Το εισιτήριο για τη μετάβασή της στη μεταλιγνιτική εποχή και την κατοχύρωση της θέσης της ως ισχυρού πόλου στο νέο τοπίο της ενεργειακής αγοράς αγόρασε η ΔΕΗ με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα. Πίσω από την ΑΜΚ, που η διοίκηση της ΔΕΗ σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση και μεγάλες ξένες τράπεζες δρομολόγησαν με απόλυτη μυστικότητα –μέσα στο κατεξοχήν δίμηνο ραστώνης Ιουλίου – Αυγούστου– βρίσκεται ένα φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα με βασικό άξονα τις ΑΠΕ και την επέκταση σε στοχευμένες εξαγορές στα Βαλκάνια ύψους 8,4 δισ. ευρώ μέχρι το 2026, που αποτελεί ουσιαστικά μονόδρομο επιβίωσης και ανάπτυξης στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην αγορά ενέργειας.
Βάζοντας στα ταμεία της ζεστό χρήμα 1,3 δισ. ευρώ από την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ και τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ από την ΑΜΚ –αφού το τελικό ύψος θα καθοριστεί από την ένταση της ζήτησης και εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει και το 1 δισ.– η ΔΕΗ θα πατήσει το «κουμπί» για την επιτάχυνση του επενδυτικού της σχεδίου, που έχει ωριμάσει σε μεγάλο βαθμό. Μέσω της θυγατρικής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει χτίσει ήδη ένα αδειοδοτημένο χαρτοφυλάκιο ισχύος 10 GW σε όλες τις τεχνολογίες (αιολικά, φωτοβολταϊκά, αποθήκευση, μικρά υδροηλεκτρικά και βιομάζα), εκ των οποίων στόχος είναι η ανάπτυξη 4,8 GW μέχρι το 2026, που θα της διασφαλίσει το 22% της αγοράς. Στο επικαιροποιημένο της επενδυτικό σχέδιο η ΔΕΗ προσμετράει στα ΑΠΕ και την ισχύ των μεγάλων υδροηλεκτρικών (3441 MW), πρακτική που ακολουθούν οι εταιρείες ηλεκτρισμού στην Ευρώπη, ανεβάζοντας το συνολικό πράσινο χαρτοφυλάκιό της το 2026 στα 9,1 MW και το μερίδιό της στο 40%.
Με τον τρόπο αυτό θα έχει καταφέρει να υποκαταστήσει την ισχύ από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και μαζί με τις μονάδες φυσικού αερίου που διαθέτει, να διατηρήσει το μερίδιό της στην παραγωγή στα επίπεδα του 50%, παραμένοντας ο ισχυρός παίκτης της αγοράς με ένα διαφοροποιημένο και ανταγωνιστικό χαρτοφυλάκιο.
Η ενσωμάτωση των μεγάλων υδροηλεκτρικών στις ΑΠΕ δείχνει να οδηγεί μεσοπρόθεσμα και σε αναδιάρθρωση του ομίλου, με το χαρτοφυλάκιο παραγωγής να περνάει στη θυγατρική ΔΕΗΑΝΑΝ, στην οποία θα μεταφερθούν τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, με τον χαρακτηρισμό τους ως ανανεώσιμα και τον ρόλο της μητρικής να περιορίζεται περισσότερο στην προμήθεια.
Ο δεύτερος βασικός πυλώνας του επικαιροποιημένου επενδυτικού σχεδίου της ΔΕΗ είναι μια ισχυρή θέση στις αγορές των Βαλκανίων με στοχευμένες εξαγορές στον τομέα των ΑΠΕ. Για τον σκοπό αυτό θα διατεθεί μάλιστα το 16% της συνολικής χρηματοδότησης των 8,4 δισ. ευρώ. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΔΕΗ βρίσκονται φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα στις αγορές της Σερβίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, οι οποίες αξιολογούνται ως πιο ώριμες και ασφαλείς επενδυτικά και διερευνούνται διεξοδικά τους τελευταίους 10 περίπου μήνες. Με την τοποθέτησή της στα Βαλκάνια η ΔΕΗ επιδιώκει από εισαγωγέας ενέργειας σήμερα να μετεξελιχθεί σε εξαγωγέα, συμβάλλοντας και στη βελτίωση του ισοζυγίου ενέργειας της χώρας.
