Μικρές αλυσίδες σούπερ μάρκετ βρίσκονται στο «ραντάρ» της METRO AEBE, προκειμένου να μεγαλώσει το δίκτυο λιανικής της που λειτουργεί υπό το σήμα My Market. Εντός συνόρων η εταιρεία σχεδιάζει την επέκταση των μικρών σημείων πώλησης με ευέλικτο ωράριο (convenience stores) και μεσοπρόθεσμα την είσοδο στο λεγόμενο quick commerce, εκεί όπου σήμερα κυριαρχούν οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Εκτός συνόρων αναζητεί ακίνητο για την ίδρυση δεύτερου καταστήματος cash & carry στην Κύπρο. Για τα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας, τη φετινή πορεία της, αλλά και για τις επιπτώσεις από τις ανατιμήσεις και την αύξηση του ενεργειακού κόστους μιλάει σήμερα στην «Καθημερινή» της Κυριακής ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της METRO AEBE.
– Το 2020 ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, είδαμε πολύ μεγάλη αύξηση πωλήσεων, αλλά και κερδών στον κλάδο. Ποια είναι η πορεία της εταιρείας το 2021;
– Στο σύνολό της η χρονιά εκτιμώ ότι θα είναι οριακά θετική για τον κλάδο. Εμείς ως εταιρεία έχουμε την τύχη φέτος, λόγω και των METRO cash & carry που κατέγραψαν αύξηση πωλήσεων εξαιτίας του αυξημένου τουρισμού, να αναμένουμε ενίσχυση των πωλήσεων της τάξης του 2%-3%. Από πλευράς κερδοφορίας και παρά το αυξημένο κόστος ενέργειας εκτιμώ ότι θα κυμανθούμε στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, ίσως και καλύτερα. Αυτό θα εξαρτηθεί και από την πορεία του τελευταίου διμήνου. Υπενθυμίζω ότι πέρυσι οι πωλήσεις στο τελευταίο δίμηνο του έτους ήταν αυξημένες, καθώς είχε επιβληθεί το δεύτερο lockdown από τις αρχές Νοεμβρίου.
– Αναφερθήκατε στο κόστος ενέργειας. Πόσο έχει αυξηθεί το κόστος λειτουργίας του δικτύου σας από τις αυξήσεις στις χρεώσεις του ηλεκτρικού ρεύματος;
– Ο κλάδος μας παγκοσμίως είναι μεγάλος καταναλωτής ενέργειας. Το πρόσθετο κόστος ανέρχεται σε κάποια εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση, το οποίο για την ώρα όλοι το απορροφούμε, κάτι βεβαίως που επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία. Το μέρος του λογαριασμού που αφορά καθαρά τη χρέωση της ενέργειας τους τελευταίους μήνες είναι υπερδιπλάσιο. Κατά μέσον όρο από τον Μάρτιο έως σήμερα είναι διπλάσια η επιβάρυνση σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Απορροφούμε την αύξηση αυτή μέχρι στιγμής, διότι είναι τόσο πολλές οι ανατιμήσεις στα προϊόντα, την ίδια ώρα που… αλίμονο εάν τη μετακυλίσουμε και αυτήν στις τιμές καταναλωτή.
– Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η ετήσια επιβάρυνση από τις ανατιμήσεις στα είδη παντοπωλείου;
Οι αυξήσεις στα είδη παντοπωλείου θα είναι 3%. Το κακό είναι ότι υπάρχουν κατηγορίες βασικών τροφίμων που δέχονται μεγάλες ανατιμήσεις.
