Στην Ευρωζώνη οι καταγεγραμμένες μολύνσεις από τον κορωνοϊό δείχνουν αύξηση σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Ο πληθωρισμός τείνει να εκτιναχθεί σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ σχεδόν 4,5% τον μήνα Νοέμβριο. Υπό τις αντίξοες αυτές συνθήκες, η ΕΚΤ προετοιμάζεται να λάβει δύο αποφάσεις οι οποίες και θα σφυρηλατήσουν τη νομισματική πολιτική της πολύ πέραν του τωρινού κύματος της πανδημίας. Εάν η ΕΚΤ σφάλλει, όμως, ενδέχεται η αξιοπιστία της έναντι των αγορών αλλά και μέρους των Ευρωπαίων πολιτών να διακυβευθεί. Στη συνεδρίασή της στις 16 Δεκεμβρίου η ΕΚΤ θα πρέπει: α) να ανακοινώσει εάν θα επιτρέψει στο μεγάλο Πρόγραμμα Επείγοντος Χαρακτήρα για την Αγορά Τίτλων (ΡΕΡΡ) να ολοκληρωθεί εγκαίρως, όπως έχει προγραμματισθεί, στα τέλη Μαρτίου του επόμενου έτους, και εάν θα αναβαθμίσει το καθιερωμένο πρόγραμμά της, ΑΡΡ, την ίδια στιγμή και β) να ενημερώσει τις προβλέψεις των ερευνητών της σχετικά με την πορεία του πληθωρισμού το 2021 και έως το 2023, καθώς και να δώσει στη δημοσιότητα τις πρώτες προβλέψεις της αναφορικά με το 2024.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει συνδέσει στενά το χρονοδιάγραμμα της πρώτης αύξησης επιτοκίων της με τις προοπτικές του πληθωρισμού. Αλλωστε, έχει δεσμευθεί να μην προβεί σε αύξηση του κόστους δανεισμού «έως ότου διαπιστώσει πως ο δείκτης του πληθωρισμού προσεγγίσει το 2% πολύ νωρίτερα από τη λήξη της περιόδου την οποία έχει ορίσει στις προβλέψεις της». Οι αυστηρότεροι περιορισμοί στην καρδιά της Ευρώπης με στόχο να ανασχεθεί το φθινοπωρινό κύμα της πανδημίας σκιάζουν τις προοπτικές ανάπτυξης για τα τέλη του 2021 και πιθανώς και για τις αρχές του 2022. Ενδεχομένως, λοιπόν, η ΕΚΤ να κλίνει προς την πιο μετριοπαθή στάση τού να παρατείνει το ευέλικτο πρόγραμμα της πανδημίας πέραν του Μαρτίου. Κι αυτό ίσως να το κάνει άμεσα ή έμμεσα, καθιστώντας το ΑΡΡ πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο ευέλικτο, ούτως ώστε να μοιάζει με το ΡΕΡΡ ως προς τα μείζονα χαρακτηριστικά του. Το να δώσει εξηγήσεις για μια τέτοια απόφασή της στις 16 Δεκεμβρίου, όταν ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, θα βρίσκονται αντιμέτωπες με ακόμα πιο ασφυκτικές πιέσεις στα συστήματα υγείας τους από ό,τι είναι σήμερα, μάλλον θα είναι εύκολο. Εντούτοις, εμείς το θεωρούμε σοβαρό λάθος. Κανένα κύμα μέχρι τώρα δεν διήρκεσε πέραν των δύο-τριών μηνών.
Η ταχεία πρόοδος στους εμβολιασμούς, η αύξηση της φυσικής ανοσίας ειδικά μεταξύ των νεοτέρων και οι αποτελεσματικότερες θεραπείες που αναμένονται στις αρχές του 2022 θα θέσουν υπό έλεγχο και πάλι την πανδημία αρκετά πριν από τη λήξη του ΡΕΡΡ στις 31 Μαρτίου. Μια μακρά παράταση, δικαιολογημένη τώρα, ίσως δείχνει τότε ως ατόπημα. Καλύτερα θα ήταν η ΕΚΤ να ανακοινώσει πως το ΡΕΡΡ θα λήξει εγκαίρως, αφήνοντας όμως μια πιθανότητα ανοιχτή για προσωρινή παράτασή του εάν η κατάσταση απροσδόκητα εκτραχυνθεί.
* Οικονομολόγος της Berenberg Bank.