Με τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη να προαναγγέλλουν βαρύ χειμώνα για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, η ενεργειακή κρίση βρέθηκε χθες στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής. Αντί να οδηγήσει, όμως, σε συναίνεση, ουσιαστικά όξυνε περαιτέρω τη διάσταση απόψεων ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Πολλοί ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών τάχθηκαν κατά οποιασδήποτε εσπευσμένης παρέμβασης κατά των υψηλών τιμών της ενέργειας, την ίδια στιγμή που πολλές από τις φτωχότερες χώρες ζητούσαν μάταια να ληφθούν άμεσα μέτρα. Κι ενώ αρκετές κυβερνήσεις ευρωπαϊκών χωρών έχουν ήδη ανακοινώσει μειώσεις φόρων ή επιδοτήσεις στην ενέργεια για να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, άλλες ζητούν επίμονα να ληφθούν πρόσθετα μέτρα, να αναθεωρηθούν οι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων ή ακόμη και να αναβληθούν οι μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της στροφής στην πράσινη ενέργεια. Στην πράξη, άλλωστε, είναι ιδιαίτερα περιορισμένες οι δυνατότητες της Ε.Ε. να δράσει για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Η πλειοψηφία των 27 χωρών-μελών της Ε.Ε. ζήτησε να αναγνωριστεί ο ρόλος τόσο του φυσικού αερίου όσο και της πυρηνικής ενέργειας στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και να ενταχθούν το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια στις βιώσιμες επενδύσεις. Επικρατεί, όμως, διάσταση απόψεων δεδομένου ότι το φυσικό αέριο για πολλούς αποτελεί μόνο προσωρινή λύση στη μεταβατική φάση προς την πράσινη ενέργεια, καθώς είναι μεν λιγότερο ρυπογόνο από το πετρέλαιο, αλλά ανήκει στους υδρογονάνθρακες και συνεισφέρει στην κλιματική αλλαγή. Σε ό,τι αφορά την πυρηνική ενέργεια φαίνεται να επιστρέφει δυναμικά χάρη στην εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου σε απαγορευτικά επίπεδα. Εχει, άλλωστε, προηγηθεί προ δεκαημέρου η παρέμβαση 10 χωρών-μελών της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων και η Γαλλία, που τάχθηκαν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας με το επιχείρημα ότι η χρήση της δεν εκπέμπει ρύπους και επομένως πρέπει να ενταχθεί στη στρατηγική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Προσέθεσαν, μάλιστα, ότι η πυρηνική ενέργεια συμβάλλει στην απεξάρτηση της Ε.Ε. από τους προμηθευτές της. Το σχετικό ψήφισμα προσυπέγραψαν Ρουμανία, Τσεχία, Φινλανδία, Σλοβακία, Κροατία, Σλοβενία, Βουλγαρία, Πολωνία και Ουγγαρία. Στο μεταξύ, προσχώρησε στην ομάδα αυτή και η Ολλανδία.
Ο Εμ. Μακρόν προέβλεψε πως το κόστος της ενέργειας θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι εκκλήσεις τους, όμως, προσέκρουσαν στις αντιρρήσεις της Γερμανίας, της Αυστρίας και του Λουξεμβούργου, που σε μια ασυνήθιστη συμμαχία τους με σειρά μη κυβερνητικών οργανώσεων επισημαίνουν τα προβλήματα και τους κινδύνους που εγκυμονεί η αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Πρέπει να διακρίνουμε την τρέχουσα κρίση από τη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε στη μάχη μας για το κλίμα», τόνισε η απερχόμενη καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της συνόδου. Προσέθεσε με έμφαση ότι «πρέπει να αντιδράσουμε με νηφάλιο και ψύχραιμο τρόπο». Για λογαριασμό του Βελγίου, που όπως και η Γερμανία σχεδιάζει να κλείσει τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στο έδαφός του και να εγκαταλείψει πλήρως την πυρηνική ενέργεια, ο Βέλγος πρωθυπουργός, Αλεξάντερ ντε Κρο, τόνισε πως «δεν κινδυνεύει το σχέδιο της Ε.Ε. για το κλίμα», αλλά προσέθεσε ότι «πρέπει να έχουμε μια μακροπρόθεσμη οπτική».
Σύμφωνα με αξιωματούχους που προτίμησαν την ανωνυμία, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προέβλεψε πως το κόστος της ενέργειας θα παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, εφόσον δεν υπάρχει κανένας παράγοντας που να μπορεί να οδηγήσει στην υποχώρησή του. Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε, έτσι, πως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση καθιστά επιτακτική την ανάγκη να επισπευσθεί το σχέδιο της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών καυσαερίων, απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και αύξηση των επενδύσεων σε καθαρές μορφές ενέργειας. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες ανώνυμες πηγές, από την πλευρά του ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, κάλεσε την Κομισιόν να εκπονήσει το τάχιστο δυνατόν κανονισμό για τα αποθέματα φυσικού αερίου, με στόχο να είναι όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. εξίσου προστατευμένα και θωρακισμένα έναντι ακόμη και ενδεχόμενων πολιτικών πιέσεων. Μέχρι τα τέλη του έτους η Κομισιόν σχεδιάζει να παρουσιάσει τις προτάσεις της για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, τους νέους κανόνες για την αποθήκευση ενέργειας και τα μέτρα για να διασφαλισθεί η επάρκεια προσφοράς ενέργειας. Σε αυτές θα περιλαμβάνεται και κατάλογος με τις μορφές ενέργειας που κρίνονται καθαρές και βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Οπως, άλλωστε, ανέφερε προ ημερών η Ευρωπαία επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, η Κομισιόν μελετάει προσεκτικά την πρόταση που έχουν υποβάλει ορισμένα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Γαλλίας, με αντικείμενο τη δημιουργία κοινής πλατφόρμας για την αγορά αποθεμάτων φυσικού αερίου σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.