– Εκτιμώ ότι θα είναι της τάξης του 3% κατά μέσον όρο. Το κακό είναι ότι υπάρχουν κατηγορίες βασικών τροφίμων, απαραίτητων αγαθών που δέχονται μεγάλες ανατιμήσεις. Οπως, για παράδειγμα, οτιδήποτε έχει σχέση με το σιτάρι (αλεύρι, ζυμαρικά), προϊόντα που είναι μεν φθηνά αλλά είναι προϊόντα βασικής διατροφής. Είναι διεθνές το πρόβλημα. Μπορεί, λοιπόν, το 3% να μη φαίνεται πολύ βαρύ, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, σε κάποια βασικά αγαθά μπορεί να είναι πολύ περισσότερο και θα επηρεάσει αρνητικά την τσέπη του καταναλωτή. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Τόσο εμείς όσο και οι προμηθευτές κάνουμε κάποιες κινήσεις για να αμβλύνουμε την ένταση των ανατιμήσεων. Κατ’ αρχάς και οι προμηθευτές καθυστερούν τις ανατιμήσεις. Στοκάρουν και αυτοί όσο μπορούν πρώτες ύλες. Οταν μας ανακοινώνουν τις ανατιμήσεις, διαπραγματευόμαστε και προσπαθούμε να τις καθυστερήσουμε και εμείς. Παίρνουμε επίσης και απόθεμα προϊόντων που έχουν τιμολογηθεί χαμηλότερα. Επομένως, ανατιμήσεις που έχουν γίνει τώρα ή τον προηγούμενο μήνα σταδιακά θα εμφανιστούν στο ράφι μέχρι το τέλος του χρόνου. Θέλω να πιστεύω ότι μέχρι το τέλος του χρόνου κλείνει αυτός ο κύκλος των αυξήσεων. Και μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2022 θα αρχίσει μία «διόρθωση» προς τα κάτω. Αυτό όμως είναι μόνο εκτίμηση. Το διεθνές περιβάλλον είναι απολύτως αβέβαιο.
– Με τι συχνότητα αλλάζουν πλέον οι τιμοκατάλογοι;
– Η συντριπτική πλειονότητα των προμηθευτών αλλάζει 1-2 φορές μέσα στο εξάμηνο, από τον Ιούνιο έως το τέλος του χρόνου. Παλιότερα, μπορεί να περνούσαν τρία χρόνια και να μην είχαν αλλάξει οι τιμοκατάλογοι.
– Εσείς τόσο μέσω των καταστημάτων λιανικής όσο και μέσω του δικτύου METRO Cash & Carry διαθέτετε και πολλά προϊόντα bazaar (πλαστικά σκεύη, μαγειρικά σκεύη, λευκά είδη κ.ά.), πολλά εκ των οποίων εισάγονται από την Κίνα. Υπάρχουν σε αυτή την κατηγορία ελλείψεις και ανατιμήσεις;
– Υπάρχουν δυστυχώς και ανατιμήσεις και ελλείψεις. Οι τιμές σε αυτή την κατηγορία επηρεάζονται κυρίως από τα μεταφορικά, τα οποία μεν σταμάτησαν να ανεβαίνουν, αλλά παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Επίσης, υπάρχουν καθυστερήσεις για πολλούς λόγους, στα λιμάνια, στην παραγωγή. Ελλείψεις σημαντικές δεν έχουμε, διότι ψάχνουμε εναλλακτικούς προμηθευτές σε Ινδία, Βιετνάμ, Μπανγκλαντές.
– Πώς σχολιάζετε τις πρόσφατες έρευνες της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο; Θεωρείτε ότι υπάρχουν εναρμονισμένες πρακτικές τιμών;
– Φυσικά και θεωρώ ότι δεν υπάρχουν. Δεν έχουμε τα περιθώρια για τέτοιου είδους πρακτικές. Είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικό το τοπίο. Δεν νομίζω ότι οι έλεγχοι έγιναν διότι η Ε.Α. έχει κάποιες σοβαρές ενδείξεις ή καταγγελίες ότι κάτι συμβαίνει. Βεβαίως, δουλειά της Ε.Α. είναι να κάνει ελέγχους, είτε κατόπιν καταγγελιών είτε προληπτικά. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι ακριβώς επειδή είμαστε σε ανατιμητικό κλίμα η Ε.Α. θέλει αφενός να διασφαλίσει ότι δεν το εκμεταλλεύεται κανείς, αφετέρου ίσως θέλει να περάσει και κάποια μηνύματα. Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα με τον έλεγχο αυτόν καθαυτόν. Κάνω απλώς μία παράκληση: αυτοί οι έλεγχοι να κλείνουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα, διότι μέχρι να κλείσουν επικρέμαται πάνω μας μία κατηγορία, μία καχυποψία ότι κάτι δεν πάει καλά. Πρέπει να γίνονται έλεγχοι, αλλά να είναι στοχευμένοι και κάποια στιγμή να τελειώνουν και τα αποτελέσματα να δημοσιοποιούνται.
