Πάνω από 350 επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 1,8 δισ. ευρώ, με έμφαση στις επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας, είναι προ των πυλών για την ένταξή τους στο Ταμείο Ανάκαμψης. Οπως σημειώνουν στην «Κ» αρμόδια στελέχη, πρόκειται για ώριμες επενδυτικές προτάσεις που έχουν πάρει ήδη το πράσινο φως από τις τράπεζες και αναμένεται να εγκριθούν άμεσα από τους αξιολογητές που έχουν τη διακριτική ευχέρεια να ορίσουν οι τράπεζες έως ότου οριστικοποιηθεί το μητρώο του υπουργείου Οικονομικών.
Οι τράπεζες, όπως προέκυψε και από τις δηλώσεις των επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στο πλαίσιο του Banking Summit που διοργάνωσε το Money Review, εμφανίζονται αισιόδοξες για την πρόσβαση των μεγάλων επιχειρήσεων στο Ταμείο Ανάκαμψης, που εκτιμάται ότι θα είναι «άνετη», σε αντίθετη με τις μικρές επιχειρήσεις. Η πρόσβαση των μεγάλων επιχειρήσεων στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης αποκτά, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, πρόσθετη σημασία στον βαθμό που η γεωπολιτική κρίση έχει συμπαρασύρει σε άνοδο τις αποδόσεις όχι μόνο των κρατικών αλλά και των εταιρικών ομολόγων, αυξάνοντας το κόστος άντλησης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η ΔΕΗ, η οποία εξέδωσε τον Ιούλιο του 2021 ομόλογο ύψους 500 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 3,375%, η απόδοση του οποίου διαμορφώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο 5,16%, ενώ στο 5,40% διαμορφώθηκε η απόδοση του ομολόγου ύψους 775 εκατ. ευρώ που είχε εκδώσει πριν από ένα χρόνο με επιτόκιο 3,9%. Αυτό σημαίνει ότι εάν η ΔΕΗ επιχειρούσε σήμερα μια παρόμοια έκδοση, το επιτόκιο θα διαμορφωνόταν στα νέα επίπεδα και η χρηματοδότηση θα ήταν ακριβότερη σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Αντιστοίχως, το ομόλογο ύψους 500 εκατ. ευρώ που εξέδωσε ο όμιλος Μυτιληναίου με επιτόκιο 2,25% τον περασμένο Απρίλιο, διαμορφώνεται σήμερα κοντά στο 3,86%, ενώ στο 3,12% διαμορφώθηκε η απόδοση του ομολόγου ύψους 600 εκατ. ευρώ που είχαν εκδώσει τα ΕΛΠΕ με επιτόκιο 2% το 2019.
Η μεγάλη άνοδος αποδόσεων στις αγορές ομολόγων ενισχύει τη σημασία της πρόσβασης των μεγάλων επιχειρήσεων στα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Οι πιέσεις στα spreads των εταιρικών ομολόγων που διαπιστώνονται το τελευταίο διάστημα, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές στην «Κ», περιορίζουν τις πηγές άντλησης φθηνού χρήματος ακόμα και για τους μεγάλους παίκτες, και η τάση αυτή «καθιστά για έναν ακόμη λόγο ελκυστικά τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, που εξασφαλίζουν χαμηλά επιτόκια» με βάση εκκίνησης το επιτόκιο αναφοράς, που διαμορφώνεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 0,35% και το οποίο αυξάνεται ανάλογα με την πιστοληπτική βαθμολογία κάθε επιχείρησης και τις εξασφαλίσεις που διαθέτει.
Οι ομολογιακές εκδόσεις των ελληνικών επιχειρήσεων με τη μορφή eurobonds, δηλαδή ομολόγων με διεθνή «απήχηση», είναι περιορισμένες, καθώς το rating των ελληνικών επιχειρήσεων είναι χαμηλό, «δέσμιο» μεταξύ άλλων της χαμηλής κατάταξης του ελληνικού Δημοσίου.
Η ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων –πέραν των μεγάλων επιχειρήσεων– κυριαρχείται από την κατηγορία των mini bonds, δηλαδή τίτλων μέσω του ελληνικού Χρηματιστηρίου στα οποία τοποθετούνται κυρίως μικροεπενδυτές και γι’ αυτό η διακύμανση που παρουσιάζουν δεν είναι τόσο υψηλή όσο αυτή των eurobonds. Οι εκδόσεις mini bonds ανήλθαν το 2021 σε περίπου 1,4 δισ. ευρώ και μεταξύ αυτών είναι η έκδοση της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ ύψους 250 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 2,45% τον Νοέμβριο του 2021, της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με επιτόκιο 2,3% τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους κ.ά.
Χρηματοδότηση μικρών επιχειρήσεων
Για τις μικρές επιχειρήσεις οι τράπεζες προκρίνουν άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα, όπως το Ταμείο Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που στοχεύει στην κάλυψη των αναγκών ρευστότητας ως συνέπεια της πανδημικής κρίσης, παρέχοντας κρατική εγγύηση για το 80% του δανείου. Το πρόγραμμα καλύπτει όσες επιχειρήσεις είχαν στο τέλος του 2019 κύκλο εργασιών έως 1 εκατ. ευρώ, δηλαδή τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, αλλά και τις νεοσύστατες, εφόσον αυτές έχουν συσταθεί έως και τον χρόνο υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης στην τράπεζα. Το Μικρό Εγγυοδοτικό –όπως ονομάζεται– αποτελεί ίσως την τελευταία ευκαιρία για φθηνό κεφάλαιο κίνησης και θα παραμείνει ανοιχτό αυστηρά έως το τέλος Ιουνίου. Για όσες επιχειρήσεις έχουν συσταθεί πριν από το 2020, η χρηματοδότηση διαμορφώνεται στις 250.000 ευρώ ή στο 25% του κύκλου εργασιών κατά το έτος 2019. Για επιχειρήσεις που συστάθηκαν εντός του 2020 ή του 2021, η χρηματοδότηση διαμορφώνεται στις 250.000 ευρώ ή με βάση τις ανάγκες ρευστότητας από την ημερομηνία χορήγησης του δανείου και για τους επόμενους 18 μήνες, οι οποίες πρέπει να τεκμηριώνονται.
Αναγκαία προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση με κεφάλαια κίνησης μιας επιχείρησης μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας είναι να μην έχει ενταχθεί στον Α΄ και Β΄ κύκλο του Ταμείου Εγγυοδοσίας, να μην εμφανίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές στις τράπεζες (έως και 90 μέρες καθυστέρηση) κατά την 31.12.2019 ή κατά την υποβολή της αίτησης και να μην εμφανίζει δυσμενή συναλλακτική συμπεριφορά σε άλλα προγράμματα της ΕΑΤ (έως και 90 μέρες καθυστέρηση).