Δάνεια ύψους 8,8 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 5,2 δισ. ευρώ σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, έχουν χορηγήσει οι τράπεζες στο 8μηνο του τρέχοντος έτους, με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, Βασίλης Ράπανος. Το ύψος της χρηματοδότησης επιβεβαιώνει ότι «οι τράπεζες διοχετεύουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία», σχολίασε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, αλλά όπως παρατήρησε όχι «στην επιθυμητή ένταση και έκταση, ειδικά προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις». «Η κυβέρνηση έχει κάνει αυτό που οφείλει, για να διοχετεύσει ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για βιώσιμη πιστωτική επέκταση», υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών καλώντας τις τράπεζες «να συμβάλουν περισσότερο».
Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη Βουλή, κατά το 8μηνο του 2021 δόθηκαν προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις 16.901 δάνεια τακτής λήξης, ενώ άλλα 6.353 ήταν τα δάνεια που δόθηκαν με τη μορφή αλληλόχρεων λογαριασμών. Σε ό,τι αφορά την κατανομή των δανείων με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων προκύπτει ότι οι μικρές επιχειρήσεις με τζίρο έως 5 εκατ. ευρώ δανειοδοτήθηκαν με 2 δισ. ευρώ και οι επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 5 εκατ. ευρώ έλαβαν δάνεια ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Ο κ. Ράπανος σημείωσε ότι οι τράπεζες επιδιώκουν να βρουν αξιόχρεους πελάτες και να διοχετεύσουν την αυξημένη ρευστότητα που διαθέτουν αυτή την περίοδο, χωρίς όμως να παραβιάζουν τις βασικές αρχές της υγιούς χρηματοδότησης και τα κριτήρια που επιβάλλει η ΕΚΤ. Από την πλευρά του ο κ. Σταϊκούρας αντέτεινε ότι «χωρίς να αγνοούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες, οι τράπεζες πρέπει να αναβαθμίσουν το σύστημα συλλογής πληροφοριών και δεδομένων, ποσοτικών και ποιοτικών, προκειμένου να είναι σε θέση να αναλύουν, σε μεγαλύτερο βάθος, τις ελληνικές επιχειρήσεις, να εντοπίζουν περισσότερες βιώσιμες επιχειρήσεις και να τιμολογούν τον πιστωτικό κίνδυνο με μεγαλύτερη ακρίβεια, θίγοντας και το θέμα του υψηλού κόστους δανεισμού με το οποίο επιβαρύνονται οι μικρές επιχειρήσεις.
Οι τράπεζες επιδιώκουν να βρουν αξιόχρεους πελάτες χωρίς να παραβιάζουν τις αρχές της χρηματοδότησης, είπε ο Β. Ράπανος.
«Τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να προετοιμαστούν καλύτερα ώστε να εντοπίζουν περισσότερες βιώσιμες επιχειρήσεις, διευρύνοντας την περίμετρο των δικαιούχων πιστώσεων», υπογράμμισε ο κ. Σταϊκούρας, απαντώντας ουσιαστικά στο επιχείρημα των τραπεζών ότι βασικός λόγος απόρριψης των αιτημάτων για δανεισμό είναι η χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Ράπανος, η χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση είναι η βασική αιτία απόρριψης σε ποσοστό 60,5% των αιτημάτων για δανεισμό, ενώ άλλο ένα 14,1% των αιτημάτων απορρίπτεται γιατί η επιχείρηση παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις ή είναι υπερδανεισμένη και άρα δεν διαφαίνεται δυνατότητα αποπληρωμής της αιτούμενης χρηματοδότησης. Σημαντική αιτία απόρριψης (16,1%) είναι το γεγονός ότι η προτεινόμενη επένδυση δεν κρίνεται σκόπιμη βάσει της επιχειρηματικής δραστηριότητας του υποψήφιου δανειολήπτη, ενώ το γεγονός ότι η επιχείρηση δεν προσφέρει τις απαιτούμενες εξασφαλίσεις είναι η αιτία μόνο για το 2% των απορρίψεων.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν πράγματι κόπωση στον ρυθμό χρηματοδότησης των επιχειρήσεων το τελευταίο διάστημα. Στο τέλος Αυγούστου 2021 ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης μειώθηκε στο 3,2%, από 10% στις αρχές του χρόνου. Την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2021 η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ήταν ελαφρώς αρνητική, μείον 90 εκατομμύρια, έναντι θετικής ροής 6,7 δισ. ευρώ το 2020 και 1,9 δισ. ευρώ το 2019. Οπως σημείωσε ο κ. Μαλλιαρόπουλος, οι αιτίες έχουν να κάνουν και με την αποκλιμάκωση της ζήτησης για δάνεια, καθώς πολλές επιχειρήσεις διαθέτουν αυξημένο επίπεδο ρευστότητας, λόγω κυρίως των μέτρων στήριξης και της ανάκαμψης των ταμειακών τους ροών τους τελευταίους μήνες, χωρίς ωστόσο να υποτιμάται και η επιφυλακτικότητα που δείχνουν οι τράπεζες για τις επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία η κρίση της πανδημίας.
Σημείο κριτικής από την αντιπολίτευση υπήρξε το γεγονός ότι παρότι οι τράπεζες έχουν αντλήσει σημαντική ρευστότητα από την ΕΚΤ, δεν έχουν μέχρι σήμερα δανείσει ισόποσα τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΤτΕ πρόκειται για ρευστότητα που είναι βραχυπρόθεσμη και την οποία οι τράπεζες δεν γνωρίζουν αν θα την έχουν και μετά τον Ιούνιο του 2022, έτσι ώστε να τη διοχετεύσουν σε μακροχρόνια δάνεια. «Υπάρχει μια αβεβαιότητα ως προς το εάν θα συνεχίσουν να γίνονται αποδεκτά τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου στο μέλλον», σημείωσε ο κ. Μαλλιαρόπουλος.