Από το κατώφλι της χρεοκοπίας και τον κίνδυνο να είναι ο παρίας της αγοράς, η ΔΕΗ, παραμένοντας υπό δημόσιο έλεγχο αλλά απαλλαγμένη από τον σφιχτό κρατικό εναγκαλισμό και την εργαλειοποίησή της από την εκάστοτε κυβέρνηση, περνάει στην αντεπίθεση στρώνοντας τον δρόμο για ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο τοπίο της ενεργειακής μετάβασης. Η ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, που οδήγησε και σε μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου από το 51% στο 34%, θα καταγραφεί ως ένα ακόμη ορόσημο στην πολύχρονη ιστορία της ΔΕΗ, μετά την είσοδό της στο Χρηματιστήριο το 1999.
Νέοι μέτοχοι
Η είσοδος μεγάλων ξένων funds στο μετοχικό της κεφάλαιο θα βελτιώσει την ποιότητα της εταιρικής διακυβέρνησης και θα επιτρέψει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροπρόθεσμων στρατηγικών, ενώ παράλληλα η συμμετοχή του Δημοσίου στη μεγαλύτερη εταιρεία της αγοράς σε ποσοστό που διασφαλίζει δικαιώματα καταστατικής μειοψηφίας, εγγυάται την ομαλή λειτουργία του στρατηγικού για την οικονομία της χώρας τομέα.
Το σημείο καμπής
Το εθνικό στοίχημα της ενεργειακής μετάβασης, όπως αποτυπώθηκε στο ΕΣΕΚ, βρήκε τη μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρισμού της χώρας στα πρόθυρα της κατάρρευσης και η σωτηρία της –όπως εκφράστηκε με τα μέτρα στήριξης επί εποπτεύοντος υπουργού Κωστή Χατζηδάκη– ήταν κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη. Η κρατική στήριξη την έβαλε στις «ράγες» της εξυγίανσης το 2019 και το στοίχημα του Γιώργου Στάσση, ο οποίος ανέλαβε την ίδια χρονιά το «τιμόνι» της επιχείρησης, ήταν να της δώσει αναπτυξιακή πνοή μέσα από ένα βιώσιμο επενδυτικό πλάνο, που έκλεινε ερμητικά την πόρτα στον λιγνίτη, επικεντρώνοντας στις ΑΠΕ. Δύο περίπου χρόνια μετά και ενώ η θυγατρική ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει ήδη δρομολογήσει την κατασκευή έργων ΑΠΕ ισχύος 500 MW –από ένα υπό ανάπτυξη χαρτοφυλάκιο συνολικής ισχύος 10 GW–, η ΔΕΗ μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου διασφάλισε κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του επικαιροποιημένου επενδυτικού της σχεδίου. Αυτό έπρεπε να γίνει στη βάση των νέων δεδομένων που διαμόρφωσαν την τελευταία διετία οι επιχειρηματικές κινήσεις ανταγωνιστικών ομίλων, η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών (αποθήκευση, υπεράκτια αιολικά). Ρόλο έπαιξαν και οι εξελίξεις στις αγορές των χωρών των Βαλκανίων, τις οποίες έχει εντάξει στη στρατηγική της με στόχο να ισχυροποιήσει την παραγωγική της βάση μετά την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και να περιορίσει την εξάρτηση, τόσο της ίδιας όσο και της χώρας από εισαγωγές ρεύματος.
Το 1,35 δισ. που εξασφάλισε η ΔΕΗ από την ΑΜΚ θα κατευθυνθεί στη χρηματοδότηση επενδύσεων 9,3 δισ. ευρώ με ορίζοντα το 2026.
Μέσω της ΑΜΚ η ΔΕΗ άντλησε 1,35 δισ. ευρώ έναντι αρχικού στόχου 750 εκατ. ευρώ, ποσό που θα κατευθυνθεί στη χρηματοδότηση επενδύσεων 9,3 δισ. ευρώ (από 8,4 δισ. ευρώ στο αρχικό μπίζνες πλαν) με ορίζοντα το 2026. Από τα 9,3 δισ. ευρώ επενδύσεις, το 55% θα κατευθυνθεί σε επενδύσεις ΑΠΕ, οι οποίες θα δώσουν και τον ρυθμό του μετασχηματισμού της ΔΕΗ σε πράσινη επιχείρηση. Το επενδυτικό σχέδιο προβλέπει συνολική εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ 7,2 GW το 2024 και 9,5 GW το 2026, από 9,1GW που προέβλεπε ο προ διετίας αρχικός σχεδιασμός. Aπό αυτά, 1,1 GW θα προέλθει από εξαγορές έργων ΑΠΕ σε χώρες των Βαλκανίων, στις οποίες θα κατευθυνθεί το 16% των συνολικών επενδύσεων της περιόδου. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει ήδη σκανάρει πάνω από 50 έργα, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της στις πιο ώριμες αγορές της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, που εμφανίζουν ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 8% και 15% αντίστοιχα έως το 2030. Η Ρουμανία στοχεύει να αυξήσει το δυναμικό της σε ΑΠΕ κατά 6GW και η Boυλγαρία κατά 3 GW μέχρι το 2030.
