Ενα εκατομμύριο ακίνητα θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά στη χώρα μας το αργότερο έως τα τέλη του 2032, σύμφωνα με τη νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται στις κατώτατες ενεργειακές βαθμίδες και τουλάχιστον μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, ανάλογα με την κατηγορία κάθε ακινήτου (εάν είναι κατάστημα, διαμέρισμα κ.λπ.) θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά κατά μία βαθμίδα. Ταυτόχρονα, η νέα οδηγία της Ε.Ε. είναι αρκετά διαφοροποιημένη σε σύγκριση με το προσχέδιο που είχε διαρρεύσει. Συγκεκριμένα, αίρεται η απαγόρευση δικαιοπραξιών όπως η μίσθωση ή πώληση κτιρίων και διαμερισμάτων που δεν θα έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά.
Οι ποινές
Παράλληλα, οι ποινές για όσους δεν προχωρήσουν στις αναβαθμίσεις, σύμφωνα με το περιθώριο που δίνει η οδηγία, θα αποφασίζονται από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε κάθε περίπτωση και πέρα από τις ποινές που θα θεσμοθετήσει κάθε κράτος, ένα ενεργειακό κοστοβόρο ακίνητο θα έχει μικρότερη μεταπωλητική αξία σε σύγκριση με κάποιο άλλο. Ειδικά όσοι προβούν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις θα έχουν κάθε λόγο να το επικοινωνούν στους υποψήφιους αγοραστές ή ενοικιαστές, έχοντας προβάδισμα σε σύγκριση με ακίνητα τα οποία δεν έχουν αναβαθμιστεί.
Είναι προφανές ότι ένα αναβαθμισμένο διαμέρισμα –για παράδειγμα 70 τ.μ.– σε μια πολυκατοικία, σε σύγκριση με ένα άλλο διαμέρισμα ιδίου εμβαδού στην ίδια πολυκατοικία θα αποκτήσει πλεονέκτημα κατά την ενοικίαση ή πώληση. Και αυτό καθώς ο μισθωτής ή ο ενοικιαστής μπορεί να πληρώσει περισσότερα, αλλά θα αποσβέσει γρήγορα το ποσό που δαπάνησε μέσω της μείωσης του ενεργειακού κόστους.
Σύμφωνα με το σχέδιο της Ε.Ε., έως το 2030 όλα τα νέα κτίρια (έως το 2027 αν η χρήσιμη επιφάνειά τους υπερβαίνει τα 2.000 τ.μ.) και τα δημόσια κτίρια έως το 2027, θα πρέπει να είναι μηδενικής εκπομπής ρύπων. Υποχρέωση για ενεργειακή αναβάθμιση έχουν πλέον όλα τα κτίρια που κατατάσσονται στις δύο χαμηλότερες ενεργειακές βαθμίδες, ιδιοχρησιμοποιούμενα ή ενοικιαζόμενα.
Το σχέδιο της οδηγίας διακρίνει τρεις κατηγορίες κτιρίων:
α) Κτίρια και κτιριακές μονάδες ιδιοκτησίας δημόσιων φορέων.
β) Κτίρια και κτιριακές μονάδες μη κατοικιών, πλην αυτών που ανήκουν σε δημόσιους φορείς.
γ) Κτίρια και κτιριακές μονάδες κατοικιών.
Τα οικιστικά κτίρια και κτιριακές μονάδες, καθώς και αυτά που ανήκουν σε δημόσιους φορείς, πρέπει να επιτυγχάνουν:
Τι προβλέπει η νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης – Αποσύρθηκε η απαγόρευση μίσθωσης ή πώλησης ακινήτων που δεν θα έχουν αναβαθμιστεί.
• Μετά την 1η Ιανουαρίου 2027, τουλάχιστον κατηγορία ενεργειακής απόδοσης F.
• Μετά την 1η Ιανουαρίου 2030, τουλάχιστον κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Ε.
Τα κτίρια κατοικιών και οι κτιριακές μονάδες πρέπει να επιτυγχάνουν το αργότερο:
• Μετά την 1η Ιανουαρίου 2030, τουλάχιστον κατηγορία ενεργειακής απόδοσης F.
• Μετά την 1η Ιανουαρίου 2033, τουλάχιστον κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Ε.
Με βάση τα ανωτέρω, τα καταστήματα, γραφεία και λοιπά μη οικιστικά κτίρια που κατατάσσονται στην κατώτατη βαθμίδα (G) θα πρέπει να αναβαθμιστούν μέχρι τις 31.12.2026 τουλάχιστον στη βαθμίδα Ε, ενώ οι κατοικίες μέχρι τις 31.12.2029. Ολα αυτά υπολογίζονται μεσοσταθμικά στο 15% του κτιριακού αποθέματος.
Επίσης, τα κτίρια καταστημάτων και γραφείων κ.λπ. που κατατάσσονται στην επόμενη βαθμίδα (F) θα πρέπει να αναβαθμιστούν μέχρι και 31.12.2029 και τα οικιστικά κτίρια μέχρι 31.12.2032, στη βαθμίδα Ε. Ολα αυτά υπολογίζονται επίσης σε 15% του κτιριακού αποθέματος.
Το 30% των κτιρίων
Συνολικά, σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, το 30% του κτιριακού δυναμικού που κατατάσσεται στις δύο χαμηλότερες ενεργειακές βαθμίδες (πάνω από ένα εκατομμύριο κτίρια για την Ελλάδα, που διαθέτει 3.650.000) θα πρέπει να έχει αναβαθμιστεί στη βαθμίδα Ε μέχρι τις 31.12.2032. Αυτό ωστόσο θεωρείται από την ΠΟΜΙΔΑ αδύνατον, με δεδομένο ότι η μεταφορά των ρυθμίσεων αυτών στις εθνικές νομοθεσίες θα απαιτήσει πολλά χρόνια.
Ο πρόεδρος της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), Στράτος Παραδιάς, επισήμανε ότι η σημαντικότερη ρύθμιση του τελικού σχεδίου της οδηγίας είναι ότι η απαγόρευση δικαιοπραξιών, όπως η μίσθωση ή πώληση κτιρίων και διαμερισμάτων που δεν θα έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά –που προβλεπόταν στο προσχέδιο μέχρι και χθες– τελικά αποσύρθηκε χάρις στις εντονότατες αντιδράσεις της UIPI στις Βρυξέλλες και των οργανώσεων – μελών της σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα στις χώρες του Νότου.