Αμεσα μέτρα συγκράτησης του ενεργειακού κόστους ζητούν από την πολιτεία εκπρόσωποι της ελληνικής μεταποίησης που μίλησαν στην «Κ». Οπως επισημαίνουν, η κατάσταση που διαμορφώνει η ενεργειακή κρίση είναι ανάλογη ή και χειρότερη με εκείνη κατά την περίοδο των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, καθώς η άνοδος της τιμής του ρεύματος έρχεται να προστεθεί στις μεγάλες ανατιμήσεις στα μεταφορικά κόστη και τις πρώτες ύλες. Επιπλέον, βρίσκει την ελληνική μεταποίηση σε δυσχερέστερη θέση έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών της, οι οποίοι επειδή δραστηριοποιούνται σε πιο ώριμες ενεργειακές αγορές από την ελληνική, έχουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια και δεν επιβαρύνονται από τις τρέχουσες ανατιμήσεις. Η αύξηση του ενεργειακού κόστους είναι τόσο μεγάλη, που δεν μπορεί να απορροφηθεί –τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της– από τη βιομηχανία και αργά ή γρήγορα θα επηρεάσει τις τελικές τιμές καταναλωτή. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να χαθούν αγορές και να μειωθεί η πραγματική αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, γεγονός που θα επηρεάσει εν τέλει και την ανάπτυξη. Οι επιχειρηματίες υπενθυμίζουν επίσης ότι κατά την περίοδο της πανδημίας η βιομηχανία στήριξε την ελληνική οικονομία και μάλιστα χωρίς μέτρα ενίσχυσης από το κράτος και απευθύνουν έκκληση να μειωθούν ή να «παγώσουν» φόροι και τέλη που επιβαρύνουν τα τιμολόγια ρεύματος.
Δεν μπορούμε να κλείσουμε νέες παραγγελίες με πελάτες
Τέα Αντωνίου*
Είναι μια πάρα πολύ δύσκολη χρονιά. Ξεκίνησε με ανατιμήσεις πρώτων υλών, οι οποίες στον κλάδο μας συμμετέχουν με ποσοστό 65% στο κόστος παραγωγής και είναι δύσκολο να τις μετακυλίσουμε στους πελάτες μας. Ερχεται τώρα και το ενεργειακό κόστος, που δεν μας επηρεάζει όσο άλλους κλάδους, και μας βρίσκει εν μέσω μιας μεγάλης αναταραχής που προκάλεσαν οι ανατιμήσεις στο μεταφορικό κόστος. Η βιομηχανία χρειάζεται μια σχετική σταθερότητα ενός εξαμήνου, ενός έτους για να δουλέψει, να κλείσει συμβόλαια.
Σπάσαμε τα συμβόλαια της περυσινής χρονιάς γιατί θα πέφταμε έξω και τώρα που τρέχουν διαγωνισμοί για την επόμενη χρονιά δεν μπορούμε να δώσουμε προσφορά, γιατί δεν ξέρουμε σε τι τιμή θα αγοράσουμε πρώτη ύλη τον Δεκέμβριο. Η κατάσταση είναι ανησυχητική γιατί δεν φαίνεται να ανακόπτονται οι ανατιμητικές τάσεις. Φοβάμαι ότι θα πάει έτσι όλο το 2022 και ότι δεν πρόκειται να ισορροπήσει στις τιμές του 2020. Εχω ζήσει την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και τα capital controls. Η φετινή χρονιά με όλες αυτές τις ανατιμήσεις είναι πολύ πιο επικίνδυνη για τη βιωσιμότητα. Χρειάζεται μια σταθερότητα προς μια πλευρά, έστω της ενέργειας. Υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει το κράτος. Να «παγώσει» ή να μειώσει τις έμμεσες χρεώσεις στην ενέργεια για όσο διάστημα διαρκεί η κρίση. Να αναβάλει την προκαταβολή φόρου της επόμενης χρονιάς, να μειώσει κι άλλο τις εργοδοτικές εισφορές. Να μην ξεχνάμε ότι την περυσινή χρονιά της πανδημίας η βιομηχανία κράτησε όλο το σύστημα όρθιο.
* H κ. Τέα Αντωνίου είναι διευθύνoυσα σύμβουλος της Αntopack.
