Φρένο σε επενδύσεις διαχειριστών ρεύματος και φυσικού αερίου με χρηματοδότηση από τους καταναλωτές χωρίς ανταποδοτικότητα βάζει η ΡΑΕ.
«Είμαστε εδώ για να προστατεύουμε τον πολίτη και όχι τα κέρδη των διαχειριστών», δήλωσε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της ΡΑΕ, κ. Αθανάσιος Δαγούμας, αποκαλύπτοντας ότι μέχρι στιγμής εκτός από το πρόστιμο ύψους 5 εκατ. ευρώ στον ΑΔΜΗΕ για καθυστερήσεις στο έργο του Δυτικού Διαδρόμου, έβαλε «φρένο» και στα σχέδια του ΔΕΣΦΑ για χρηματοδότηση δύο επενδύσεων, και συγκεκριμένα της συμμετοχής του στο project FSRU Αλεξανδρούπολης και της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στο εξαντλημένο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, από τους καταναλωτές.
«Ο ΔΕΣΦΑ ήθελε να επενδύσει με χρήματα των καταναλωτών σε μη ρυθμιζόμενες δραστηριότητες, βάλαμε τα όρια που πρέπει, προσαρμόστηκε και δεσμεύθηκε ότι το επόμενο 18μηνο θα προχωρήσει σε μια νέα δομή διαχωρισμού των ρυθμιζόμενων και μη ρυθμιζόμενων χρεώσεων», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΡΑΕ αναφερόμενος στη συμμετοχή του ΔΕΣΦΑ στον FSRU Αλεξανδρούπολης που οριστικοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα.
«Είμαστε εδώ για να προστατεύουμε τον πολίτη και όχι τα κέρδη των διαχει- ριστών», δήλωσε χθες ο πρόεδρος της ΡΑΕ.
Ακόμη πιο αιχμηρός ήταν σε σχέση με την επένδυση της υπόγειας αποθήκης Καβάλας, όπου απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πότε θα προχωρήσει η έγκριση του Κανονισμού Τιμολόγησης, που αποτελεί προαπαιτούμενο για την έναρξη της δεύτερης φάσης του διαγωνισμού παραχώρησης από το ΤΑΙΠΕΔ, αποκάλυψε ότι ο ΔΕΣΦΑ απαιτούσε να ενταχθεί στο έργο και ένας δεύτερος αγωγός, αντίστοιχος του υφιστάμενου κεντρικού αγωγού της χώρας, και να χρηματοδοτηθεί από τους καταναλωτές. «Είναι δυνατόν να ζητάνε έναν διπλό αγωγό, να πληρώσουν οι Ελληνες καταναλωτές 1 δισ. ευρώ για να βγάζουν κέρδη οι διαχειριστές; Είναι ντροπή, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα», τόνισε και με σαφήνεια υπογράμμισε ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται στη βάση μελετών κόστους – οφέλους.
«Οι διαχειριστές θα πρέπει να σέβονται τους καταναλωτές. Θα ελέγχουμε την ανταποδοτικότητα των έργων αλλά και το κατά πόσον τηρούνται τα χρονοδιαγράμματα και θα παρεμβαίνουμε», είπε και προανήγγειλε περιορισμούς στο WACC (μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου) και premium στη βάση ανάλυσης κόστους – οφέλους. «Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα και θα πρέπει οι δαπάνες των διαχειριστών να το αντιπροσωπεύουν αυτό. Δεν είμαστε αποικία», συμπλήρωσε στον ίδιο τόνο ο πρόεδρος της ΡΑΕ και σε ό,τι αφορά το premium σημείωσε ότι «δεν χαρίζονται, δίνονται όταν υπάρχει ανάλυση κόστους – οφέλους». Αν το όφελος είναι παρά πολύ μεγάλο και το έργο χρειάζεται να γίνει το συντομότερο δυνατόν, τότε δίνεται και μεγάλο premium, αν δεν είναι τόσο μεγάλο το όφελος και το έργο δεν επείγει, τότε δεν υπάρχει και λόγος να δοθεί μεγάλο premium, σημείωσε, στέλνοντας ουσιαστικά μήνυμα στον ΑΔΜΗΕ και στις διεκδικήσεις του για αυξημένο Wacc, 2,5% επί του εγκεκριμένου 6,5%, αντίστοιχο δηλαδή με το Wacc που ενέκρινε η ΡΑΕ για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής και για τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων και του Βορειοανατολικού Αιγαίου, συνολικού κόστους 2,4 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ και 900 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, η υλοποίηση αυτών των έργων με αυξημένο Wacc θα αυξήσει το κόστος κατά 600 εκατ. ευρώ (σχεδόν 50 εκατ. ευρώ κατ’ έτος) και κατ’ επέκταση θα επιβαρύνει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της χώρας μέσω των χρεώσεων χρήσης συστήματος.
