Δεν έχει ακόμη ορθοποδήσει η παγκόσμια οικονομία από τις παρενέργειες της πανδημίας και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία περιπλέκει περισσότερο την ήδη προβληματική κατάσταση. Σε συνδυασμό με το νέο κύμα της πανδημίας στην Κίνα και τα lockdowns που αυτό υπαγορεύει ιδιαιτέρως στη Σαγκάη, ο πόλεμος επιδεινώνει περαιτέρω το έμφραγμα στην εφοδιαστική αλυσίδα, δίνει νέα ώθηση στον πληθωρισμό και απειλεί να επιβραδύνει σημαντικά την ανάπτυξη.
Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών έχει δεχθεί καίριο πλήγμα το εμπόριο ανάμεσα στην Ασία και τις ΗΠΑ, και τώρα η μεγαλύτερη ναυτιλιακή μεταφοράς φορτίου, η δανική Moller-Maersk, προειδοποιεί πως ο αποκλεισμός της Σαγκάης θα δημιουργήσει νέα προβλήματα στις μεταφορές με φορτηγά και θα αυξήσει το κόστος των μεταφορικών. Το κυριότερο και το σοβαρότερο πρόβλημα όμως είναι πως παράλληλα θα επιτείνει περαιτέρω το έμφραγμα στην εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ μόλις είχε αρχίσει κάποια αποσυμφόρηση στις αρχές του έτους. Τώρα το πλήγμα που έχει καταφέρει ο πόλεμος στις εμπορικές συναλλαγές γίνεται περισσότερο αισθητό στη Γερμανία, η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες αλλά και από τους προμηθευτές των βιομηχανιών της που προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη.
Οι προσδοκίες των επιχειρήσεων στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης σημείωσαν μέσα στον Μάρτιο τη μεγαλύτερη πτώση που έχει καταγραφεί σε διάστημα ενός μηνός. Στο μεταξύ, οι βιομηχανίες της Γερμανίας αντιμετωπίζουν το αυξημένο κόστος του πετρελαίου, ενώ δεν έχει λυθεί το πρόβλημα των ελλείψεων εξαρτημάτων και ορισμένων πρώτων υλών. Και στο μεταξύ ο πόλεμος υπαγορεύει την επιμήκυνση ορισμένων δρομολογίων μεταφοράς φορτίου μέσω της Βόρειας Θάλασσας. Επισημαίνοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, ο Βίνσεντ Στάμερ, οικονομολόγος με ειδίκευση σε θέματα εμπορίου στο Γερμανικό Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου, τονίζει πως «νομίζαμε αρχικά ότι το πρόβλημα με τη Ρωσία θα ήταν μόνον οι φυσικοί της πόροι που θα οδηγούσαν σε άνοδο τις τιμές της ενέργειας και θα καθιστούσαν ακριβότερες τις εφοδιαστικές αλυσίδες, χωρίς όμως να τις καταστρέψουν». Ο ίδιος προσθέτει πως «τώρα φαίνεται πιο επικίνδυνο και απειλητικό απ’ όσο νομίζαμε αρχικά».
Παραθέτοντας ένα παράδειγμα, ο Στάμερ αναφέρθηκε στα ηλεκτρικά σύρματα και στα δίκτυα που συναρμολογούνται στην Ουκρανία για λογαριασμό των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών. «Κατασκευάζονται συνήθως κατά παραγγελία του πελάτη και δεν μπορούν να αντικατασταθούν ούτε εύκολα ούτε φθηνά από άλλους προμηθευτές», τονίζει ο ίδιος.
