Ο νόμος 4712/2020 εισήγαγε τη σύσταση του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, παρέχοντας ταυτόχρονα φορολογικά κίνητρα στα φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε αυτές, αποσκοπώντας στη μείωση του επενδυτικού ρίσκου και στην αύξηση της επενδυτικής δραστηριότητας.
Το Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων, της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, είναι το επίσημο μητρώο καταγραφής των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Στοχεύει στην παρακολούθηση της προόδου τους με βάση συγκεκριμένα κριτήρια (KPIs), στην υποστήριξή τους με οφέλη και πλεονεκτήματα, ενώ λειτουργεί ως πόλος έλξης για επενδυτές, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Οι εταιρείες εγγράφονται ύστερα από αξιολόγηση από δύο ανεξάρτητους κριτές ή με διαδικασία fast track, χωρίς αξιολόγηση, για startups με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Ο κατάλογος των εγγεγραμμένων επιχειρήσεων στο μητρώο της ΓΓΕΚ γνωστοποιείται και επικαιροποιείται με αποφάσεις του γενικού γραμματέα Ερευνας και Καινοτομίας, και είναι προσβάσιμος ανά πάσα στιγμή, μέσω της πλατφόρμας .
Kίνητρα για επενδυτές
Τα φυσικά πρόσωπα που επενδύουν στις νεοφυείς επιχειρήσεις, γνωστά στη διεθνή oρολογία ως «επενδυτικοί άγγελοι» (angel investors), εισφέρουν επενδυτικά κεφάλαια και βοηθούν με την εμπειρία και την τεχνογνωσία τους να επιβιώσει η νεοφυής επιχείρηση τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, κατά τα οποία αναπτύσσει το καινοτόμο προϊόν ή την καινοτόμο υπηρεσία. Σε περίπτωση που φορολογούμενος – φυσικό πρόσωπο εισφέρει κεφάλαιο σε κεφαλαιουχική εταιρεία (Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ) που είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων, ποσό ίσο με το 50% του ποσού της εισφοράς του, εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημά του, αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους, εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά (άρθρο 70 Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος). Η έκπτωση εφαρμόζεται για εισφορές κεφαλαίων μέχρι του συνολικού ποσού των 300.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος, οι οποίες διενεργούνται σε έως 3, κατά τον μέγιστο αριθμό, διαφορετικές νεοφυείς επιχειρήσεις και μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ ανά επιχείρηση. Η εισφορά κεφαλαίου εκτελείται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικής καταθέσεως.
Στο πλαίσιο αυτό, ένας φορολογούμενος ο οποίος θα εισφέρει 100.000 ευρώ σε μια νεοφυή Α.Ε., ΕΠΕ ή ΙΚΕ, θα μπορεί να εκπέσει από το φορολογητέο εισόδημα του οικείου φορολογικού έτους το ποσό των 50.000 ευρώ (και να μη φορολογηθεί για το ποσό αυτό). Η εισφορά κεφαλαίου δηλώνεται από τη νεοφυή επιχείρηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Elevate Greece» με την υποβολή των στοιχείων που αποδεικνύουν την πραγματοποίησή της. Η δήλωση υποβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία καταχώρισης στο ΓΕΜΗ της πιστοποίησης της καταβολής της αύξησης κεφαλαίου. Η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του «επενδυτικού αγγέλου» πραγματοποιείται με την αναγραφή του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο αυτό καταβλήθηκε, υπό την προϋπόθεση η πραγματοποίηση της εισφοράς κεφαλαίου να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αυτό. Σε περίπτωση που η εισφορά κεφαλαίου ολοκληρωθεί μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η καταβολή, η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα πραγματοποιείται στο φορολογικό έτος που αυτή ολοκληρώθηκε.
Επιβολή προστίμου
Η ΑΑΔΕ διενεργεί ελέγχους για τη διαπίστωση της τήρησης των προβλεπόμενων υποχρεώσεων των «επενδυτικών αγγέλων» και των νεοφυών επιχειρήσεων, και προκειμένου να διαπιστώσει αν η εισφορά κεφαλαίου έγινε μόνο για την απόκτηση του φορολογικού πλεονεκτήματος και την αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης από τον «επενδυτικό άγγελο» και όχι για την εν γένει ανάπτυξη της επιχείρησης. Εφόσον αποδειχθεί ότι η εισφορά του κεφαλαίου έχει γίνει με σκοπό την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος, επιβάλλεται πρόστιμο στο φυσικό πρόσωπο «επενδυτικό άγγελο» ίσο με το ύψος του οφέλους που επιδίωξε να αποκομίσει από την εισφορά του κεφαλαίου στη νεοφυή επιχείρηση.
* * Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).