Η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού το 2021, η θεαματική άνοδος όλων των δεικτών ενάντια σε κάθε πρόβλεψη, όπως γνωρίζουμε πλέον βάσει των στατιστικών δεδομένων, είναι μια πραγματικότητα. Η Ελλάδα, ως ασφαλής προορισμός εν μέσω μιας οικουμενικής ανασφάλειας, κατόρθωσε να αναβαθμίσει τη θέση της έναντι ανταγωνιστικών χωρών, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου. Σκληρή συλλογική δουλειά, ευσυνειδησία αλλά και ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό πλάνο ήταν τα κύρια «όπλα» μας σε μια μάχη απέναντι σε μια πολλαπλή κρίση.
Ομως, η επιτυχία του τουρισμού δεν έχει φωτιστεί στο μέγεθος και το εύρος που θα άξιζε ως ένας ζωτικής σημασίας πλουτοπαραγωγικός πόρος της οικονομίας. Η αγωνία για την εξέλιξη της πανδημίας σε συνδυασμό με διάφορα άλλα επείγοντα ζητήματα μονοπώλησαν την επικαιρότητα. Ωστόσο, η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού είναι αδιαμφισβήτητη και καθόλου τυχαία: είναι αποτέλεσμα της εντολής που εμείς πήραμε, ως διοίκηση του υπουργείου Τουρισμού, τον περασμένο Ιανουάριο από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη στήριξη του ΑΕΠ, των θέσεων εργασίας και τελικά της κοινωνικής συνοχής. Το σχέδιο που εκπονήσαμε είχε πολλούς άξονες, αλλά βασιζόταν σε πολύ λίγες αρχές:
– Πρώτον, στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες της χώρας μας, όπως οι αεροπορικές εταιρείες και οι tour operators.
– Δεύτερον, στον έγκαιρο σχεδιασμό. Ενας σχεδιασμός ο οποίος αντιμετώπισε το άνοιγμα του τουρισμού με προσοχή, επαγγελματισμό και ισορροπία, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι υγειονομικοί κίνδυνοι.
– Τρίτον, στην αναγνώριση της ανάγκης για διεθνείς πρωτοβουλίες, συντονισμό και συνεργασία.
– Τέταρτον, στη μετάδοση προς όλο τον κόσμο του σωστού μηνύματος με αξιοπιστία, συνέπεια και διαφάνεια. Η συνεχής ενημέρωση της αγοράς για την κατάσταση στη χώρα μας σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της πανδημίας, τα πρωτόκολλα προστασίας κ.λπ. ήταν παράγοντες κομβικής σημασίας.
Ολη μας η στρατηγική σκέψη θεμελιώθηκε στην παραδοχή ότι η COVID-19 είναι εδώ και επιβάλλει μια δυναμική, όχι στατική αντιμετώπιση, συνεχή παρακολούθηση δεδομένων και ετοιμότητα να προχωρήσουμε σε προσαρμογές των μέτρων, όπου αυτό απαιτείται.
Προχωρήσαμε έτσι στις εξής κύριες δράσεις:
• Τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών του κράτους (υπ. Υγείας, ΕΟΔΥ, υπ. Πολιτικής Προστασίας και υπ. Προστασίας του Πολίτη κ.τ.λ.), υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
• Προωθήσαμε και εμπεδώσαμε τη στενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα ώστε τα υγειονομικά πρωτόκολλα να είναι λειτουργικά και να τηρούνται, ενώ με άμεσα αντανακλαστικά κάναμε τις απαιτούμενες προσαρμογές όποτε χρειαζόταν.
• Στείλαμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τη φετινή σεζόν, μια προσπάθεια η οποία ξεκίνησε με το άνοιγμα στις 14 Μαΐου 2021. Η σχετική ανακοίνωση έγινε στις 9 Μαρτίου, στη διεθνή έκθεση ITB του Βερολίνου, προκειμένου οι φορείς της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς να έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους ώστε να προετοιμαστούν, να ενεργοποιηθούν και να κλείσουν εγκαίρως συμφωνίες.