Οι κινήσεις των φορτηγών από και προς τη Σαγκάη θα πληγούν τουλάχιστον κατά 30% μετά το lockdown στην πόλη.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το νέο κύμα της πανδημίας στην Κίνα υπαγόρευσε lockdown στη Σαγκάη, και όπως τονίζει η ναυτιλιακή μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Moller-Maersk ορισμένα λιμάνια της περιοχής έχουν κλείσει οριστικά και αυτό θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στις μεταφορές με φορτηγά από και προς τους τερματικούς σταθμούς αυτών των λιμανιών. Σύμφωνα με τη ναυτιλιακή, οι κινήσεις των φορτηγών από και προς τη Σαγκάη θα πληγούν τουλάχιστον κατά 30% καθώς παραμένουν σε lockdown δύο καίριες εμπορικές περιοχές της πόλης. Θα παραμείνουν, άλλωστε, κλειστές οι αποθήκες της Σαγκάης μέχρι την Παρασκευή. Το πρόβλημα είναι οξύτατο εξαιτίας της ιδιαίτερης εμπορικής και χρηματοπιστωτικής κίνησης της Σαγκάης, που αντιπροσωπεύει περίπου το 4% του ΑΕΠ της Κίνας.
Σύμφωνα με δείκτες του Bloomberg που καταγράφουν τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, τα προβλήματα οξύνθηκαν περαιτέρω τον Φεβρουάριο τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, ενώ τους προηγούμενους μήνες είχαν αρχίσει να υποχωρούν.
Και στο μεταξύ διαφαίνεται άμεσος κίνδυνος να διακοπεί η δραστηριότητα σε δύο από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα από εμπορικής απόψεως λιμάνια των ΗΠΑ. Λήγουν οι συμβάσεις τουλάχιστον 22.000 λιμενεργατών σε συνολικά 29 λιμάνια της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ και διαφαίνεται άμεσος κίνδυνος μετωπικής αντιπαράθεσης με τους εργοδότες τους και εκτεταμένων απεργιών. Ομως τουλάχιστον τα 3/4 από αυτούς απασχολούνται στα λιμάνια του Λονγκ Μπιτς και του Λος Αντζελες, τα οποία είναι οι σημαντικότερες πύλες εισόδου των προϊόντων που καταφθάνουν στις ΗΠΑ από την Ασία. Πρόκειται για τα δύο λιμάνια που γνώρισαν τις μεγαλύτερες πιέσεις στην κορύφωση του εμφράγματος στην εφοδιαστική αλυσίδα, με μεγάλο αριθμό πλοίων να περιμένει στη ράδα για να παραδώσει εμπορευματοκιβώτια. Σε περίπτωση απεργιών, το πλήγμα θα είναι καίριο για το παγκόσμιο εμπόριο.
Σε ό,τι αφορά, άλλωστε, την έκταση του προβλήματος που μπορεί να δημιουργηθεί από την έλλειψη των ρωσικών πρώτων υλών, περισσότερες από 2.100 αμερικανικές εταιρείες και 1.200 ευρωπαϊκές έχουν τουλάχιστον έναν άμεσο προμηθευτή στη Ρωσία. Αν συνυπολογιστούν και οι έμμεσοι προμηθευτές, τότε σύμφωνα με την Interos, εταιρεία διαχείρισης κινδύνου στην εφοδιαστική αλυσίδα με έδρα στη Βιρτζίνια, φθάνουν τις 300.000 οι Ρώσοι προμηθευτές που είναι αναγκαίοι στις ευρωπαϊκές και τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα, άλλωστε, με τη FourKites, πλατφόρμα ενημέρωσης για τις εφοδιαστικές αλυσίδες, οι επιπτώσεις του πολέμου στο εμπόριο είναι ήδη σαφείς. Οι ρωσικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 62% τον πρώτο μήνα του πολέμου, ενώ οι φορτώσεις από την Ουκρανία έκαναν «βουτιά» 97%. Η Ρωσία δεν αντιπροσωπεύει παρά μόνο το 5% του παγκόσμιου εμπορίου διά θαλάσσης και η Ουκρανία μόλις το 1%, αλλά οι εξελίξεις εγκυμονούν τον κίνδυνο νέας παγκόσμιας επιβράδυνσης.