά το πρώτο πεντάμηνο της φετινής χρονιάς, έφεραν και τις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης αντιμέτωπες με τον ηράκλειο άθλο της διαχείρισης κόστους ως επί το πλείστον ανελαστικού. Οι εταιρείες Goldair handling, Skyserv και Swissport, που προσφέρουν υπηρεσίες επίγειας εξυπηρέτησης, απασχολούν συνολικά περισσότερα από 3.000 άτομα –αριθμός που αυξάνεται σημαντικά τη θερινή περίοδο–, με το μισθολογικό κόστος να αντιστοιχεί στο 70% του συνόλου των λειτουργικών δαπανών. Ωστόσο, κατά την κορύφωση της πανδημικής κρίσης απώλεσαν το 99% του κύκλου εργασιών τους, με τη δραστηριότητά τους να προέρχεται, μεταξύ άλλων, από συμφωνίες αποκλειστικής αντιπροσώπευσης αεροπορικών εταιρειών, συμβάσεις παροχής υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών με μειωμένη κινητικότητα και διακίνησης εμπορευμάτων (Cargo).
Χρειάστηκε να «τετραγωνίσουν» τον κύκλο, όπως αναφέρουν στελέχη τους. Τη στιγμή που το πτητικό έργο είχε ελαχιστοποιηθεί ή περιοριστεί στην εξυπηρέτηση των λιγοστών πτήσεων cargo, έπρεπε να διατηρήσουν το εξειδικευμένο προσωπικό τους στον χειρισμό των απαιτητικών διαδικασιών της πίστας του αεροδρομίου. Γι’ αυτό η υιοθέτηση των μέτρων στήριξης των εργαζομένων (εκ περιτροπής εργασία, αναστολή συμβάσεων) υπήρξε μονόδρομος προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα: η κατάρρευση ενός κλάδου, ένα εφιαλτικό σενάριο που εάν επαληθευόταν θα καθιστούσε αδύνατη τη λειτουργία των αεροδρομίων, προκαλώντας σοβαρότατο πλήγμα και στην εφοδιαστική αλυσίδα.Υστερα από τις καλές επιδόσεις του καλοκαιριού, που θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες βάσει όλων των ενδείξεων, στις εταιρείες handling επικρατεί αισιοδοξία, πλην όμως συγκρατημένη, καθώς οι μεταλλάξεις της πανδημίας ενδέχεται να αναχαιτίσουν την εύθραυστη ανάκαμψη. Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρουν πηγές εταιρειών handling, η πρόσληψη προσωπικού, παρότι οι αποδοχές κρίνονται ικανοποιητικές, έχει καταστεί δύσκολη υπόθεση, καθώς και στον συγκεκριμένο τομέα ένας υπολογίσιμος αριθμός εργαζομένων αποφάσισε, εν μέσω πανδημίας, να αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό.
Εκτός από τη δυσκολία εύρεσης προσωπικού, οι «παίκτες» στο handling έχουν να αντιμετωπίσουν και τους αυξημένους χρόνους επίγειας εξυπηρέτησης που διαμορφώνονται, λόγω των μέτρων περιορισμού της πανδημίας, σε περίπου τεσσεράμισι λεπτά, από ενάμισι λεπτό πριν.