«Ομπρέλα» ΕΚΤ για την Ελλάδα έως την επενδυτική βαθμίδα

«Ομπρέλα» ΕΚΤ για την Ελλάδα έως την επενδυτική βαθμίδα

Κάλυψη εκδόσεων Δημοσίου, στήριξη τραπεζών, συνέχιση φθηνής χρηματοδότησης

6' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πλήρη προστασία της Ελλάδας έως την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, κάλυψη της εκδοτικής δραστηριότητας του ελληνικού Δημοσίου, και συνέχιση της φθηνής χρηματοδότησης και στήριξης των ελληνικών τραπεζών διασφαλίζουν οι κρίσιμες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη μετά το PEPP εποχή.

Το σήμα που έδωσαν η Κριστίν Λαγκάρντ και το Διοικητικό Συμβούλιο θεωρείται θετικό από τους οίκους αξιολόγησης, καθώς όπως σημειώνουν «μεταφράζεται» σε συνέχιση των ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης για την Ελλάδα.

Τριπλή στήριξη

H EKT προσέφερε στήριξη στη Ελλάδα μέσω τριών οδών, της επέκτασης της περιόδου επανεπενδύσεων, της ευελιξίας που θα έχουν αυτές –δηλαδή το να μπορεί να αντικαταστήσει τις θέσεις της σε γερμανικά ή άλλα ομόλογα με νέες θέσεις σε ελληνικά–, αλλά και της πιθανότητας να ενεργοποιηθεί εκ νέου το PEPP εάν χρειαστεί. Η κεντρική τράπεζα έλυσε με τον πλέον ισχυρό τρόπο τον «γρίφο» που απασχολούσε την αγορά, αντικαθιστώντας ουσιαστικά τη μη συμμετοχή της χώρας στο κανονικό QE με την ενίσχυση και παράταση των επανεπενδύσεων των ελληνικών ομολόγων έως και το 2024 τουλάχιστον, αναφέροντας ρητά την Ελλάδα στην ανακοίνωσή της, κάτι που όπως τόνισε η επικεφαλής της ΕΚΤ είναι «σπάνιο και αποτελεί ισχυρό σήμα».

Η ΕΚΤ ενίσχυσε και παρέτεινε τις επανεπενδύσεις των ελληνικών ομολόγων έως και το 2024.

Οπως σημειώνει στην «Κ» ο οικονομολόγος της HSBC, Φάμπιο Μπαλμπόνι, ίσως περισσότερο από την ίδια την απόφαση για τις επανεπενδύσεις, που κατά την άποψή του αφήνει κάποια αβεβαιότητα για το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη, το πιο σημαντικό είναι ότι η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε πως η αναφορά μιας μεμονωμένης χώρας ήταν «σπάνια» και ήταν ένα «ισχυρό μήνυμα», το οποίο υποστηρίζεται από ολόκληρο το Διοικητικό Συμβούλιο. «Για εμάς αυτό αποτελεί το ισχυρότερο δυνατό μήνυμα ότι, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, η ΕΚΤ δεν έχει καμία πρόθεση να αφήσει την Ελλάδα εκτός στήριξης έως ότου ξεπεραστεί πλήρως η κρίση της πανδημίας, κάτι που μπορεί να είναι αρκετό για να γεφυρώσει το χάσμα έως ότου η χώρα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα».

«Το Δ.Σ. της ΕΚΤ προσέφερε “κλάδο ελαίας” στην Ελλάδα», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά  ο Λορέντζο Γκοντόνιο, επικεφαλής οικονομολόγος της LC Macro Advisors σε ανάλυσή του. «Η πρόσθετη ευελιξία που επιτρέπεται για την επανεπένδυση του PEPP περιλαμβάνει «την αγορά ομολόγων που εκδίδει η Ελλάδα επιπλέον της αξίας των ομολόγων που επανεπενδύεται στη λήξη τους, προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των αγορών στη συγκεκριμένη χώρα, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής προς την ελληνική οικονομία, ενώ αυτή εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας». Αυτό, όπως τονίζει, δίνει στην Ελλάδα κάποιο επιπλέον χρόνο για να πετύχει την επενδυτική βαθμίδα και έτσι να συμπεριληφθεί στο κανονικό πρόγραμμα QE APP.

«Έκανε μια έξυπνη κίνηση»

Παράλληλα, όπως προσθέτει, η απόφαση της ΕΚΤ για δυνατότητα ενεργοποίησης εκ νέου του PEPP «είναι εξαιρετικά σημαντική και de facto αντικαθιστά την ευελιξία των αγορών PEPP». Αυτό σημαίνει ότι, εάν χρειαστεί, οι αγορές της ΕΚΤ μπορούν να αποκλίνουν από τις κλείδες κεφαλαίου για παρατεταμένη περίοδο.

«Με άλλα λόγια, η ΕΚΤ εγγυάται ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού ή μιας ανεπιθύμητης διεύρυνσης των spreads της περιφέρειας». Αντί να ενεργοποιήσει έναν νέο φάκελο ή να αλλάξει τους κανονισμούς, «η ΕΚΤ έκανε μια έξυπνη κίνηση», όπως τονίζει ο κ. Γκοντόνιο.

Παρατείνεται το waiver έως το 2024

Εκτός των παραπάνω, η ΕΚΤ προσέφερε και ένα σημαντικό στήριγμα για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς –όπως σημειώνουν στην «Κ» πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος– το γεγονός ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα μετά το PEPP σημαίνει ότι και το waiver (ειδική εξαίρεση) που είχε δώσει για την επιλεξιμότητά τους ως εγγύηση (collateral) για τις πράξεις χρηματοδότησης, θα διατηρηθεί πέραν του Ιουνίου  2022 –οπότε και έληγε– και έως το 2024. «Είναι αυτονόητο, όσο αγοράζονται τα ελληνικά ομόλογα κάτω από οποιοδήποτε πρόγραμμα, γίνονται αποδεκτά ως collateral», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.