Επενδύσεις 35 εκατ. ευρώ το 2022
– Τι επενδύσεις υλοποιήσατε το 2021 και ποιο είναι το επενδυτικό σας πρόγραμμα για το 2022;
– Το επενδυτικό μας πρόγραμμα για το 2021 θα κλείσει στα 35-36 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει την ίδρυση τεσσάρων νέων καταστημάτων, ανακαινίσεις υφισταμένων, την επέκταση του κέντρου διανομής στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης, επενδύσεις στο μηχανογραφικό μας σύστημα, αλλά και αγορά ακινήτων για καταστήματα που θα ανοίξουν την επόμενη χρονιά. Το 2022 οι επενδύσεις μας θα είναι τουλάχιστον 35 εκατ. ευρώ και θα είναι στους ίδιους άξονες με τις επενδύσεις του 2021.
– Πρόκειται να προχωρήσετε σε εξαγορές άλλων επιχειρήσεων του κλάδου;
– Μας ενδιαφέρει. Κοιτάμε κυρίως μικρότερες αλυσίδες. Πρέπει να σας πω ότι υπάρχει ένα μεγάλο εμπόδιο αυτή τη στιγμή: πέρυσι εξαιτίας της πανδημίας ο κλάδος πήγε καλά και αυτό ανέβασε τις απαιτήσεις επιχειρήσεων που είναι προς πώληση. Οπως προανέφερα, μας ενδιαφέρει πολύ και το κοιτάμε, αλλά δεν βασίζουμε την ανάπτυξή μας εκεί, διότι υπάρχει μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας. Δεν είναι μέσα στον προϋπολογισμό που κάνουμε. Εχουμε όμως ανάγκη να μεγαλώσουμε, διότι στον κλάδο μας το μέγεθος μετράει.
– Ποια είναι η πορεία των δραστηριοτήτων σας στην κυπριακή αγορά;
– Στην Κύπρο και συγκεκριμένα στη Λεμεσό ανοίξαμε το κατάστημα cash & carry ακριβώς πριν από την πανδημία, ένα κατάστημα που βασίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, όπως άλλωστε και η οικονομία της Κύπρου. Με αυτά τα δεδομένα η περυσινή χρονιά πήγε καλά. Η φετινή χρονιά πήγε καλύτερα σε σύγκριση με πέρυσι, αν και στην Κύπρο ο τουρισμός δεν είχε τον ίδιο βαθμό ανάπτυξης με αυτόν στην Ελλάδα. Πήγαμε πολύ καλύτερα από πέρυσι, γινόμαστε γνωστοί και αποδεκτοί από τους πελάτες, αλλά θεωρώ ότι έχουμε ακόμη αρκετό δρόμο. Αναζητούμε χώρο –και συγκεκριμένα στη Λευκωσία– για να λειτουργήσουμε και δεύτερο κατάστημα. Μια εταιρεία του ενός καταστήματος δεν είναι προφανώς βιώσιμη.
– Υπάρχει τελευταία μεγάλη κινητικότητα στη μικρή λιανική και τα λεγόμενα convenience stores (καταστήματα ευκολίας). Ποια είναι τα αποτελέσματα από το πιλοτικό κατάστημα My Market Speedy που ανοίξατε φέτος στην Κυψέλη;
– Το κατάστημα αυτό είναι πλήρως ελεγχόμενο, είναι σχεδόν δικό μας. Το επόμενο βήμα είναι να ανοίξουμε ένα δεύτερο κατάστημα με τρίτο συνεργάτη, έτσι ώστε να λειτουργεί κανονικά με το σύστημα της δικαιόχρησης (franchising) . Θέλουμε να το δουλέψουμε και να βεβαιωθούμε ότι όλα λειτουργούν κανονικά, ότι είναι κερδοφόρο και για εμάς και για τον δικαιοδόχο. Στην παρούσα φάση είμαστε σε αναζήτηση χώρου σε πυκνοκατοικημένες περιοχές στην Αττική και τρίτου συνεργάτη. Αφού περάσουμε αυτό το στάδιο τότε θα μπορούμε να επεκτείνουμε το μοντέλο.
