Η λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης –ακόμη και μέσα στο τρέχον έτος– για την καταπολέμηση του κύματος ακρίβειας θα αποτελέσει προτεραιότητα της κυβέρνησης σε περίπτωση εξεύρεσης πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου.
Η καταβολή πρόσθετων πόρων στο υπό σύσταση ταμείο για την επιδότηση της κιλοβατώρας, η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στην ενέργεια αλλά και η καταβολή άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων, είναι μέτρα που πλέον προωθούνται και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης προκειμένου να ξεπεραστεί ο εξαιρετικά δύσκολος –όπως προδιαγράφεται– χειμώνας.
Ετσι, ο δρόμος για τα πρόσθετα μέτρα καταπολέμησης της ακρίβειας ανοίγει διάπλατα. To οικονομικό επιτελείο θα κινηθεί με προσεκτικά βήματα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, προκειμένου ο δημοσιονομικός χώρος να αξιοποιείται την κατάλληλη στιγμή, ώστε να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα «εν τη γενέσει» τουλάχιστον στον βαθμό του εφικτού.
Το πρώτο βήμα θα είναι η κατάθεση της νομοθετικής ρύθμισης μέσα στην εβδομάδα για να ενεργοποιηθεί το ταμείο ενέργειας και να πιστωθούν στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος τα τρία λεπτά ανά κιλοβατώρα σε κάθε λογαριασμό χαμηλής τάσης και με ανώτατο όριο τις 300 κιλοβατώρες ανά μήνα. Ηδη ο «λογαριασμός» της πρώτης στήριξης ξεπερνάει τα 150 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί προκειμένου να επιδοτηθεί με τα τρία λεπτά του ευρώ και η κατανάλωση του Σεπτεμβρίου.
Νωρίτερα από πέρυσι αναμένεται να καταβληθεί και το επίδομα θέρμανσης με τον αυξημένο κατά 20% σε σχέση με πέρυσι προϋπολογισμό. Η πλατφόρμα έχει ήδη ετοιμαστεί από πέρυσι, οπότε θα επιδιωχθεί τα 100 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί να αποδοθούν στους δικαιούχους αρκετά πριν από τα Χριστούγεννα, προκειμένου να διευκολυνθούν οι καταναλωτές. Με την έναρξη της σεζόν πώλησης του πετρελαίου θέρμανσης, η τιμή του λίτρου αναμένεται να ξεπεράσει το 1,05 ευρώ. Η τιμή διυλιστηρίου εκτοξεύτηκε την Παρασκευή στα 902 ευρώ το κυβικό από 678 ευρώ το κυβικό πέρυσι τέτοιο καιρό. Ετσι, η ανατίμηση φτάνει ήδη στο 33%. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ανατίμηση του φυσικού αερίου, η κατανάλωση του οποίου επίσης καλύπτεται από πέρυσι με το επίδομα θέρμανσης.
Με τον ακριβή υπολογισμό του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου θα οριστικοποιηθούν και τα νέα μέτρα που θα ληφθούν, αφού εκτιμηθούν βέβαια και οι συνθήκες που θα επικρατούν προς το τέλος του φθινοπώρου στην αγορά, ειδικά στην αγορά της ενέργειας. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, η κυβέρνηση εμφανίζεται ανοικτή τόσο στην παράταση ή ακόμη και στη διεύρυνση της επιδότησης για το ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς αντίστοιχες πολιτικές αναμένεται να υιοθετηθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ανοικτό επίσης είναι το ενδεχόμενο ακόμη μεγαλύτερης αύξησης του επιδόματος θέρμανσης σε περίπτωση που «παγιωθούν» οι υψηλές τιμές σε πετρέλαιο θέρμανσης και φυσικό αέριο.
Αντίθετα, σοβαρές επιφυλάξεις υπάρχουν προς το παρόν στο ενδεχόμενο μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης, πρόταση που υιοθέτησε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, ναι μεν μετακυλίεται αυτόματα στην αγορά, ωστόσο έχει τρία μειονεκτήματα. Πρώτον, υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Μόνο από τους φόρους κατανάλωσης στα καύσιμα εισπράττονται πάνω από 4 δισ. ευρώ τον χρόνο, χωρίς να συνυπολογίζεται ο ΦΠΑ που επιβάλλεται επί του ειδικού φόρου. Δεύτερον, οριζόντιο αποτέλεσμα, με τα πιο εύπορα νοικοκυριά να κερδίζουν τα ίδια με τα πιο φτωχά. Και τρίτον, είναι ένα μέτρο που πριμοδοτεί εισαγόμενο και «βρώμικο» καύσιμο σε μια χρονική περίοδο που το ζητούμενο είναι η στροφή στις ανανεώσιμες ή πιο πράσινες πηγές ενέργειας.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες συζητούν και το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ. Στην Ελλάδα, η ηλεκτρική ενέργεια έχει ΦΠΑ 6% αντίθετα με το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης που είναι στο 24%. Η μείωση του ΦΠΑ για συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι ένα ενδεχόμενο, αν και ως μέτρο έχει πρακτικά τα ίδια μειονεκτήματα με τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης.