Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού σε πολλές χώρες η αποταμίευση των νοικοκυριών αυξήθηκε. Ο περιορισμός της κατανάλωσης ως αποτέλεσμα του εγκλεισμού αλλά και των προφυλάξεων σε συνδυασμό με την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος χάρις στα επιδόματα των κρατικών προγραμμάτων αρωγής έδωσε τη δυνατότητα στα νοικοκυριά να καταθέσουν περισσότερα χρήματα στον τραπεζικό τους λογαριασμό, να αγοράσουν μετοχές, ακόμα και ένα σπίτι ή να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Επιπλέον, πέραν της αποταμίευσης, τα νοικοκυριά έγιναν πλουσιότερα χάρις στην άνοδο των τιμών των μετοχών και των κατοικιών.
Και στην πανδημία οι πλούσιοι αποταμίευαν (ως ποσοστό επί του εισοδήματος) πιο πολλά από τους φτωχούς.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που προκύπτουν από ανάλυση των δεδομένων των ΗΠΑ, διαπιστώσαμε ότι ως επί το πλείστον η αύξηση των αποταμιεύσεων και του πλούτου παρατηρήθηκε στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Στην πραγματικότητα, ενώ πρόσφατη έρευνα φανέρωσε ότι ιστορικά στις Ηνωμένες Πολιτείες οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών είναι πολύ ανομοιόμορφα κατανεμημένες, πολύ λίγα πράγματα είναι γνωστά για το πώς η αύξησή τους ή η διόγκωση του πλούτου έχει επιμεριστεί από το ξέσπασμα της πανδημίας και εντεύθεν. Μελετώντας τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, συμπεράναμε ότι ο καθαρός πλούτος στο 1% των πιο εύπορων νοικοκυριών αυξήθηκε κατά σχεδόν 35 ποσοστιαίες μονάδες του διαθέσιμου εισοδήματος σε σύγκριση με μια μέτρια αύξηση 5 ποσοστιαίων μονάδων για το 50% των νοικοκυριών στα κατώτατα κλιμάκια.
Η αθροιστική αύξηση στον καθαρό πλούτο ως ποσοστό επί του διαθέσιμου εισοδήματος ήταν σημαντικά μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της πανδημίας, ήτοι ανάμεσα στα τέλη του 2019 και στο δεύτερο τρίμηνο του 2021, σε σύγκριση με μια συνηθισμένη περίοδο, όπως λόγου χάριν ανάμεσα στα τέλη του 2014 και στα τέλη του 2019. Και πού οφειλόταν αυτό; Κυρίως στο ότι η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων μεταβαλλόταν εξαιτίας της εκτίναξης των τιμών των μετοχών και των κατοικιών. Ακόμα ένας λόγος είναι, έως ένα βαθμό, και το ότι εξαιτίας της πανδημίας ενισχύθηκαν οι αποταμιεύσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζικών καταθέσεων. Αυτή η συνολική διόγκωση του καθαρού πλούτου ήταν, επίσης, ανομοιογενώς κατανεμημένη, καθώς μεγάλο τμήμα της αφορούσε τα υψηλότατα εισοδηματικά κλιμάκια. Οντως, η έκρηξη στους χρηματιστηριακούς δείκτες κυρίως ωφέλησε τους πλουσίους, ενώ η απαγόρευση μετακινήσεων πρωτίστως περιόρισε τις δαπάνες για τα ταξίδια και το φαγητό σε εστιατόρια – αυτές οι καταναλωτικές συνήθειες σχετίζονται περισσότερο με τα πλούσια νοικοκυριά. Εν κατακλείδι, και τα προγράμματα στήριξης που προώθησε η αμερικανική κυβέρνηση υπό τη μορφή απευθείας επιδομάτων ή ενίσχυσης επιχειρήσεων, ευνόησαν τις αποταμιεύσεις των πλούσιων νοικοκυριών σε σύγκριση με τα φτωχότερα, τα οποία ήταν πολύ πιθανότερο να δαπανήσουν το επιπλέον ρευστό που έλαβαν.
* Οικονομολόγοι του Τμήματος Ερευνών του ΔΝΤ.
⇒ Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
⇒ Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