Η επέκταση των ΑΠΕ θα προχωρήσει και μέσω συνεργασιών, όπως αυτή της RWE, που προχωράει αθόρυβα και αποτελεσματικά. Τις πρώτες εβδομάδες του Οκτωβρίου αναμένεται η υπογραφή των οριστικών εγγράφων της συμφωνίας των ΔΕΗ Ανανεώσιμες και RWE Ανανεώσιμες (RWER) για τη σύσταση του joint venture, στο οποίο θα συμμετέχουν με ποσοστά 49% και 51% αντίστοιχα. Οι δύο εταιρείες στοχεύουν στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 2 GW και σύμφωνα με πληροφορίες η ΔΕΗΑΝΑΝ έχει ήδη προχωρήσει στη σύσταση 9 SPV (θυγατρικών εταιρειών ειδικού σκοπού) με αντίστοιχα έργα στην περιοχή του Αμυνταίου, τα οποία όπως προβλέπει η συμφωνία θα εισφερθούν στο joint venture. Αντίστοιχη κινητοποίηση για την ολοκλήρωση της συμφωνίας και την ανάπτυξη των έργων δείχνει και η γερμανική εταιρεία η οποία έχει ιδρύσει ήδη θυγατρική στην Ελλάδα και έχει μάλιστα προβεί και στις πρώτες προσλήψεις για τη στελέχωσή της. Με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου η ΔΕΗ έκανε ξεκάθαρη την πρόθεσή της για επιτάχυνση του επενδυτικού της σχεδίου και σαφέστατη τη θέση και τον ρόλο που διεκδικεί για την επόμενη ημέρα της ενεργειακής μετάβασης.
Θρυαλλίδα αλλαγών του επιχειρηματικού χάρτη στην ενέργεια
Η απόφαση για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με τρόπο που περιορίζει το ποσοστό του Δημοσίου στο 34% ανοίγει μια νέα σελίδα στη νεότερη ιστορία της ΔΕΗ ως εισηγμένης εταιρείας, σε μια αγορά που γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική και στην οποία κυριαρχούν παίκτες με ισχυρά κεφάλαια και πολυσχιδείς δραστηριότητες. Με εχέγγυο τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα από την ΑΜΚ και την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, και τον παράλληλο απογαλακτισμό από τον σφιχτό εναγκαλισμό του Δημοσίου που την εγκλώβισε σε ένα παθογενές αναπτυξιακό μοντέλο, είναι η πρώτη φορά που περνάει από την άμυνα στην επίθεση, διαμορφώνοντας η ίδια την «ατζέντα» της επόμενης ημέρας στην ενεργειακή αγορά, επιταχύνοντας τους ρυθμούς της ενεργειακής μετάβασης. Μπορεί η ΔΕΗ να ήταν πάντα για την αγορά ένας υπολογίσιμος παίκτης, αρκετά αδύναμος ωστόσο οικονομικά, ακόμη και μετά την εξυγίανσή της για να στηρίξει το επενδυτικό πρόγραμμα μετασχηματισμού της που ανακοίνωσε ο επικεφαλής της Γιώργος Στάσσης τον Δεκέμβριο του 2019 και πολύ περισσότερο να οδηγήσει τις εξελίξεις στον κλάδο του ηλεκτρισμού. «Το πού θα βρει τα λεφτά» ήταν το κοινό σχόλιο των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, με την ανακοίνωση του φιλόδοξου επενδυτικού σχεδίου τότε.
Η ΑΜΚ με την ταυτόχρονη σχεδόν πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ σε συνέχεια των δύο επιτυχημένων ομολογιακών εκδόσεων που προηγήθηκαν διασφαλίζει στη ΔΕΗ τα αναγκαία κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του γιγαντιαίου προγράμματος στις ΑΠΕ και τη συνέχειά της ως βασικού πυλώνα του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας. Η αγορά αναγνωρίζει το πλεονέκτημα αυτής της κίνησης για τη ΔΕΗ και της δυναμικής που θα έχει για τον κλάδο, ιδίως στην παρούσα συγκυρία των πιέσεων που ασκεί η ενεργειακή κρίση και των αυξημένων αναγκών για κεφάλαια κίνησης. Η τρέχουσα κρίση θα αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη διεθνώς και αναπόφευκτα και στην Ελλάδα. «Είναι αγώνας επιβίωσης και θα επιβιώσουν οι πιο ισχυροί», αναφέρει χαρακτηριστικά εκπρόσωπος μεγάλου ενεργειακού ομίλου, άποψη στην οποία συνηγορούν οι εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία, με τις μικρές εταιρείες προμήθειας να «σκάνε» η μία μετά την άλλη και το χαρτοφυλάκιο των πελατών να μεταφέρεται στις μεγάλες.
