Μετά την άνοδο σε επίπεδα ρεκόρ 30ετίας, στο 4,9% τον Νοέμβριο, ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί. Με το πετρέλαιο Brent στα 65 ευρώ το βαρέλι έχουμε μία τιμή σχεδόν 5,50 ευρώ χαμηλότερη από αυτήν στα μέσα Νοεμβρίου. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η τιμή ανά βαρέλι αυξήθηκε πέρυσι τον Δεκέμβριο σε μηνιαία βάση κατά σχεδόν 5 ευρώ, δυνητικά σε ετήσια βάση ο πληθωρισμός θα μειωθεί κατά 0,3 της ποσοστιαίας μονάδας τον τρέχοντα μήνα. Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ο πληθωρισμός τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουμε να κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα από εκείνα τα οποία προβλέπουν οι αντίστοιχες κεντρικές τράπεζες. Λόγου χάριν, εκτιμούμε ότι το 2023 στην Ευρωζώνη ο δείκτης θα διαμορφωθεί στο 1,9% έναντι του 1,5%, το οποίο προβλέπει η ΕΚΤ και αποτυπώνεται στις προβλέψεις του φετινού Σεπτεμβρίου.
Αλλά για δύο λόγους θεωρούμε πως ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα διατηρηθεί σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα στις ΗΠΑ. Ο ένας έχει να κάνει με το ότι οι ελλείψεις στις προμήθειες, η αυξημένη τιμή ενέργειας και οι επιπτώσεις από τις ασυνήθιστα χαμηλές τιμές, όταν ξέσπασε το πρώτο κύμα της πανδημίας στις αρχές του 2020, συντείνουν στο να υπάρχει υψηλός πληθωρισμός και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Εντούτοις, μόνο στις ΗΠΑ παρατηρούνται σαφείς ενδείξεις για υπερβολική ζήτηση ως απόρροια των ιδιαίτερα γενναιόδωρων παροχών στα αμερικανικά νοικοκυριά, οι οποίες διόγκωσαν τα διαθέσιμα εισοδήματά τους κατά 6% στη διάρκεια του 2020. Παράλληλα, η περισσότερο στοχευμένη παρέμβαση της Ευρωζώνης είχε ως αποτέλεσμα τα διαθέσιμα εισοδήματα λίγο έως πολύ να παραμείνουν σταθερά.
Οι μεγάλες παροχές στα νοικοκυριά και η ευέλικτη αγορά εργασίας ευνοούν την άνοδο των τιμών.
Ο δεύτερος λόγος αφορά την απασχόληση. Στην περισσότερο ευέλικτη αγορά εργασίας των ΗΠΑ, η δυναμική ζήτηση για εργατικά χέρια θα εξακολουθήσει να αποτυπώνεται και νωρίτερα και πιο ζωηρά στον πληθωρισμό των μισθών από ό,τι στην Ευρωζώνη. Σε μία ανάλογη έκφανση η λεγόμενη «μεγάλη παραίτηση» των υπαλλήλων, οι οποίοι έχουν τη βεβαιότητα πως θα βρουν μια καλύτερη δουλειά ή πιθανώς δεν χρειάζονται άμεσα νέα απασχόληση, φαίνεται πως συνιστά μεγαλύτερο πρόβλημα στις Ηνωμένες Πολιτείες από όσο στην Ευρωζώνη. Η ΕΚΤ δεν χρειάζεται να βασιστεί στη δημοσιονομική πολιτική, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και έχει το περιθώριο να αναμένει κάπως περισσότερο, προτού επανέλθει σε ουδέτερη στάση. Το τρίτο τρίμηνο του 2021 το ΑΕΠ της Ευρωζώνης απείχε μόλις 0,3% από τα προ πανδημίας επίπεδα, δηλαδή το ΑΕΠ του τελευταίου τριμήνου του 2019. Υπό το πρίσμα της αναθέρμανσης του πληθωρισμού, ίσως αυτό να ευνοεί τη λήξη του κατεπείγοντος προγράμματος αγοράς τίτλων της ΕΚΤ, όπως σχεδιάζεται τον Μάρτιο του 2022.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.