Η διόγκωση του ελλείμματος το 2021 κατά 755 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) δείχνει ότι η κυβέρνηση φαίνεται να έχει εξαντλήσει τον όποιο δημοσιονομικό χώρο δημιουργήθηκε από την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Τα μέτρα της ΔΕΘ σε συνδυασμό με τα κονδύλια για τους πυρόπληκτους, συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ, επιβαρύνουν περαιτέρω το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, διαμορφώνοντάς το στα 13 δισ. ευρώ έναντι 12,24 δισ. ευρώ που είχε προβλεφθεί στο ΜΠΔΣ. Από τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη με ρυθμό 3,6% για το τρέχον έτος φθάσαμε στο 6,1% στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Οι επιπλέον 2,5 ποσοστιαίες μονάδες (από το 3,6% στο 6,1%) έχουν ήδη μετουσιωθεί σε μέτρα για την πανδημική κρίση καθώς και σε μέτρα ελάφρυνσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Αυτό βέβαια, σε μια ειδική χρονιά δημοσιονομικής χαλάρωσης, δεν αποκλείει στο τέλος του έτους να αποφασισθεί η χορήγηση επιδόματος σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, είτε διότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα είναι υψηλότερος είτε διευρύνοντας περαιτέρω το έλλειμμα. Ουσιαστικά η εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης αλλά και τα προβλήματα που δημιουργεί η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις θα αποτελέσουν βαρόμετρο για την κυβέρνηση πριν λάβει τις οριστικές αποφάσεις, στα μέσα Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, από 912 εκατ. ευρώ πρωτογενούς ελλείμματος το 2022, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που είχαν καταγραφεί στο ΜΠΔΣ, εκτινάσσεται στα 2,028 δισ. ευρώ. Η διεύρυνση του ελλείμματος είναι αποτέλεσμα της:
• Αύξησης των δαπανών των Ενόπλων Δυνάμεων και των παραλαβών εξοπλιστικών συστημάτων.
H κυβέρνηση φαίνεται να έχει εξαντλήσει τον όποιο δημοσιονομικό χώρο δημιουργήθηκε από την ανάπτυξη.
• Ενίσχυσης των επιχειρήσεων, με τη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, τη μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και τη μείωση του φόρου σε περίπτωση συγχώνευσης (για μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις), με το δημοσιονομικό κόστος να φθάνει τα 183 εκατ.
• Επέκτασης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ και στα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους, στις θεατρικές παραστάσεις, στις συναυλίες και στο τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022, με το δημοσιονομικό κόστος να φθάνει τα 211 εκατ. για το 2022.
• Κατάργησης του φόρου γονικών παροχών – δωρεών για παροχές – δωρεές αξίας έως 800.000 ευρώ για συγγενείς πρώτου βαθμού.
• Επέκτασης του στεγαστικού επιδόματος και στους φοιτητές των δημοσίων ΙΕΚ και ενίσχυσης των νέων χωρίς εργασιακή εμπειρία για τους πρώτους 6 μήνες απασχόλησής τους.
• Κατάργησης του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας.
• Επέκτασης του προγράμματος των 100.000 νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 νέες θέσεις μέχρι εξαντλήσεώς τους, με το δημοσιονομικό κόστος του προγράμματος να εκτιμάται σε 186 εκατ. για το 2022.