Στο «διπλωματικό» επίπεδο αξιοποιήσαμε κάθε δυνατότητα. Προσωπικά θεώρησα καθήκον μου να κάνω μια μεγάλη περιοδεία ανά τον κόσμο, από τα Βαλκάνια, τη Βόρεια Ευρώπη, τη Ρωσία έως τις ΗΠΑ και το Μεξικό, με στόχο να συναντήσω τους ομολόγους μου αλλά και τους κατά τόπους κύριους παράγοντες της τουριστικής αγοράς. Φροντίσαμε να έχουμε επικοινωνία, να ενημερώνουμε για κάθε λεπτομέρεια και δίνοντας συνεντεύξεις για να περάσει το μήνυμα της ανοικτής χώρας, έτοιμης να υποδεχθεί με ασφάλεια κάθε ταξιδιώτη.
Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους:
– Η Ελλάδα είχε τη μεγαλύτερη ανάκαμψη σε αεροπορικές θέσεις στην Ευρώπη.
– Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη της χώρας μας αυξήθηκε θεαματικά, σχεδόν κατά 30%. Ρεκόρ καταγράφηκε επίσης στον λεγόμενο «υψηλό τουρισμό», δηλαδή την κατηγορία των ταξιδιωτών ανώτερου οικονομικού επιπέδου. Αυτό πιστοποιείται από το ότι φέτος είχαμε στα ελληνικά νερά τα περισσότερα mega yachts της Μεσογείου.
– Τον Ιούλιο του 2021, για πρώτη φορά, η Ελλάδα ήταν πιο δημοφιλής προορισμός για τους Γάλλους τουρίστες από την ίδια τη Γαλλία.
– Το 50% της κρουαζιέρας στην Ευρώπη έγινε στη χώρα μας, ενώ για πρώτη φορά από το 1971 είχαμε περισσότερο home porting (που αφήνει πολύ περισσότερα έσοδα στη χώρα) από transit στα ελληνικά λιμάνια.
– Υστερα από απευθείας συνεννοήσεις κατά την επίσκεψή μας στα κεντρικά γραφεία των τριών μεγάλων αεροπορικών εταιρειών των ΗΠΑ (Delta, American και United Airlines) καθιερώθηκαν εννέα τακτικές απευθείας πτήσεις από αμερικανικές πόλεις προς την Αθήνα, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες.
Παραδίδοντας τη σκυτάλη στον νέο υπουργό Τουρισμού ανέφερα πως το brand της Ελλάδας είναι ισχυρότερο από ποτέ. Κι αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Αντιθέτως είναι κάτι που τεκμηριώνεται πλήρως, καθώς το 2021 συνεχίζεται με την ίδια θετική πορεία. Οι στρατηγικές συμφωνίες για το 2022 έχουν ήδη υπογραφεί ανάμεσα σε ξενοδόχους και tour operators, επιτρέποντάς μας να αισιοδοξούμε για το μέλλον. Αλλωστε, αυτή την περίοδο οι κρατήσεις για το 2022 είναι καλύτερες απ’ ό,τι ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2018 οι κρατήσεις για το 2019, όταν είχε σημειωθεί ιστορικό ρεκόρ αφίξεων.
Πιστεύω πως μπορούμε να νιώθουμε υπερήφανοι, διότι ο ελληνικός τουρισμός έδωσε τη δυσκολότερη μάχη που αναγκάστηκε ποτέ να δώσει. Και, με τις προσπάθειες ανεξαιρέτως όλων όσοι εργάζονται στον κλάδο, έκανε αυτό που ξέρει πάντα να κάνει: Κέρδισε.
* Ο κ. Χάρης Θεοχάρης είναι τέως υπουργός Τουρισμού.