– Πώς βλέπετε την είσοδο των ηλεκτρονικών πλατφορμών στη μικρή λιανική;
– Οι πλατφόρμες δουλεύουν σε έναν υποκλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου, στο quick commerce. Παραδίδουν λιγότερα συνήθως προϊόντα, αλλά πολύ γρήγορα. Αυτή η υποκατηγορία καλύπτει μια πραγματική ανάγκη και θα συνεχίσει να υπάρχει. Οι πλατφόρμες αποσπούν τζίρο από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ και στο μέλλον εκτιμώ ότι οι αλυσίδες θα δραστηριοποιηθούν απευθείας και αυτές στο quick commerce.
– Εσείς σκέφτεστε να δραστηριοποιηθείτε στο quick commerce;
– Το παρακολουθούμε. Πιστεύω ότι θα το κάνουμε, αλλά δεν νομίζω ότι ήρθε ακόμη η ώρα. Είναι μια μικρή αγορά ακόμη, η οποία όμως αναπτύσσεται. Οποια δέσμευση πάρουμε πρέπει να την τηρήσουμε. Εάν υποσχεθούμε παράδοση της παραγγελίας σε μία ώρα, πρέπει οπωσδήποτε εντός μίας ώρας να παραδίδουμε.
– Ποιες ήταν οι επιδόσεις του ηλεκτρονικού σας καταστήματος και ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η εξέλιξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων;
– Πλέον ο τζίρος από το ηλεκτρονικό κατάστημα αντιστοιχεί στο 2,5% περίπου του συνολικού μας τζίρου. Εκτιμώ ότι αν το 2022 είναι μια ομαλή χρονιά από πλευράς πανδημίας, ο τζίρος θα είναι χαμηλότερος από φέτος. Ζήσαμε μια έξαρση πέρυσι και φέτος αναμένω διόρθωση και σταθεροποίηση και μετά μια μικρή ανάκαμψη. Ακόμη οι ηλεκτρονικές αγορές είναι συμπληρωματικές του φυσικού καταστήματος. Εμείς προσδοκούμε έναν πελάτη που κάνει και τα δύο και οι επενδύσεις που κάνουμε είναι μεικτές. Για παράδειγμα, οι μηχανές ζύγισης των τυριών που έχουμε βάλει στα φυσικά καταστήματα είναι κανονικοί υπολογιστές. Η παραγγελία που δίνει κάποιος στο ηλεκτρονικό κατάστημα για τα τυροκομικά εμφανίζεται στην οθόνη αυτής της μηχανής για να κάνει τη διαχείριση και αυτής της παραγγελίας.
Καμία πρόταση εξαγοράς σε εμάς
– Το τελευταίο διάστημα υπάρχει έντονη φημολογία για μεγάλες εξαγορές στον κλάδο, καθώς και την εμπλοκή συγκεκριμένου fund. Εχει γίνει σε εσάς πρόταση εξαγοράς; Σας ανησυχούν αυτά τα σενάρια;
– Κατ’ αρχάς σε εμάς δεν έχει γίνει καμία πρόταση. Εχει σημασία τι κάνει ο ανταγωνισμός, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας παρασύρει. Αυτό που κρίνει τη δική μας πορεία είναι το τι κάνουμε εμείς στη δική μας δουλειά. Δεν θα σωθούμε ούτε εάν ο ανταγωνισμός πάει άσχημα, ούτε θα καταστραφούμε εάν ο ανταγωνισμός πάει καλά. Αυτό που έχει σημασία και για την επόμενη ημέρα είναι το πόσο καλά κάνουμε εμείς τη δουλειά μας. Ο ανταγωνισμός μάς βελτιώνει και γι’ αυτό τα ελληνικά σούπερ μάρκετ είναι καλύτερα από ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια. Εάν δεν είχε έρθει η Continent ή η Makro στα cash & carry θα ήμασταν αρκετά πιο πίσω. Μας ανάγκασαν να γίνουμε καλύτεροι και γίναμε καλύτεροι και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε ένα ιδιαίτερα αναβαθμισμένο εκτόπισμα.