Δύο εκατομμύρια μετρητές ρεύματος με μη υπαρκτούς ή καθόλου ΑΦΜ
Μια αγορά ηλεκτρισμού με πολλές «μαύρες τρύπες», την οποία η ΡΑΕ επιχειρεί να συνετίσει κυρίως με πρόστιμα και δευτερευόντως με διαρθρωτικές παρεμβάσεις, αποκαλύπτει η χθεσινή παρουσίαση του προέδρου της αρμόδιας Αρχής, Αθανασίου Δαγούμα, για τις ενέργειες που έχει αναλάβει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού.
Οπως είπε ο κ. Δαγούμας, έχει επιβάλει ήδη πρόστιμα σε πέντε προμηθευτές ρεύματος για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους διαχειριστές, προηγούμενων ετών ύψους 340 εκατ. ευρώ. Το μέτρο, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει αποδώσει, αφού, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει καλέσει σε ακρόαση 12 προμηθευτές για οφειλές των τελευταίων δύο ετών (2020 και 2021) μετά την ολοκλήρωση σχετικού ελέγχου και εάν απαιτηθεί θα επιβάλει εκ νέου πρόστιμα.
Η ΡΑΕ παρακολουθεί στενά το κατά πόσον ανταποκρίνονται οι προμηθευτές στους διακανονισμούς που έχουν κάνει με τους διαχειριστές για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αναγνωρίζοντας ότι «αυτό είναι ένα από τα πολλά μέτωπα που έχει να αντιμετωπίσει» προκειμένου η κατάσταση να μην εξελιχθεί σε συστημικό κίνδυνο.
Σε περίπτωση που οι διακανονισμοί δεν τηρούνται, η ΡΑΕ θα περιοριστεί απλώς να δημοσιοποιεί τους συνεπείς προμηθευτές, όπως και αυτούς που ακολουθούν διαφανή τρόπο τιμολόγησης, μοντέλο που όπως είπε ο κ. Δαγούμας εφαρμόζεται στην Ιρλανδία και την Ολλανδία.
Στην αγορά ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τη χθεσινή παρουσίαση του προέδρου της ΡΑΕ, λειτουργούν επίσης 2 εκατομμύρια μετρητές με μη υπαρκτούς ή καθόλου ΑΦΜ, κάτι λιγότερο δηλαδή από το 1/3 του συνόλου των 7,5 εκατομμυρίων μετρητών των οικιακών καταναλωτών. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος η ΡΑΕ έχει εισηγηθεί τη σύνδεση των μετρητών ρεύματος με την ΑΑΔΕ, με την οποία και βρίσκεται σε συζητήσεις.
Οι τιμές ρεύματος
Σε ό,τι αφορά ωστόσο τις τιμές ρεύματος, ο πρόεδρος της ΡΑΕ επιχείρησε να εμφανίσει μια εικόνα αντίστοιχη του μέσου ευρωπαϊκού όρου τόσο για τη χονδρική αγορά όσο και για τη λιανική, και να αντιπαρέλθει τον χαρακτηρισμό της ελληνικής αγοράς ως της ακριβότερης της Ευρώπης, παρουσιάζοντας σε πολλές περιπτώσεις παραπλανητικά στοιχεία. Για παράδειγμα παρουσίασε πίνακα που εμφανίζει να περνάει το 65%-70% της χονδρεμπορικής αγοράς στην τελική τιμή για να υποστηρίξει ότι κινείται στον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρώπης, παρουσιάζοντας στοιχεία της περιόδου 2015 με πρώτο εξάμηνο του 2021. Περίοδος δηλαδή που το 65% της κατανάλωσης που ελέγχεται από τη ΔΕΗ δεν ήταν συνδεδεμένο με τη χονδρεμπορική τιμή, αφού η ΔΕΗ εφάρμοσε για πρώτη φορά Ρήτρα Αναπροσαρμογής τον Αύγουστο του 2021.
Ο κ. Δαγούμας ανασκεύασε πάντως έπειτα από ερώτηση και σχετική επισήμανση της «Κ», παραδεχόμενος ότι στο β΄ εξάμηνο του 2021 το 100% του κόστους της χονδρικής περνάει αυτομάτως στους καταναλωτές έναντι του 35% που ισχύει για παράδειγμα στη Γερμανία. Ο κ. Δαγούμας απέδωσε τη διαφοροποίηση αυτή στο γεγονός ότι στην Ελλάδα είναι περιορισμένα τα διμερή συμβόλαια και τόνισε ότι η ΡΑΕ δρομολογεί ήδη μέτρα για την ενίσχυση των διμερών συμβολαίων. Ο ίδιος απέδωσε τις υψηλές τιμές χονδρικής στην ελληνική αγορά και στο μείγμα καυσίμου, όπου το φυσικό αέριο καλύπτει το 45% των αναγκών. Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των τιμών εκτίμησε ότι θα παραμείνουν ευμετάβλητες λόγω της αβεβαιότητας γύρω από το ουκρανικό ζήτημα. Εκτίμησε μάλιστα, ανατρέχοντας στα στοιχεία που παρουσίασε ο ΑCER στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας, ότι η δυναμικότητα των αγωγών που διέρχονται από την Ουκρανία δεν μπορεί να υποκατασταθεί με LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.