Το υψηλό κόστος παραγωγής εξανεμίζει την αύξηση τζίρου
Λένα Κολιοπούλου*
Τα μέλη μας είναι εξαιρετικά θορυβημένα, κοιτάνε πίσω και λένε ότι τα capital controls δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτό που ζουν τώρα. Δεν είναι μόνο το ενεργειακό κόστος, είναι τα μεταφορικά, οι τιμές πρώτων και δεύτερων υλών, των ανταλλακτικών, οι ρωγμές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Υπάρχει έλλειψη φορτηγών μεγάλων αποστάσεων στην Ευρώπη, έλλειμμα 100 χιλιάδων οδηγών, κάτι που αρχίζει να επηρεάζει τις παραδόσεις και τα μεταφορικά και στην Ελλάδα.
Θα αρχίσουμε να βλέπουμε φαινόμενα μείωσης παραγωγής, αφού η κατάσταση δεν φαίνεται να εκτονώνεται πριν από το β΄ εξάμηνο του 2022. Τι θα κάνεις αν σου βγει εκτός μια μηχανή και δεν έχεις ανταλλακτικά; Θα αρχίσουν να σκάνε μικρές βόμβες. Περιμένουμε υπερθέρμανση της οικονομίας και πληθωρισμό, που έχουμε να δούμε πολλά χρόνια και προβλήματα στους ισολογισμούς των εταιρειών που θα δυσκολεύουν τη χρηματοδότησή τους. Ανεβαίνουν οι τζίροι λόγω της υψηλής ζήτησης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα αποτελέσματα των εταιρειών είναι βιώσιμα. Οι επιχειρήσεις τιμούν τα παλαιά συμβόλαια απορροφώντας το κόστος, αλλά έχουν τεράστια δυσκολία να κάνουν προϋπολογισμό και προσφορές για νέα συμβόλαια. Η μεταποίηση άντεξε στις προηγούμενες κρίσεις και στην πανδημία χωρίς επιδοτήσεις. Χρειάζεται στήριξη με μέτρα που θα ενισχύσουν τη ρευστότητά της για να αντέξει. Μπορούν να ανασταλούν χρεώσεις όπως τα ΥΚΩ και το ΕΤΜΕΑΡ, ο ΕΦΚ και όποια άλλη διευκόλυνση από τους έμμεσους φόρους.
* Η κ. Λένα Κολιοπούλου είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας (ΣΕΘΣΕ) και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Παραγωγής.
Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το υψηλό ενεργειακό κόστος
Πάνος Σκαρλάτος*
Tο 2021 είναι δύσκολη χρονιά. Αρχικά, το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν οι μεταφορές. Ηταν δύσκολο να φέρουμε προϊόντα, υπήρξαν ελλείψεις κρίσιμων πρώτων υλών και εκτίναξη του κόστους. Στη συνέχεια ήρθε και η ενεργειακή κρίση, που ήταν το αποκορύφωμα γιατί στην Ελλάδα είχαμε ήδη ακριβή ενέργεια σε σχέση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές μας και μας βρήκε χωρίς εργαλεία απορρόφησης των αυξήσεων. Ετσι οι αυξήσεις μεταφέρονται στη βιομηχανία και είναι τέτοιου μεγέθους που δεν μπορούν να απορροφηθούν. Εκτίμησή μας είναι ότι όσο διαρκεί η ενεργειακή μετάβαση, που πρέπει να παραμείνει ο στόχος μας, θα έχουμε κι άλλες απότομες διακυμάνσεις τιμών γι’ αυτό και μεταφέρουμε την αγωνία μας και την ανάγκη να εξεταστούν και μέτρα μακροχρόνιου χαρακτήρα. Κάθε εταιρεία κάνει τους υπολογισμούς της και προσπαθεί να αντεπεξέλθει στις νέες συνθήκες, να συγκρατήσει όσο μπορεί περισσότερο την αύξηση της τιμής για να διατηρήσει την αγορά και το μερίδιο εξαγωγών. Το ενεργειακό κόστος είναι ένα κεντρικό θέμα, δεν μπορούμε να το επηρεάσουμε άμεσα, ακόμα και αν κάνουμε επενδύσεις στην ενέργεια θα αποδώσουν αργότερα. Ζητάμε μέτρα για εξομάλυνση της κατάστασης, όπως μείωση των φόρων στην ενέργεια, κάποιου είδους επιδότηση για την ενίσχυση της ρευστότητας. Η κατάσταση με τα capital controls ήταν εφιαλτική. Τώρα υπάρχουν χρήματα, αλλά έχουν ξεφύγει οι συντελεστές παραγωγής. Αυτά όμως η βιομηχανία ξέρει να τα αντιμετωπίζει. Αυτό που δεν μπορείς να διαχειριστείς είναι να μη γνωρίζει το κόστος κάθε φορά που γυρίζει τον διακόπτη του ρεύματος.