Η απόφαση της ΔΕΗ εκτιμάται ότι θα επισπεύσει την κινητικότητα σε επιχειρηματικό επίπεδο στην κατεύθυνση των συγχωνεύσεων και εξαγορών, με τους πιο αδύναμους να προσδένονται στο άρμα των πιο ισχυρών. Ο κύκλος αυτός φαίνεται ότι θα κλείσει με την επικράτηση τριών – τεσσάρων utilities (καθετοποιημένες εταιρείες ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου). Η μία είναι με βεβαιότητα πλέον η ΔΕΗ.
Εξι funds είπαν «ναι» στην αύξηση κεφαλαίου
Τουλάχιστον έξι επενδυτικά funds φέρεται να έχουν «κλειδώσει» τη συμμετοχή τους στην αύξηση κεφαλαίου της ΔΕΗ κατά την πρώτη διερεύνηση της αγοράς που πραγματοποιήθηκε μέσα στο καλοκαίρι. Πρόκειται για τα BlackRock, Fidelity, Apollo, Bluecrest, Pictet και KKR. Η ΔΕΗ θα επιδιώξει μέσω της διαδικασίας να επιλέξει επενδυτές που θα στηρίξουν τη μετοχή της μακροπρόθεσμα. Θα επιδιώξει επίσης και μεγάλη διασπορά, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο συγκέντρωσης μεγάλου πακέτου μετοχών από έναν επενδυτή. Εκτίμηση της διοίκησης της ΔΕΗ αλλά και αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών που έχουν εμπλακεί στη διαδικασία είναι ότι θα υπάρξει ισχυρή ζήτηση, και αυτό γιατί η ισχυροποίηση του ισολογισμού της εταιρείας και η διασφάλιση της χρηματοδότησης του επενδυτικού της προγράμματος δημιουργούν προοπτικές για να κτίσουν αξιόλογες θέσεις οι ξένοι θεσμικοί. Η ζήτηση, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, θα κρίνει το τελικό ύψος των κεφαλαίων που θα αντλήσει η επιχείρηση (μπορεί να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ), την τιμή διάθεσης αλλά και το εάν θα χρειαστεί να συμμετάσχει στην ΑΜΚ το υπερταμείο. Σύμφωνα με όσα επισήμως έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής, η ΑΜΚ θα γίνει με τη διαδικασία βιβλίου προσφορών για τον καθορισμό της τιμής διάθεσης των νέων μετοχών και με αποκλεισμό του δικαιώματος προτίμησης για τους παλαιούς μετόχους. Οι νέες μετοχές προτείνεται να διατεθούν με δημόσια προσφορά στην Ελλάδα και ιδιωτική τοποθέτηση σε θεσμικούς επενδυτές εκτός Ελλάδας. Για τους μικρούς υφιστάμενους μετόχους ωστόσο στην Ελλάδα, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του μετοχικού κεφαλαίου, θα ακολουθηθεί ξεχωριστή διαδικασία με δικαίωμα προτίμησης.
Η διοίκηση της ΔΕΗ έχει προγραμματίσει τη σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης στις 19 Οκτωβρίου για την έγκριση της σχετικής εισήγησης που πέρασε την Πέμπτη από το διοικητικό συμβούλιο. Η έγκριση της ΑΜΚ από τη Γ.Σ. έχει προεξοφληθεί μετά την ανακοίνωση του υπερταμείου που ελέγχει, μαζί με το 17% του ΤΑΙΠΕΔ, το 51% των μετοχών της ΔΕΗ. Η όλη διαδικασία, την οποία θα «τρέξουν» οι Goldman Sachs και Citigroup, θα ολοκληρωθεί στις αρχές Νοεμβρίου.