Σε ό,τι αφορά τα… μαθηματικά της απόφασης της ΕΚΤ για την Ελλάδα, δηλαδή πόση είναι αυτή η στήριξη, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, μετά τα 35 δισ. ευρώ ελληνικά ομόλογα που έχει ήδη αγοράσει υπό το PEPP, απομένουν άλλα 5 δισ. ευρώ περίπου να αγοράσει έως το τέλος του προγράμματος τον Μάρτιο. Μέσω των επανεπενδύσεων, μόνο από τα ελληνικά ομόλογα που λήγουν το διάστημα που έχουν οριστεί να διαρκέσουν, η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει 15 δισ. ευρώ περίπου ελληνικά ομόλογα περαιτέρω, χωρίς να υπολογίζονται τα ποσά που μπορεί να επενδύσει στους ελληνικούς τίτλους από άλλα ομόλογα της Ευρωζώνης που λήγουν.

Η Citi εκτιμά πως οι επανεπενδύσεις του PEPP συνολικά θα κυμανθούν στα 170-185 δισ. ευρώ ετησίως, με την Ελλάδα να λαμβάνει σημαντικό μέρος αυτών, κάτι που θα προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες στηρίξεις από τη συνεχιζόμενη ισχυρή οικονομική ανάκαμψη, την πιθανή αποτελεσματική χρήση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και τη δυνατότητα αναβάθμισης της αξιολόγησής της.

Το ελληνικό Δημόσιο εκτιμάται ότι το 2022 θα αντλήσει από τις αγορές 10-12 δισ. ευρώ, με τις πιθανότητες να «γέρνουν» προς το μικρότερο εύρος αυτού του ποσού, πράγμα που σημαίνει ότι η εκδοτική δραστηριότητα θα καλυφθεί και πάλι από την ΕΚΤ – κάτι που δεν θα συμβεί για άλλες χώρες, όπως η Ιταλία για παράδειγμα. Μάλιστα, σε συνδυασμό με τα ταμειακά διαθέσιμα, που στα τέλη του α΄ τριμήνου 2022 θα κινούνται στα 25-30 δισ. ευρώ, «μαθηματικά» η Ελλάδα είναι καλυμμένη χρηματοδοτικά για 5,5 χρόνια.

Αυτό ουσιαστικά είδαν οι αγορές, καθώς η απόδοση των ελληνικών 10ετών υποχώρησε στο 1,17% και στα χαμηλότερα επίπεδα από τις αρχές Νοεμβρίου, ενώ και το ελληνικό spread μειώθηκε κατά 20 μ.β, στις 152 μ.β, από τα υψηλά σχεδόν 18 μηνών που βρέθηκαν στις αρχές της περασμένης εβδομάδας.

Θετικό σήμα για τους οίκους αξιολόγησης

Ολα τα παραπάνω αφήνουν πλήρως ικανοποιημένους τους οίκους αξιολόγησης, τη στιγμή που οι αποφάσεις της ΕΚΤ για την Ελλάδα έχουν χαρακτηρισθεί κρίσιμες για το κόστος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου.

Ο οίκος S&P επισημαίνει πως η «προστασία» της ΕΚΤ, όπως διαμορφώνεται, στηρίζει απόλυτα την πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας. «Η απόφαση της ΕΚΤ σχετικά με την ευελιξία του PEPP όσον αφορά τις αγορές ελληνικών κρατικών ομολόγων, κατά την άποψή μας, θα συνεχίσει να ωφελεί την πρόσβαση της Ελλάδας σε χρηματοδότηση σε προσιτές τιμές και υποστηρίζει την άποψή μας για την πιστοληπτική ικανότητά της», όπως αναφέρει μιλώντας στην «Κ» ο Μάρκο Μρσνικ, επικεφαλής αναλυτής της S&P.

Παράλληλα, όπως τονίζει, «η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό δημοσιονομικό «μαξιλάρι» ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών επιπέδων των ταμειακών διαθεσίμων (που εκτιμώνται σε περίπου 16% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021) και των μεταφορών των κερδών από τα SMP/ANFA, που αμφότερα μειώνουν σημαντικά τις δανειακές ανάγκες της. Επιπλέον αναμένουμε ότι οι δανειακές ανάγκες θα είναι χαμηλότερες από το 2022 λόγω της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος».

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Ελλάδα δεν θα πρέπει να εφησυχάσει και πρέπει να συνεχίσει να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις και να εφαρμόζει συνετή δημοσιονομική πολιτική. 

Όπως σημειώνει στην «Κ» ο επικεφαλής ανάλυσης της αγοράς σταθερού εισοδήματος της Deutsche Bank Ιωάννης Σώκος, η δήλωση της ΕΚΤ αποτελεί προστασία για τα ελληνικά ομόλογα σε περίπτωση που οι αγορές αποφασίσουν να τεστάρουν τις αντοχές τους και διευρυνθούν τα spreads. «Ωστόσο θα συνεχίσω να επαναλαμβάνω ότι το καλύτερο στοίχημα της Ελλάδας είναι να κάνει ό,τι μπορεί για να επιταχύνει τη διαδικασία αναβάθμισης της αξιολόγησης και να ανακτήσει την επενδυτική της βαθμίδα».

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή