ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Οι οικονομικοί αξιωματούχοι που διαχειρίζονται τις τύχες της Ε.Ε. δεν χάνουν ευκαιρία να διαλαλήσουν ότι έχουν μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και ότι δεν θα υποχρεώσουν τα κράτη-μέλη σε μια δραστική επάνοδο στη δημοσιονομική πειθαρχία, που θα εκτροχιάσει την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Καθώς αναμένεται εντός ημερών να «ξεπαγώσει» η διαδικασία διαβούλευσης για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ωστόσο εντείνεται η ανησυχία ότι, χωρίς μία γρήγορη συμφωνία για την αναμόρφωσή του, η δημοσιονομική καθοδήγηση της Κομισιόν για το 2023 θα είναι εξόχως περιοριστική.
Ο λόγος είναι ότι τη χρονιά εκείνη θα τεθεί εκ νέου εν ισχύι το ΣΣΑ, που έχει ανασταλεί από τον Μάρτιο του 2020 με την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής. Οι διαβουλεύσεις για την αναμόρφωση του ΣΣΑ σε επίπεδο ακαδημαϊκών, δεξαμενών σκέψης και άλλων εμπλεκόμενων μερών θα ξεκινήσουν άμεσα, αλλά οι διαπραγματεύσεις επί της ουσίας μεταξύ των κρατών-μελών θα πρέπει να περιμένουν τη νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, ο σχηματισμός της οποίας μπορεί να μην ολοκληρωθεί πριν από το νέο έτος. Την 1η Ιανουαρίου, εν τω μεταξύ, αναλαμβάνει την εξάμηνη προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Γαλλία. Υπό άλλες συνθήκες θα ήταν μια ιδανική συγκυρία για προώθηση των αναγκαίων αλλαγών, αν βρισκόταν κοινός τόπος μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου.
Η αίσθηση όμως στις Βρυξέλλες είναι ότι η γαλλική προεδρία θα διαρκέσει στην πράξη περίπου δυόμισι μήνες, καθ’ ότι μετά όλη η προσοχή του Εμανουέλ Μακρόν θα στραφεί στη μάχη των προεδρικών εκλογών (ο πρώτος γύρος είναι στις 10 Απριλίου).
Οπως εξηγεί (σε ανάλυσή του στο Politico) ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, επικεφαλής Ευρώπης της εταιρείας πολιτικής συμβουλευτικής Eurasia, η Επιτροπή πρέπει να παράσχει σαφή κατεύθυνση στις εθνικές κυβερνήσεις για τη δημοσιονομική τους στάση το 2023 ώς τον προσεχή Απρίλιο. Τότε είναι η προθεσμία για την κατάθεση από τα κράτη-μέλη των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης, όπου δίνουν το στίγμα των εθνικών προϋπολογισμών για το ερχόμενο έτος. Αν έως τότε οι κανόνες του ΣΣΑ δεν έχουν αλλάξει, σημειώνει ο Ραχμάν, ενδέχεται τα κράτη-μέλη να υποχρεωθούν σε «άνευ προηγουμένου δημοσιονομικό σφίξιμο.
Οκτώ κράτη-μέλη από τη Βόρεια και την Ανατολική Ευρώπη έχουν ήδη πάρει θέση κατά της χαλάρωσης των κανόνων αλλά και κατά της σπουδής να ολοκληρωθεί η διαδικασία αναμόρφωσής τους πριν τεθεί εκ νέου σε ισχύ το ΣΣΑ. Η στάση της Γερμανίας θα είναι καθοριστική και παραμένει η μεγάλη άγνωστη μεταβλητή, με τους βασικούς διεκδικητές της καγκελαρίας (Σoλτς και Λάσετ) πάντως να έχουν τοποθετηθεί κατά της ουσιώδους χαλάρωσης του ΣΣΑ.