Τα νέα έργα
Η πλειονότητα των νέων έργων σε Ελλάδα και εξωτερικό αφορά φωτοβολταϊκά πάρκα, ενώ το συνολικό χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ (αιολικά, υδροηλεκτρικά, υπεράκτια, αποθήκευση). Ο λιγνίτης θα συνεχίσει να αποσύρεται από το χαρτοφυλάκιο της ΔΕΗ, φτάνοντας σταδιακά από τα 2,25 GW σήμερα στα 610 MW το 2024 και στο μηδέν το 2025, με την επιφύλαξη της μετατροπής της Πτολεμαΐδα V σε μονάδα φυσικού αερίου. Γενικότερα, όπως αναφέρει στο ενημερωτικό της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, η ΔΕΗ σχεδιάζει ανακατεύθυνση των κεφαλαιουχικών δαπανών που δεσμεύονται σήμερα για τη συμβατική παραγωγή προς τις ΑΠΕ. Για παράδειγμα, ενώ για το έτος που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2021 οι κεφαλαιουχικές δαπάνες στη συμβατική παραγωγή αναμένεται να φτάσουν στα 218,4 εκατ. ευρώ, στόχος είναι η μείωσή τους κατά 90% έως το τέλος του 2026, δηλαδή στα 23 εκατ. ευρώ.
Η αναδιάταξη αυτή φαίνεται και από το γεγονός ότι ενώ οι επενδύσεις των ΑΠΕ θα αντιπροσωπεύουν το 55% των επενδύσεων των 9,3 δισ. ευρώ έως το 2026, το ποσοστό της συμβατικής παραγωγής περιορίζεται στο 7%. Την πρώτη τριετία (2022-2024) θα δαπανηθούν κεφάλαια 6,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 70% (περίπου 4,2 δισ. ευρώ) θα διατεθεί σε έργα ΑΠΕ και τη διανομή ενέργειας. Tο υπόλοιπο 30% θα διατεθεί έως το 2024 για τη συμβατική παραγωγή ενέργειας, καθώς και στον τομέα προμηθειών της επιχείρησης, στην κατασκευή μονάδας παραγωγής ενέργειας από απόβλητα (56 MW), στην ψηφιοποίηση, στις τηλεπικοινωνίες και την ηλεκτροκίνηση.
Οι σταθμοί φόρτισης
Η ΔΕΗ στοχεύει να έχει εγκαταστήσει, μεσοπρόθεσμα, 10.000 σταθμούς φόρτισης σε όλη τη χώρα, επενδύοντας συνολικά περίπου 110 εκατ. ευρώ έως το 2030, που θα αποφέρουν σε ετήσια βάση στα λειτουργικά κέρδη 50 εκατ. ευρώ. Στις τηλεπικοινωνίες θα επενδύσει 680 εκατ. ευρώ το διάστημα 2022-2026, με στόχο τη δημιουργία μιας πελατειακής βάσης περίπου ενός εκατομμυρίου ατόμων, που θα αποφέρει έσοδα 120 εκατ. ευρώ και ετήσια EBITDA περίπου 100 εκατ. ευρώ. Κεφάλαια ύψους 1,7 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν για την ανάπτυξη και ψηφιοποίηση του δικτύου διανομής, ποσό που θα αυξήσει τη ρυθμιστική βάση των περιουσιακών του στοιχείων περίπου στα 3,3 δισ. ευρώ. Το 3%, τέλος, των επενδύσεων θα κατευθυνθεί στη λιανική όπου η ΔΕΗ στοχεύει σε ένα εξισορροπημένο χαρτοφυλάκιο, με αιχμή της στρατηγικής της τη διατήρηση των υγιών πελατών της.
Μέσω της υλοποίησης του επικαιροποιημένου επενδυτικού σχεδίου, η ΔΕΗ επιδιώκει επαναλαμβανόμενο EBITDA 1,3 δισ. ευρώ το 2024, έναντι 885,8 εκατ. ευρώ το 2020 και 1,7 δισ. ευρώ το 2026.