Σε αποκλιμάκωση του ρυθμού ανόδου των τιμών των οικοπέδων τα επόμενα χρόνια αναμένεται να οδηγήσει η αναμενόμενη παράταση για δύο ακόμα χρόνια του μέτρου της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, που μέχρι σήμερα αφορούσε όλες τις νέες οικοδομικές άδειες που θα εκδίδονταν μέχρι το τέλος του 2022. Πρόκειται για την ικανοποίηση ενός αιτήματος της αγοράς, με τους κατασκευαστές να επισημαίνουν ότι η επίδραση της πανδημίας δεν επέτρεψε ουσιαστικά την ανέγερση νέων κτιρίων κατοικιών χωρίς ΦΠΑ, καθώς το αγοραστικό ενδιαφέρον περιορίστηκε σε σχέση με το 2019.
Σε κάθε περίπτωση, η διατήρηση της αναστολής του ΦΠΑ 24% μέχρι τουλάχιστον το 2024 και ενδεχομένως και της οριστικής κατάργησης του ΦΠΑ συνολικά στα ακίνητα από το 2025 και μετά, θα λειτουργήσει και ως μια «βαλβίδα αποσυμπίεσης» για τους κατασκευαστές κατοικιών. Οι τελευταίοι είχαν επιδοθεί σε ένα «κυνήγι» οικοπέδων, ώστε να εκδώσουν οικοδομικές άδειες που να μην υπόκεινται σε ΦΠΑ. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων, οι τιμές των οικοπέδων, οι οποίες είχαν ακολουθήσει ήπια ανοδική πορεία από το 2017 και μετά, εκτοξεύτηκαν κατά 20%-30%, ή και ακόμα περισσότερο σε ορισμένες περιπτώσεις το διάστημα από το τέλος του 2019 έως και σήμερα, ακριβώς λόγω της προσπάθειας των κατασκευαστών να διαθέτουν όσο το δυνατόν περισσότερες άδειες χωρίς ΦΠΑ.
Σε αποκλιμάκωση των τιμών των οικοπέδων εκτιμάται ότι θα οδηγήσει η αναστολή του ΦΠΑ έως το 2024 στις νέες οικοδομές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κάτι αντίστοιχο είχε παρατηρηθεί και τη διετία 2004-2005, ενόψει της τότε εφαρμογής του ΦΠΑ για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά ακινήτων. Η τότε φρενίτιδα είχε ως αποτέλεσμα ένα πολύ μεγάλο «ράλι» στις αντιπαροχές και τις τιμές των οικοπέδων, που εκτόξευσαν τις τιμές των νεόδμητων κατοικιών και μεγέθυνε την ύφεση στην αγορά κατοικίας κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ποσοστά των αντιπαροχών άγγιξαν ακόμα και το 55%, ενώ τα τελευταία χρόνια κινούνταν πέριξ του 35%-40%.
Η παράταση της αναστολής ΦΠΑ για δύο ακόμα χρόνια εκτιμάται ότι θα επιτρέψει την αποφυγή υπερβολών στις τιμές απόκτησης των οικοπέδων, αλλά και στα ποσοστά της αντιπαροχής, που επίσης είχαν αρχίσει να κινούνται ανοδικά, ακόμα και πέριξ του 40%-45% σε ορισμένες περιοχές.
Από την άλλη πλευρά, κοινή είναι η παραδοχή ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κάποιο όφελος στις τιμές πώλησης από τη μη υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές. Δηλαδή, δεν θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές εκπτώσεις στις τιμές, ώστε να καταστούν πιο προσιτές οι νεόδμητες κατασκευές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός του υψηλότερου κόστους κατασκευής, λόγω της φετινής ανατίμησης των υλικών, αλλά και στο ότι τα νέα κτίρια κατασκευάζονται με σημαντικές προδιαγραφές χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, που επίσης αυξάνουν το κόστος κατασκευής. Μόνο τα ακριβότερα υλικά κατασκευής εκτιμάται ότι έχουν οδηγήσει σε αύξηση του κατασκευαστικού κόστους κατά 200-300 ευρώ/τ.μ., σε περίπου 1.500 ευρώ/τ.μ. Ως εκ τούτου, φορείς της κτηματαγοράς δεν περιμένουν ότι το όφελος από τη μη επιβολή ΦΠΑ 24%, θα μεταφραστεί και σε χαμηλότερες τιμές πώλησης στο μέλλον, ιδίως αν υπολογιστεί και η αναμενόμενη ανάκαμψη της ζήτησης τα επόμενα χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά το φετινό τρίτο τρίμηνο οι τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 7,6% σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεων 4,7% και 3,4% κατά το δεύτερο και πρώτο τρίμηνο αντίστοιχα.