* Ο κ. Πάνος Σκαρλάτος είναι γενικός διευθυντής Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών.
Το κόστος ρεύματος ανά παραγόμενο κιλό αυξήθηκε 700% σε 12 μήνες
Ευριπίδης Δοντάς*
Είμαστε στο έλεος του θεού. Πληρώνουμε εδώ και μήνες το κόστος ρεύματος σε τιμές αγοράς. Η ενέργεια σε κανονικές συνθήκες έφτανε το 25% του κόστους παραγωγής και τώρα έχει φτάσει το 60%. Το νούμερο είναι τρομακτικό. Από 20 λεπτά στο κιλό ανά παραγόμενου προϊόντος, το κόστος ρεύματος πέρυσι τον Οκτώβριο έφτασε φέτος το 1,35 ευρώ το κιλό, αύξηση 600%-700%. Πουλούσαμε πέρυσι 3,5 ευρώ το κιλό το παραγόμενο προϊόν και φέτος το συνολικό κόστος ενέργειας, πρώτων υλών και μεταφοράς έχει επιβαρύνει την τιμή του τελικού προϊόντος κατά 70%. Είμαστε μια εξαγωγική εταιρεία με βασικό προορισμό την ευρωπαϊκή αγορά, όπου οι ανταγωνιστές μας δεν επιβαρύνθηκαν με αυξήσεις στο ρεύμα, καθώς το προμηθεύονται μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων σε σταθερές τιμές. Στην Ελλάδα οι προμηθευτές ενέργειας μεταφέρουν το σύνολο των αυξήσεων στους πελάτες τους. Ο μεγάλος μας αντίπαλος είναι η Τουρκία, η οποία βγαίνει επιθετικά στην αγορά με πολύ χαμηλότερες τιμές, αφού δεν πληρώνει δασμούς για την ευρωπαϊκή αγορά. Αλλά και ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Αυστρία, δεν έχουν μεταφέρει τις αυξήσεις ρεύματος στη μεταποίηση. Εχουμε χάσει συμβόλαια και αυτός που φεύγει δεν επιστρέφει. Πρέπει η πολιτεία να αντιληφθεί το πρόβλημα και να παρέμβει άμεσα. Η μεταποίηση κράτησε όρθια την οικονομία στην πανδημία, χωρίς επιδόματα και επιστρεπτέες προκαταβολές. Δεν πρέπει να στηριχτεί σήμερα που απειλείται η βιωσιμότητά της; Καλώς η πολιτεία στηρίζει τους οικιακούς καταναλωτές, αλλά θα πρέπει να δει και τις επιχειρήσεις. Στο σπίτι μου μπορεί να κάνω και οικονομία στην κατανάλωση ενέργειας. Στην παραγωγή, οικονομία σημαίνει δεν παράγω, πρέπει να καταναλωθούν συγκεκριμένες κιλοβατώρες. Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να μειώσουν το ενεργειακό κόστος. Για όσο διάστημα διαρκεί η κρίση να «παγώσουν» οι χρεώσεις σε δίκτυα, ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ, να μην πληρωθεί για όλο το 2021 ο ΕΦΚ στο ρεύμα και το φυσικό αέριο. Το μέτρο της διακοψιμότητας, που ήταν μια σημαντική ελάφρυνση στο κόστος ρεύματος για την ενεργοβόρο βιομηχανία έληξε από τον Σεπτέμβριο, ενώ δεν έχει αντικατασταθεί από τη συμμετοχή της ζήτησης στην αγορά εξισορρόπησης, όπως προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί, ούτε η κυβέρνηση έχει ζητήσει παράταση από την Κομισιόν. Επιπλέον ο κλάδος μας έχει εξαιρεθεί πανευρωπαϊκά από το μέτρο της αντιστάθμισης του κόστους ρύπων, που σημαίνει ότι από το νέο έτος θα έχουμε και αυτή την επιβάρυνση.
* Ο κ. Ευριπίδης Δοντάς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος
της κλωστοϋφαντουργίας Επίλεκτος.